Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (14 2024)
Rijkswaterstaat publiceert jaarbericht over 2023
Voor Rijkswaterstaat was 2023 een jaar vol uitdagingen. We beschermden het rivierengebied tegen overstromingen en werkten aan bruggen, sluizen en viaducten die dringend onderhoud nodig hebben. En we ontwikkelden nieuwe technieken om weggebruikers te helpen vlotter en veiliger hun bestemming te bereiken. In het jaarbericht over 2023 leest u er meer over.
Lees verder via deze link.
Natuurherstelwet komt net één lidstaatstem tekort
Afgelopen december schreef de Nederlandse stikstofminister Christianne van der Wal nog in een Kamerbrief dat het ‘zeer onwaarschijnlijk’ was dat Nederland de Europese Natuurherstelwet met een tegenstem zou kunnen blokkeren. Daarom besloot ze ondanks haar reserves vóór te stemmen, om de reputatie van Nederland niet te beschadigen. ‘Met tegenstemmen of onthouden van stemming geven we het signaal af dat we alleen tevreden zijn als we alles krijgen’, schreef ze.‘Daarmee zetten we onszelf in toekomstige Brusselse onderhandelingen buitenspel.’
Lees verder via deze link.
Uitstel is geen afstel: natuurorganisaties blijven strijden voor Europese natuur
De stemming over de Europese Natuurherstelwet door de Raad van Ministers is in het zicht van de finish uitgesteld. Dit werd zojuist in Brussel bekendgemaakt. Wanneer er wél gestemd gaat worden over de wet, is nog niet duidelijk. De Nederlandse natuurorganisaties zijn eensgezind: “Wij blijven druk uitoefenen en strijden voor het belang van biodiversiteit.
Lees verder via deze link.
Aan de slag met 3D-data
Op weg naar een 3D digitale gemeente zijn al flink wat stappen gezet. Recent leverden VNG en Kadaster een platform op dat gemeenten ondersteunt bij het zelf regelen van de toegang tot lokale 3D-data: de website 3DtilesNederland.nl.
De gezamenlijke overheden vinden het belangrijk dat iedereen dezelfde informatiepositie heeft. Veel gemeenten en provincies werken daarom aan een 3D-omgeving. Hiermee kan bijvoorbeeld de dialoog met collega’s, bestuurders en met inwoners over wat waar wel of niet kan in de leefomgeving, veel makkelijker gevoerd worden.
Lees verder via deze link.
Koraal verdwijnt in hoog tempo
Te hoge temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven. En dat heeft enorme gevolgen voor het zeeleven. Koraalriffen worden wel de regenwouden van de oceaan genoemd omdat ze krioelen van het leven. Ongeveer een kwart van al het zeeleven is afhankelijk van koraalriffen. Op veel plekken is het kantelpunt al bereikt. Wetenschappers verwachten dat er aan het eind van deze eeuw nauwelijks meer levend koraal over zal zijn als de opwarming van de aarde boven de 1,5 ˚C uitstijgt.
Lees verder via deze link.
Bijeenkomsten
· BRO’tje 11 april 2024 – Omdat elke druppel telt
We zijn 2024 begonnen met grondwaterstanden die hoog zijn voor de tijd van het jaar. Maar de structurele droogteproblemen zijn daarmee niet opgelost. Welke maatregelen zetten waterschappen in tegen de droogte en welke rol spelen grondwaterdata daarbij? In een BRO’tje op 11 april nemen we een kijkje in de praktijk van Waterschap De Dommel in Brabant en gaan in gesprek met BRO-expert Erik Simmelink.
· Uitnodiging ZoNline ‘Aan de slag met ENSIA’ – 16 april 2024
Graag nodigen wij je uit voor de ZoNline op 16 april 2024 van 10.00 – 11.00 uur. Tijdens dit webinar staat de ENSIA 2024-ronde centraal. We nemen je graag mee in de planning en vertellen hoe de vragenlijst van dit jaar eruitziet.
· Conferentie TerraEnVision in Valencia | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
TerraEnVision vindt van 8-11 juli plaats in Valencia. Het is een platform om kennis, beleid en praktijkervaringen te delen over natuur-gebaseerde oplossingen om te leven binnen de grenzen van de planeet. Tot 1 juni kan je een voorstel indienen voor een workshop, presentatie of poster
Nieuws over de Omgevingswet
· Jurisprudentie ontplofbare oorlogsresten – Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten (kenniscentrum-oo.nl)
Het kenniscentrum ontplofbare oorlogsresten verzameld relevante jurisprudentie over ontplofbare oorlogsresten en neemt die in haar bibliotheek op.
De bibliotheek met (verwijzingen naar) publicaties over de omgang met ontplofbare oorlogsresten is uitgebreid met relevante jurisprudentie.
U kunt binnen de bibliotheek zowel vrij zoeken, als zoeken via het filter “jurisprudentie” in de linker kolom. Er zijn nu een aantal relevante publicaties opgenomen en geleidelijk worden deze uitgebreid.
Nieuws over de energietransitie
· Het is vooral ook wachten op die ándere warmtewet (binnenlandsbestuur.nl)
Het betreffende debat ging over de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw), die gemeenten de plicht gaat geven een warmteprogramma op te stellen en vervolgens in een omgevingsplan aan te geven welke wijk wanneer van het gas af gaat. Weigeren buurtbewoners dat laatste, dan mogen gemeenten in een uiterste geval een nieuwe wettelijke aanwijsbevoegdheid gebruiken om een netbeheerder simpelweg de gasafsluiting te laten weghalen. Het huidige recht op een gasaansluiting gaat met deze wet namelijk verdwijnen.
· Smart Energy Hub Zwolle: think big, act small (h2owaternetwerk.nl)
Het gebruik van interessante reststromen, een forse besparing van energie en op termijn het verdwijnen van de lachgasemissie. Of de Smart Energy Hub Zwolle deze verwachtingen volledig gaat waarmaken, zal de komende vijf jaar moeten blijken. De initiatiefnemers van Waterschap Drents Overijsselse Delta en H2-Go B.V. hebben alvast veel vertrouwen in de koppeling tussen waterstofproductie en afvalwaterzuivering. “Think big and act small, dat is wat wij doen.”
Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling
· Grote verschillen in subsidiëren tuinvergroening (binnenlandsbestuur.nl)
Geld ontvangen van je gemeente voor het afkoppelen van een regenpijp, het wippen van tegels of het aanleggen van een ‘regentuin’. In de ene gemeente wordt het de burgers financieel makkelijk gemaakt in een andere moeten ze het helemaal zelf betalen. Soms zijn er zelfs binnen gemeentegrenzen opvallende verschillen, zo blijkt uit onderzoek door Centraal Beheer.
Nieuws over (grond)water
· Deltaplan Agrarisch Waterbeheer › Hoe loopt het grondwater onder mijn perceel? Een peilbuis geeft melkveehouder Aart het antwoord | Melkvee.nl – Nieuws en kennis voor de melkveehouder
Vijftig boeren in veenweidegebied Alblasserwaard – Vijfheerenlanden hebben er straks één: een peilbuis om meer inzicht te krijgen in hoe grondwater werkt. Melkveehouder Aart: ‘Er wordt veel geroepen, met langdurig meten leer ik hoe diep het water zakt in míjn perceel.’
Nieuws uit de regio
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Overijssel
· Ook in Overijssel turbinestress tussen provincie en gemeenten (binnenlandsbestuur.nl)
Net als elders in Nederland bestaat ook in Overijssel spanning tussen de provincie en gemeenten over de plaatsing van windturbines. Zowel de gemeente Enschede, als Hof van Twente en Wierden zijn in verzet tegen de voorkeursgebieden die de provincie heeft aangewezen en de mogelijkheid dat dwang zal plaatsvinden. Hetzelfde speelt momenteel in provincies als Utrecht en Gelderland.
· Primeur Overijssel: gezaaid rivierbos langs Zwarte Water (h2owaternetwerk.nl)
Provincie Overijssel heeft een primeur: voor het eerst wordt een rivierbos aangelegd door zaad te zaaien van bomen, in combinatie met een beperkte aanplant.
In de uiterwaarden van het Zwarte Water bij Hasselt is een eiland van 4 hectare aangelegd, omringd door een nevengeul voor natuurherstel. Rijkswaterstaat heeft die geul gemaakt als een maatregel om natuurkwaliteit te herstellen voor de Kaderrichtlijn Water.
Provincie Gelderland
· Boeren leggen weilanden vol klei om klimaat te redden – Omroep Gelderland (gld.nl)
Wie nu rondrijdt in de Achterhoek ruikt dat het lente is. Grote mestwagens rijden rond om de weilanden en akkers te voorzien van poep. Wie in de omgeving van Eibergen is, denkt misschien dat ook daar overal mest uitgereden wordt. Maar schijn bedriegt. Een aantal weilanden zien eruit alsof ze vol liggen met mest, dat is niet zo: het is namelijk klei. Boer Jan uit Eibergen kijkt glunderend naar de werkzaamheden. “Mooi hè”, zegt hij.
Lees meer over het project CO2Sand via deze link.
· Rijkswaterstaat verwijdert resten verontreinigde grond Waalstrandje Nijmegen
Bij het Waalstrandje nabij de brug Ooijpoort in de Stadswaard bij Nijmegen is in 2023 verontreinigde grond aangetroffen. Vervolgonderzoek toonde aan dat hier dieper gelegen nog een beperkte hoeveelheid verontreinigde grond aanwezig was. Deze grond gaan we nu verwijderen.
Provincie Groningen
· Onderzoek: aardbevingsproblematiek ontwricht leven van kinderen in Groningen (nos.nl)
De aardbevingsproblematiek in Groningen en Noord-Drenthe kan het leven van kinderen en jongeren flink ontwrichten. Ze hebben te maken met voortdurende stress en een verlies van vertrouwen in de overheid en zelfs in docenten. Dat concluderen onderzoekers van de Hanze in opdracht van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Het onderzoek wordt vandaag gepresenteerd.
Provincie Fryslan
· Herstel zeegras in Waddenzee gaat goede kant op. ‘Griend grootste herstelde droogvallende veld ter wereld’ – Leeuwarder Courant (lc.nl)
Zeegras keert gestaag terug in de Waddenzee. Herstelprojecten pakken op verschillende plaatsen goed uit. Bij het onbewoonde vogeleiland Griend kan het zeegrasveld zichzelf al in stand houden, meldt omgevingsmanager Piet Leijstra van Rijkswaterstaat.
· Waarom Visit Wadden per direct stopt met gebruik van drones in het Waddengebied. ‘Dat was echt een eye-opener’ – Leeuwarder Courant (lc.nl)
Visit Wadden verwijdert alle dronefoto’s en -video’s van het Waddengebied nog voor het eind van de maand uit de beeldbank. De marketingorganisatie stopt per direct rigoureus met het gebruik van drones. Aanleiding is een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat nog gepubliceerd moet worden. Eerder dit jaar kreeg VisitWadden op een kennisdag inzage in de voorlopige resultaten. Een video liet zien hoe verstorend drones zijn voor broedende vogels in het Hegewiersterfjild, tussen Harlingen en Kimswerd.
· Sexbierum is verbijsterd over megazonnepark in de achtertuin waar het dorp zes keer inpast – Leeuwarder Courant (lc.nl)
Een zonneweide zes keer zo groot als de dorpen zelf. Sexbierum en Pietersbierum zijn verbijsterd over de plannen voor een mega-energiepark in hun achtertuin. Waarom wordt de stroomopwek voor de hele Waadhoeke alleen op hun bordje geplempt? „Kinst net allinne ús ûnder de panelen reagje.”
Provincie Drenthe
· ‘Bevingsproblematiek heeft negatief effect op alle leefwerelden van jongeren’ – RTV Drenthe
De aardbevingsproblematiek in Noord-Drenthe en Groningen heeft “een enorme impact” op kinderen en jongeren uit het aardbevingsgebied. Dat blijk uit onderzoek van de Hanzehogeschool Groningen.
· NAM mag tot 2028 gas halen uit gasveld onder Assen – RTV Drenthex
De NAM mag ook de komende vijf jaar gas winnen uit het gasveld Assen, dat deels onder de stad Assen ligt. Dat heeft demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) besloten.
Provincie Flevoland
· Omroep Flevoland – Nieuws – Ruim 200 klachten over molens Windplan Groen, aanleiding voor onderzoek
Een gespecialiseerd bureau gaat onderzoek doen naar de meldingen van geluidsoverlast van de molens van Windplan Groen bij Dronten. Het bureau gaat alle bestaande onderzoeken van onder andere de gemeente, de turbinebouwer en Windplan Groen vergelijken. Daarmee moeten de oorzaken van de overlast achterhaald worden.
· Omroep Flevoland – Nieuws – Onderzoek naar lokale opslag van energie op Boerderij van de Toekomst in Lelystad
De Wageningen Universiteit (WUR) en TNO werken samen aan een proefproject op de Boerderij van de Toekomst in Lelystad om lokaal opgewekte energie ook lokaal te gebruiken op de momenten dat je die nodig hebt.
· Omroep Flevoland – Nieuws – Zo ziet het Floriadeterrein er twee jaar na de opening uit: ‘Een beetje troosteloos’
Het is bijna twee jaar geleden dat de Floriade in Almere van start ging en zo’n anderhalf jaar geleden dat de poorten van de tuinbouwtentoonstelling weer werden gesloten. Sindsdien is het Floriadeterrein zo goed als leeg. Er staan wel een paar gebouwen maar het grootste deel van het terrein is onbenut.
Provincie Utrecht
· Provincie Utrecht biedt definitieve maatregelpakketen aan | provincie Utrecht (provincie-utrecht.nl)
De provincie Utrecht heeft bij het ministerie van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de definitieve maatregelpakketten voor de uitwerking van het Utrechts Programma Landelijk Gebied ingeleverd. Deze maatregelpakketten zijn bedoeld om rijksmiddelen te ontvangen voor de uitvoering van projecten die bijdragen aan een toekomstbestendig en gezond landelijk gebied. De pakketten bestaan uit maatregelen die voldoende kansrijk zijn om op korte termijn uitgevoerd te worden.
· Utrechtse KRW-doelen in stroomversnelling met nieuw handelingsperspectief | provincie Utrecht (provincie-utrecht.nl)
Voor mens en milieu moet het grond- en oppervlaktewater van goede kwaliteit zijn. Daarom moeten alle EU-lidstaten in 2027 voldoen aan de Kaderrichtlijn Water (KRW). De provincie Utrecht wil aan die richtlijn voldoen en heeft in kaart gebracht wat al gedaan wordt om de KRW te halen en waar nog extra stappen nodig zijn. Dat heeft geleid tot een eerste provinciaal handelingsperspectief. Deze werkwijze wordt de komende jaren verder ontwikkeld. Het halen van de KRW komt dichterbij door vergunningen aan te scherpen en drinkwater te beschermen voor de toekomst. Maar ook door het verminderen van meststoffen in het water.
· 600.000 euro voor groene, gezonde en klimaatbestendige initiatieven | provincie Utrecht (provincie-utrecht.nl)
De provincie Utrecht opent op 2 april een subsidieregeling om buurten en gebouwen groener, gezonder en meer klimaatbestendig te maken en de biodiversiteit te verbeteren. Verenigingen, stichtingen, gemeenten, bedrijven, woningcorporaties, VvE’s en andere rechtspersonen kunnen subsidie aanvragen voor een initiatief in de buitenruimte, een bewustwordingscampagne of voor innovatie en onderzoek. In totaal is ruim 600.000 euro beschikbaar.
Provincie Noord-Holland
· Onderzoek naar kosten en baten van adaptatiemaatregelen in Metropoolregio Amsterdam – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
Om de bebouwde omgeving van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) klimaatbestendig te maken, is een investering nodig van ongeveer 12,6 miljard euro over een periode van dertig jaar. Dat is een fors bedrag. Tegelijk leveren alle maatregelen ook zo’n 11 miljard op. Dit blijkt uit verkennend onderzoek(opent in nieuw venster) (verwijst naar een andere website) dat adviesbureaus Arcadis, The Positive Lab en Rebel in opdracht van de MRA en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hebben uitgevoerd.
· Spoedwet Jetten zit warmtenetten Amsterdam dwars (binnenlandsbestuur.nl)
De gemeente Amsterdam stond de afgelopen dagen op het punt een akkoord te sluiten met energiebedrijf Vattenfall en Amsterdamse woningcorporaties. Dat akkoord was volgens de gemeente een antwoord op het stijgen van de energierekeningen van woningen die in Amsterdam op warmtenetten zijn en worden aangesloten. Maar op het laatste moment trok Vattenfall zich terug. De reden volgens het bedrijf: een spoedwet die Klimaatminister Rob Jetten naar de Tweede Kamer stuurt in een eigen poging de rekening omlaag te krijgen.
· Geheime cijfers per ongeluk openbaar: Tata Steel heeft tot 2 miljard nodig om te vergroenen | Tata Steel | NU.nl
Tata Steel heeft 0,5 tot 2 miljard euro subsidie nodig voor de vergroeningsplannen tot 2030. Als de verduurzaming sneller moet gaan, dan komt daar nog maximaal 50 procent bij.
Provincie Zuid-Holland
· Weg op dijk verzakt, sloot wordt gedempt en volgestort voor versteviging – Omroep West
Het Hoogheemraadschap van Delfland en de provincie Zuid-Holland nemen dringend maatregelen bij een verzakte weg die op een dijk ligt. Het gaat om de Molenweg (N468) tussen Schipluiden en Maasland. Een naastgelegen sloot wordt gedempt en volgestort met zand om de boel te verstevigen.
· Energietransitie van onderop: 2 nieuwe windmolens in Vlaardingen – Provincie Zuid-Holland
Windpark Oeverbos in Vlaardingen is hét voorbeeld hoe bewoners van onderop, via de energiecoöperaties, duurzame opwek realiseren. Het Vlaardings Energie collectief en De Windvogel hebben in 7 jaar tijd twee nieuwe windmolens gerealiseerd in het Vlaardingse Oeverbos. Ook energiegedeputeerde Berend Potjer was aanwezig bij de feestelijke opening op 23 maart.
· Onderzoek naar de weidevogelstand; predatie en vegetatie doen ertoe – Provincie Zuid-Holland
De provincie spant zich, samen met de partners van het Actieplan Boerenlandvogels, in om de terugloop van het aantal weidevogels te stoppen. Om meer inzicht te krijgen in de oorzaken van de terugloop, zijn de afgelopen jaren meerdere onderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken richten zich met name op de overleving van de weidevogelkuikens. Er is namelijk bekend dat de achteruitgang van de weidevogels vooral komt doordat er te weinig kuikens groot worden. Twee belangrijke oorzaken van het niet groot worden van de kuikens zijn predatie en vegetatie. Deze onderzoeken geven richting aan mogelijke oplossingen.
· Zuid-Holland realiseerde in 2023 bijna 20.000 nieuwe woningen – Provincie Zuid-Holland
In 2023 kreeg Zuid-Holland er bijna 20.000 nieuwe woningen bij. Dit blijkt uit het Kwartaalbericht Woningvoorraadontwikkeling, dat gedeputeerde Anne Koning naar Provinciale Staten heeft gestuurd. Het gaat hier over het bruto aantal toevoegde woningen waarbij nog geen rekening is gehouden met het aantal gesloopte woningen.
Provincie Zeeland
· Estuarium Schelde Delta is nu een van de grootste Unesco Global Geoparken (h2owaternetwerk.nl)
De Vlaams-Nederlandse Schelde Delta mag zich voortaan Unesco Global Geopark noemen. Het grensoverschrijdende Schelde-estuarium is volgens de VN-organisatie zowel geologisch als cultuurhistorisch en landschappelijk uniek in de wereld. Na de Hondsrug in Drenthe en Groningen is het nu het tweede Global Geopark in Nederland.
· Zeeuwse stranden meest vervuild van Nederland, vooral met plastic korrels – Omroep Zeeland
Het Zeeuwse strand is het meest vervuild van heel Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting De Noordzee, waar inwoners deze maand aan mee konden doen. De Zeeuwse kust scoorde ruim boven het landelijke gemiddelde met 416 stuks afval per 100 meter strand. Landelijk werden er gemiddeld 309 stuks afval gevonden. Plastic, stukken hout en vispluis (plastic materiaal om visnetten te beschermen) werd het meest gevonden.
· Goed nieuws uit de natuur en ook nog over de ‘mooiste vogel van Zeeland’ – Omroep Zeeland
Veertig jaar geleden kwamen ze nog nauwelijks voor in de delta. Nu zijn er meer dan duizend nesten geteld. De lepelaar is een succesverhaal. Tot grote vreugde van wandelaars en natuurbeschermers. De ‘mooiste vogel van Zeeland’ is steeds vaker te zien.
· Bouw kerncentrales in gevaar door plannen ammoniakterminal: ‘Allebei kan niet’ – Omroep Zeeland
De bouw van een ammoniakterminal in Vlissingen-Oost gaat niet samen met de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Dat vindt het ministerie van Economische Zaken.
Provincie Noord-Brabant
· De heldere proportionele aanpak van de gemeente Den Bosch – Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten (kenniscentrum-oo.nl)
Duidelijkheid scheppen, zodat iedereen weet wat er te doen staat. Dat wil de gemeente Den Bosch bereiken met het nieuwe beleid rondom ontplofbare oorlogsresten. Specialist Bodem & Bouwstoffen Geert Schuijers dook daarvoor de archieven in: “We wilden als gemeente een goed onderbouwd verhaal: op welke plekken moet je rekening houden met ontplofbare oorlogsresten? En wat moet er precies gebeuren als je iets aantreft?”.
Provincie Limburg
· Provincie Limburg vraagt 209 miljoen euro van kabinet om begin te maken met uitvoering Limburgs Programma Landelijk Gebied – Provincie Limburg
De Provincie Limburg heeft minister Van der Wal (Natuur & Stikstof) de zogenaamde ‘maatregelpakketten’ aangeboden die de minister aan alle provincies vraagt, voor de eerste aanpak voor de transitie van het landelijk gebied. De maatregelpakketten zijn afgestemd met en sluiten zoveel mogelijk aan op de initiatieven van partners in de Limburgse Plattelandscoalitie en de vier LPLG-gebieden. Het gaat nadrukkelijk om de eerste stappen in de realisatie van de doelen van het Limburgs Programma Landelijk Gebied. Minister Van der Wal had voor Limburg voor die eerste stappen eerder maximaal 55 miljoen euro in petto. Voor een fatsoenlijk begin is meer nodig, aldus de Limburgse gedeputeerde Léon Faassen.
· Drooglegging Julianakanaal definitief, kijken waar tijdwinst… – De Limburger
Caribisch Nederland
· Ook koraal CN verdwijnt in snel tempo (antilliaansdagblad.com)
De hogere temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven. En dat heeft gevolgen voor het zeeleven. Uit het eergisteren verschenen artikel ‘Koraal verdwijnt in snel tempo’ van het KNMI, blijkt dat ook het koraal in Caribisch Nederland snel achteruit gaat, al valt het in vergelijking met andere gebieden nog relatief mee.