maandag 10 maart 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (11 2025)

1. Rijkswaterstaat zet in op aanvullend onderzoek naar bodemleven in de Waddenzee

Het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) gaat voor Rijkswaterstaat onderzoek doen naar het bodemleven en de bodemsamenstelling in het ondergedoken deel van de Waddenzee. Het onderzoek bestaat uit het nemen en analyseren van bodemmonsters. Daarnaast moeten de onderzoeksgegevens openbaar toegankelijk en bruikbaar gemaakt worden. We willen voor het onderzoek gebruik maken van het monitoringsprogramma Synoptic Subtidal Benthic Survey (SUBES) dat door NIOZ ontwikkeld is.
Lees verder

2. Waar laten we het water?

Als gevolg van klimaatverandering wordt het weer steeds extremer. We krijgen daardoor regelmatig te maken met enorme hoeveelheden water. In heel Europa lijken grote overstromingen zich steeds vaker voor te doen. Zitten we eigenlijk nog wel veilig in ons lage land? Op die vraag geven we antwoord in de Podcast ‘’Waar laten we het water?’’
Lees verder

3.  Website Aan de slag met de Omgevingswet stopt op 1 juli

De website van het programma Aan de slag met de Omgevingswet gaat op 1 juli 2025 uit de lucht. Een deel van de informatie wordt de komende tijd verplaatst naar de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO).

IPLO.nl is daarmee vanaf 1 juli het permanente adres voor informatie en actueel nieuws over de Omgevingswet en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Veel informatie kunt u er nu al vinden. Op sommige pagina’s van de website Aan de slag met de Omgevingswet staat een doorverwijzing naar de bijbehorende pagina op IPLO.nl.
Lees verder

4. Onderzoek: natuur gaat hard achteruit door slechte kwaliteit watersysteem

Het gaat niet goed met de natuur in Nederland. Dat komt voor een belangrijk deel door de slechte kwaliteit van het watersysteem. Natuurmonumenten trekt aan de bel na een onderzoek naar de toestand van het oppervlaktewater en het grondwater in elf natuurgebieden. “Alle seinen staan op rood”, zegt hydroloog Wiebe Borren van Natuurmonumenten. “De natuur gaat eigenlijk alleen maar achteruit. De vraag is hoelang dit nog kan doorgaan.” 
Lees verder

5. Grenzen locatie 1 keer doorgeven voor meerdere milieubelastende activiteiten

Voor het starten van een milieubelastende activiteit moet u in veel gevallen de locatiegrenzen van die activiteit doorgeven. Als het om meerdere activiteiten op 1 locatie gaat, is 1 keer de begrenzing doorgeven voldoende.
Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwsbrief Tussen Bodem en Ondergrond
• Nieuwsbrief Land+Water
• Nieuwsbrief Klimaatadaptatie Nederland    

7. Nieuws over de Omgevingswet

• Vernieuwde richtlijnen oppervlaktebehandeling metalen en kunststof gepubliceerd | Informatiepunt Leefomgeving
  De eerste versie van de vernieuwde BREF Surface Treatment of Metals and Plastics (STM) is nu beschikbaar voor reactie. Het document beschrijft Europese richtlijnen voor de oppervlaktebehandeling van metalen en kunststof.
• Nieuw op IPLO | Informatiepunt Leefomgeving

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Drie nieuwe rustgebieden voor vogels in IJsselmeergebied
  In het IJsselmeergebied stelt ministerie van landbouw, visserij, voedselzekerheid en natuur drie nieuwe rustgebieden in voor vogels. Daarmee komt het totaal aantal afgesloten vogelgebieden rond het IJsselmeer op vijftien.
• Provincies willen hulp van het rijk tegen luchtvervuiling
  Het gaat goed met de luchtvervuiling in Nederland. Toen in het eerste jaar van de coronopandemie, in 2020, de hoeveelheid stikstofoxiden in de lucht een historisch laagtepunt bereikten, leek dat vooral te maken te hebben met de lock-downs. Maar ook na corona bleef de concentratie van stikstofoxiden dalen. Hetzelfde geldt voor de verschillende soorten fijnstof, aldus recente cijfers van onder andere het Planbureau voor de Leefomgeving. Toch is het daar nog niet mee gedaan.
• De luchtvervuiling neemt af en blijft afnemen
  Toen Nederland in de coronajaren goeddeels stil lag, nam de uitstoot van luchtvervuilende stoffen noodgedwongen flink af. Maar opvallend genoeg gold dat niet voor alle vervuiling. De uitstoot van Niet-Methaan Vluchtige Organische Stoffen (NMVOS) nam in die periode namelijk toe. Waarom? Deze stoffen kwamen vrij bij het alomtegenwoordige gebruik van handdesinfectiemiddelen.
• IPO en VNG vragen kabinet met spoed om oplossing stikstofimpasse
  Provincies, gemeenten en waterschappen hebben het kabinet gevraagd met spoed maatregelen te nemen om uit de stikstofimpasse te komen. ‘Provincies zijn meer dan bereid hun rol te pakken, maar we hebben het Rijk nodig om structurele oplossingen mogelijk te maken’, stelde gedeputeerde Mirjam Sterk (Utrecht, CDA) namens de provincies. Provincies, gemeenten en waterschappen spraken woensdagmiddag met de ministeriële werkgroep onder leiding van premier Dick Schoof over de stikstofproblemen.

9. Nieuws over Circulaire economie

• De economische argumenten voor een circulaire economie
  Ursala von der Leyen heeft voor eind 2026 de Circulair Economy Act aangekondigd. De Europese Commissie laat hiermee zien dat ze nu echt werk willen gaan maken van de circulaire economie. In de aanloop naar deze wetgeving is het relevant om te bespreken wat een circulaire economie precies zou moeten behelzen. Hiervoor moeten we ons eerst afvragen wat het doel van een CEA zou moeten zijn.

10. Nieuws over de energietransitie

• Trump dwingt EU tot versnelde energietransitie: ‘Moeten aan de bak’ | Klimaat | NU.nl
  Wat als Trump besluit de export van vloeibaar gas (lng) naar Europa stop te zetten? De afhankelijkheid van Amerikaans gas zet de Europese energiezekerheid op het spel. Volgens experts is een versnelde groene transitie nodig. De vraag is: hoe snel kan dat?
• Trage uitrol van warmtenetten bedreigt de energietransitie
  De groei van het aantal warmtenetaansluitingen verloopt veel te traag. En dat kan grote gevolgen hebben voor de energietransitie, blijkt uit onderzoek van CE Delft. De aanleg van warmtenetten is belangrijk om de overgang van het gebruik van aardgas naar duurzame alternatieven mogelijk te maken. Met warmtenetten worden woningen verwarmd op basis van duurzame energie. Denk bijvoorbeeld aan energie uit wind, zon, restwarmte of biomassa.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• KNMI – Het klimaat is altijd veranderd, met CO₂ in de hoofdrol
  Het klimaat op aarde is niet altijd hetzelfde geweest; de gemiddelde temperatuur heeft juist flink gevarieerd in de geschiedenis van de aarde. Die variaties in temperatuur hangen sterk samen met de hoeveelheid CO₂ in de lucht, blijkt uit een recente reconstructie van het klimaat over de afgelopen 485 miljoen jaar.

12. Nieuws over (grond)water

• Vijf samenwerkingsprojecten voor WOW-prijs 2025 genomineerd
  Wat hebben het Kennisprogramma Zeespiegelstijging, ClimateScan.nl, de CO₂ Monitor Nederland, Building Balance en de Nereda Verdygo Package Plant met elkaar gemeen? Het zijn alle vijf projecten waarbij op vruchtbare wijze wordt samengewerkt en daarom zijn ze genomineerd voor de WOW-samenwerkingsprijs 2025.
• Waterschapsbelasting in 5 jaar met gemiddeld 41 procent gestegen
  Huishoudens en boeren zijn dit jaar aanzienlijk meer kwijt aan waterschapsbelasting dan in 2024, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De heffing neemt met gemiddeld ruim 8 procent toe. De waterschappen heffen nu 41 procent meer dan in 2020. In deze periode is de stijging het grootst bij Amstel, Gooi en Vecht en het kleinst bij Hunze en Aa’s.
• Innovation Forum op Aquatech: focus op opschalen waterinnovaties
  Aquatech, de internationale vakbeurs voor watertechnologie, innovatie en kennisoverdracht, wordt van 11 tot 14 maart gehouden in de RAI Amsterdam. Het is voor het eerst dat deze tweejaarlijkse beurs niet in november maar in maart wordt gehouden. Onderdeel van Aquatech is het Innovation Forum, een uitgebreid kennisprogramma dat opschalen van waterinnovaties als rode draad heeft.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Besluit bouw windturbines bij De Lutte uitgesteld vanwege eeuwenoud verdrag | Losser | tubantia.nl
  De provincie Overijssel heeft een besluit over de bouw van windturbines bij De Lutte uitgesteld. De reden is dat in het eeuwenoude Traktaat van Meppen staat dat er in een gebied van 376 meter langs de Nederlands-Duitse grens niet gebouwd mag worden. Ministeries in Nederland en Duitsland moeten eerst overeenstemming bereiken over een uitzondering.
• Natuurbeschermers botsen nu met provincie Overijssel: stopt ook hier de jacht op reeën? | Zwolle | destentor.nl
  In Drenthe kregen ze het voor elkaar, in Zeeland, Groningen en Flevoland ook. Nu is Overijssel aan de beurt. Gaat het natuurorganisatie Animal Rights lukken het afschieten van reeën (voorlopig) te stoppen? De provincie waarschuwt voor de gevolgen.

Provincie Gelderland

• Zonering rondom stikstofgevoelige natuur Veluwe en Winterswijk 
  Provincie Gelderland wil 500 meter brede zones rondom stikstofgevoelige leefgebieden (habitats) op de Veluwe en bij Winterswijk uitwerken. Het doel is om de stikstofuitstoot vlakbij stikstofgevoelige omgevingen in Natura 2000-gebieden te beperken.
• Gelderland wil strengere stikstofeisen in zones rondom natuurgebieden
  Op de Veluwe en bij Winterswijk moeten er rondom stikstofgevoelige leefgebieden zones van 500 meter komen waarin uitstooteisen strenger worden. Tenminste, dit wil de provincie Gelderland. “Ik ben hier niet om de populaire bestuurder te hangen. Ik wil het beste voor Gelderland”, zegt gedeputeerde Ans Mol.
• Drie verdachten aangehouden voor brand in Arnhem – Omroep Gelderland

Provincie Groningen

• Mega-zonnepark in Groningen van de baan maar … | PropertyNL
• Noord-Groningen verduurzaamt dankzij DUMAVA-subsidie – Nieuws uit Noord-Groningen
  Maatschappelijke gebouwen, zoals kerken, scholen, culturele instellingen, monumenten, sportaccommodaties, woonzorglocaties, buurthuizen, en scoutingsgebouwen, kunnen sinds 2022 verduurzamen met de DUMAVA-subsidie. In Wehe-den Hoorn en Loppersum heeft men hier inmiddels ervaring mee.
• Wethouder: ‘Stadshavens wordt wijk die past bij Groningen als zesde stad van Nederland’ – Dagblad van het Noorden

Provincie Fryslan

• Provincie wil voorkomen dat onschuldige toerist het ecosysteem van het Wad aantast – Omrop Fryslân
  Bij een bezoek aan de Waddeneilanden hoort voor veel mensen ook het geploeter met tassen, fietsen en kampeerspullen. Maar zonder dat ze het doorhebben, slepen ze zo soms ook zaden, planten of kleine beestjes mee.
• Campagne ‘Wat sleep jij allemaal mee?’ van start. Tegen verspreiding van invasieve exoten op de Waddeneilanden | Fryslan
  Vanochtend heeft gedeputeerde Matthijs de Vries in Harlingen bij de veerdienst naar Terschelling en Vlieland het startsein gegeven van de campagne ‘Wat sleep jij allemaal mee?’ De campagne gaat over het voorkómen van de verspreiding van planten en dieren die niet op de Waddeneilanden thuishoren. Deze invasieve exoten vormen een bedreiging voor het unieke ecosysteem van de Wadden. De campagne is een initiatief van de kustprovincies Fryslân, Noord-Holland en Groningen.
• Eerste kievitseieren van Leeuwarden en De Fryske Marren gevonden – Omrop Fryslân

Provincie Drenthe

• Rijksvastgoed pioniert in Assen: 1300 rijksambtenaren in nieuw tweedehandsje – RTV Drenthe
  Rijksvastgoedbedrijf beschouwt het als ‘pioniersgebouw’, het fonkelnieuwe rijkskantoor dat aan de Mandemaat in Assen wordt neergezet voor in totaal 1300 rijksambtenaren. Want ze zijn met de nieuwbouw flink aan het pionieren. Het pand bestaat straks grotendeels uit sloopmateriaal. Sterker nog, grote delen van hun eigen oude pand zijn erin verwerkt.
• Waar in Drenthe kunnen nog windmolens komen? – RTV Drenthe
  Windmolens maken tegenwoordig deel uit van het landschap, daar kun je ook in Drenthe niet meer omheen. Niet iedereen is daar blij mee, en sommige mensen willen voorkomen dat ze uitzicht hebben of gaan krijgen op de grijze reuzen.

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Het bekendste natuurgebied van Flevoland is onbereikbaar met ov: hoe kan dat?
  Het is volgens reizigers de mooiste spoorlijn van Nederland, het stukje spoor tussen Almere en Lelystad. De trein rijdt vlak langs de Oostvaarderplassen. Het natuurgebied is vanuit de trein goed te zien. Maar als diezelfde ov-gebruiker een bezoek wil brengen aan de Oostvaardersplassen komt die bedrogen uit, want het Nationaal Park is met het openbaar vervoer voorlopig onbereikbaar.
• Flevoland kiest voor ‘nationaal belang’ en verbiedt bouw van drie huizen naast dronecentrum | Noordoostpolder | AD.nl
  De provincie Flevoland verbiedt de bouw van drie woningen naast het Waterloopbos bij Marknesse, waarvoor de gemeente Noordoostpolder al toestemming gaf. Het bouwen van de huizen kan de toekomst van twee hightech-instellingen namelijk op slot zetten.

Provincie Utrecht

• Streefbeeld: Utrechtse landbouw- en voedselsysteem in 2050 | provincie Utrecht
  Duurzaam, divers en innovatief. Zo denken Utrechtse agrariërs, natuurorganisaties en inwoners dat ons landbouw- en voedselsysteem er in 2050 uit moet zien. Zij werkten het afgelopen jaar samen met de provincie Utrecht aan een gezamenlijk toekomstbeeld dat 3 maart door Gedeputeerde Staten is vastgesteld. 
• Week van de Circulaire Economie – RTV Midden Holland
  Van 17 tot en met 22 maart is de ‘Week van de Circulaire Economie’. Op allerlei plekken door de hele provincie Utrecht worden evenementen georganiseerd waar je defecte spullen kunt laten repareren, en nieuwe skills kunt opdoen. Repair cafés en lokale initiatiefnemers delen, in samenwerking met Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU), Regio Foodvalley en Afval van Utrecht, tips en kennis over reparatie.  
• Iedereen wil vissen door sluis helpen, deurbel kan drukte niet meer aan – RTV Utrecht
  De livestream van de visdeurbel bij de Weerdsluis in Utrecht is ‘kneiterdruk’. Het maximum van tweeduizend bezoekers die tegelijk kunnen aanbellen, was vanochtend bereikt. Wie de website bezocht, kon daarom de vissen even niet meer helpen.

Provincie Noord-Holland

• Oostzaan mag verder met woningen voor Oekraïners in natuurgebied
  De gemeente Oostzaan kan 21 tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen neerzetten in natuur- en recreatiegebied ’t Twiske. Ter compensatie wordt op ongeveer 1,5 kilometer afstand een ander deel van ’t Twiske opgenomen in het Natuurnetwerk Nederland (NNN).
• Noord-Holland wil kwart stiltegebieden schrappen
  De provincie Noord-Holland wil ongeveer tien van de 41 bestaande stiltegebieden schrappen. Door vereenvoudiging van de ‘wirwar’ moeten stiltegebieden zo veel mogelijk gaan samenvallen met het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en Natura 2000, aldus het provinciebestuur. De gebieden die blijven bestaan, kunnen kleiner worden omdat ze gedeeltelijk buiten een natuurgebied liggen.

Provincie Zuid-Holland

• Schoonmaken moestuinen rond Chemours kost miljoenen
  Het schoonmaken van honderden moestuinen rond de Chemours-fabriek in Dordrecht kost tientallen miljoenen euro’s. De grond is vervuild met PFOA, een chemische stof die onder de verzamelnaam PFAS valt en die de fabriek jarenlang in grote hoeveelheden uitstootte. Chemours heeft beloofd de kosten voor het saneren te betalen.
• Nieuw groenbeleid: Meer inzicht en betrokkenheid voor inwoners | Gemeente Rijswijk
  Groen in de stad is belangrijk. Het draagt bij aan de gezondheid van inwoners, vergroot de biodiversiteit, vermindert hittestress en neemt regenwater op. Het aantal inwoners in Rijswijk groeit de komende jaren flink. We zetten ons in voor een evenwichtige groei van zowel woningbouw als groen, zodat de stad leefbaar blijft.
• Zuid-Holland maakt strijdplan voor kleine opening stikstofslot – Nieuwe Oogst
  Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland presenteren binnen twee maanden maatregelen om de provincie deels van het stikstofslot te kunnen halen. Zoveel werd duidelijk na een debat met Provinciale Staten over het heikele onderwerp.

Provincie Zeeland

• Zeeland zegt krachtig NEE! Geen gigantische masten in de Westerschelde – Omroep Zeeland
  Zeeland geeft een unaniem en strijdbaar signaal af: het wenst géén hoogspanningsmasten van 220 meter hoog in de Westerschelde. Inwoners en politici laten weten grote bezwaren te hebben. En ook natuurbeschermers en scheepvaartorganisaties sluiten zich daarbij aan. Bij het ministerie van Klimaat en groene Groei zijn meer dan tweehonderd zienswijzen ingediend. De laatste keer dat Zeeland zich zo eendrachtig en verontwaardigd liet horen, was na het afblazen van de toegezegde marinierskazerne.
• Natuurmonumenten slaat alarm; gebieden in slechte staat – Omroep Zeeland
  Het gaat slecht met Zeeuwse natuurgebieden. Dat blijkt uit onderzoek van Natuurmonumenten die in heel het land elf gebieden onder de loep nam, waaronder de Zuidkust van Schouwen. Het grootste probleem: de kwaliteit van het water.

Provincie Noord-Brabant

• Gesmoltenzoutreactor Brabant: de toekomst van ons energiegebruik?
• Eerste kievitsei gevonden in weiland bij Ravenstein
  Het eerste kievitsei is gevonden in een weiland bij Ravenstein. Geurt Elemans, vrijwilliger bij de Weidevogelgroep Ravenstein, was volgens Omroep Brabant al een paar dagen op zoek naar een ei. Hij deed de vondst aan het begin van de middag.

Provincie Limburg

• Wolven in Limburg: is het nu een wolf of een hond? – L1 Nieuws
  De terugkomst van de wolf in Nederland veroorzaakt veel commotie. Een gevolg hiervan is dat mensen al snel menen dat ze een wolf hebben gezien, maar dat klopt lang niet altijd: “In negen van de tien gevallen gaat het over een ander soort dier. Meestal een hond. Maar ook andere dieren worden verward met een wolf, zelfs dassen,” zegt ecoloog Wim Tegels uit Vlodrop.
• Limburg komt in mei met ‘aanvalsplan’ om vergunningen te kunnen verlenen – Nieuwe Oogst
  Provincie Limburg komt in mei met een ‘aanvalsplan’ over hoe ze denkt de vergunningverlening weer op gang te krijgen. Door de stikstofuitspraak van de Raad van State kunnen zeker driehonderd (bouw)projecten volgens gedeputeerde Léon Faassen (BBB) nu geen natuurvergunning krijgen.
• Act Right werkt mee aan realisatie van warmtenet in Zuid-Limburg
  In Zuid-Limburg wordt momenteel gewerkt aan een regionaal warmtenet. Dit moet een substantiële bijdrage gaan leveren aan de verduurzaming van de stedelijke gebieden in de regio. Adviesbureau Act Right biedt strategische en praktische ondersteuning gedurende de verschillende fasen van het project.

Caribisch Nederland

Bonaires erfgoed behouden: het Proteha mi project – Universiteit Leiden
Het project “Proteha mi”, een initiatief van het Archeologisch Instituut Bonaire (BONAI), heeft een belangrijke subsidie ontvangen in het kader van het Faro-initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Mondriaanfonds. Dit project is ontwikkeld in samenwerking met archeologen Daudi Cijntje (Archol BV) en Maaike de Waal (Universiteit Leiden, ARGEOgraph) en heeft als doel het rijke culturele erfgoed van Bonaire veilig te stellen en tegelijkertijd te zorgen voor een sterke betrokkenheid van de gemeenschap en lokaal leiderschap.