Gelderland ontvangt subsidie voor inventarisatie van emissies van zeer zorgwekkende stoffen 

Provincie Gelderland heeft van het rijk een SPUK-subsidie (specifieke uitkering) van €312.475,- ontvangen om potentiële emissies van  zorgwekkende stoffen (ZZS) bij bedrijfsactiviteiten in Gelderland in beeld te brengen. Het GOO nam het initiatief voor de subsidieaanvraag.  

De subsidieaanvraag is voorbereid door een tijdelijke werkgroep van het GOO, waarin ODRN, ODRA, Provincie Gelderland, Gemeente Arnhem en het GOO deelnamen. Via de deelnemers aan de werkgroep van ODRN en ODRA was ook het Kennisnetwerk ZZS van OmgevingsdienstNL direct betrokken. Een goed voorbeeld van integraal samenwerken. 

Het project heeft als doel om de (bedrijfs)locaties met een grote kans op emissies van ZZS te identificeren, om uiteindelijk de ZZS-emissies te verminderen en schadelijke gevolgen voor mens en milieu te beperken.  

Belang en urgentie 
ZZS staan bekend om hun schadelijke effecten op gezondheid en milieu. De toenemende bezorgdheid over deze stoffen wordt ook ingegeven door hun invloed op maatschappelijke doelen, zoals de overgang naar een circulaire economie en de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Ook de maatschappelijke onrust over de aanwezigheid van deze stoffen benadrukt de noodzaak om emissies te minimaliseren en risico’s van ZZS beheersbaar te maken. 

Het inzicht in de actuele bronnen van ZZS binnen Gelderland is beperkt. Bij de vergunningverlening voor (bedrijfs)activiteiten werd in het verleden namelijk niet specifiek naar ZZS gekeken. Ook hebben we nog weinig inzicht in de relatie tussen de emissies en de verspreiding van ZZS naar bodem en water. 

Aanpak en strategie 
Met dit project krijgen we in Gelderland inzicht in de (bedrijfs)activiteiten waarbij een grote kans bestaat op emissies van ZZS naar het milieu. Op basis daarvan willen we een programmatische aanpak voor verdere inventarisatie en preventie voorbereiden.  

Het project richt zich op ZZS met uitzondering van PFAS. Voor PFAS loopt al een provincie-dekkende inventarisatie van bronnen. Hiervoor heeft Provincie Gelderland in 2022 een SPUK-subsidie ontvangen. 

Concrete stappen 
Het projectplan behelst de volgende stappen: 

  • Selectie van te controleren branches, en daarbinnen van circa 100 te controleren bedrijven. Dit gebeurt o.b.v. een bureaustudie en de beschikbare checklist van het landelijke kennisnetwerk ZZS van ODNL en RIVM. 
  • Opstellen van een plan van aanpak voor bedrijfsinspecties per branche.  
  • Uitvoeren bedrijfsinspecties: Tussen medio 2025 en medio 2026 worden circa 100 geselecteerde bedrijven gecontroleerd om het gebruik en de uitstoot van ZZS in kaart te brengen. 
  • Analyse van de uitkomsten van de inspecties en vertaling daarvan naar een advies voor de vervolgaanpak (vervolg bedrijfsinspecties, uitvoering bodemonderzoeken, handelingskader/beleid). 

Samenwerking en kennisdeling 
De bevindingen uit dit project worden breed gedeeld met betrokken partners, om het toezicht en de handhaving rondom ZZS structureel te verbeteren. 

Partnerschap 
Het project wordt uitgevoerd door een samenwerkingsverband van de Gelderse omgevingsdiensten, Provincie Gelderland, Gemeente Arnhem en het GOO. Tijdens het project zal nauw worden afgestemd met het landelijke kennisnetwerk ZZS van ODNL en RIVM en het Samenwerkingsverband Overijssel/Gelderland daarvan. Hiermee wordt een solide basis gelegd voor een toekomstbestendige aanpak van zeer zorgwekkende stoffen in Gelderland.