Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (16 2025)

1. Wet bodemmonitoring: Europese Raad bereikt akkoord met Parlement

De Europese Raad heeft een voorlopig akkoord bereikt met het Europees Parlement over een richtlijn tot een kader voor bodemmonitoring. Doel is om de veerkracht te verbeteren en de risico’s van verontreinigde locaties te beheersen. In de richtlijn worden ook beginselen voor het beperken van het ruimtebeslag vastgesteld, met de nadruk op bodemafdekking en bodemverwijdering.
Lees verder

2. Antwoorden op Kamervragen over saneringskosten grond Tata Steel

Minister Hermans (KGG) en staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) gaven op 31 maart 2025 antwoord op vragen over de saneringskosten voor de grond bij een eventueel vertrek van Tata Steel.

De Kamervragen gaan in op een nieuwsartikel over de inschatting van de saneringskosten voor de grond van Tata Steel. De Tweede Kamerleden Kostić en Teunissen (beiden PvdD) hebben deze vragen gesteld.
Lees verder

3.  Kamerbrief: klimaatadaptatie krijgt vaste plek in de gebouwde omgeving

In de strijd tegen weersextremen zoals stortregens, hittegolven en droogte kiest het kabinet voor een gebiedsgerichte aanpak van klimaatadaptatie in de gebouwde omgeving. De ministers Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) onderstrepen in een kamerbrief dat het noodzakelijk is om onze steden en dorpen toekomstbestendig in te richten.
Lees verder

4. Nature-based solutions lijden onder onbekendheid, vooroordelen en complicerende regelgeving

Als nature-based solutions voor maatschappelijke uitdagingen bewezen effectief zijn, waarom worden ze dan relatief weinig ingezet? Dat was de onderzoeksvraag waarmee Wageningen University & Research op pad werd gestuurd door het ministerie van LVVN. Het antwoord volgens de onderzoekers: onbekendheid, vooroordelen over effectiviteit, zorgen over financiering en complexe regelgeving.
Lees verder

5. Start baggerwerkzaamheden Zuid-Nederland

In opdracht van Rijkswaterstaat gaat aannemer Martens en Van Oord baggeren op 7 verschillende locaties in de Maas en het kanaal Wessem-Nederweert. De werkzaamheden starten 14 april 2025 en duren tot eind 2025.
Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

Bijeenkomsten

  • Webinar CoP Beken en Rivieren STOWA 17 april – Klimaatadaptatie
    Een natuurlijker landschap maakt het Geuldal veiliger en helpt om wateroverlast en droogte tegen te gaan. In dit webinar van de CoP Beken en Rivieren laten Corine Geujen (Natuurmonumenten) en Jasper Hugtenburg (H+N+S Landschapsarchitecten) zien hoe het landschap meer regenwater kan opnemen, opslaan en vertraagd kan afgeven. Welke maatregelen kunnen waar in het Geuldal worden toegepast en wat levert dat op?
  • Symposium Cities to Nature 3 – 24 april in Delft – Klimaatadaptatie
    Om samen oplossingen te bedenken voor groene daken organiseert de TU Delft samen met de Vrije Universiteit, Universiteit Twente en Hogeschool van Amsterdam dit symposium over groene daken. Nederlandse steden worden steeds kwetsbaarder voor hittestress en energiestress. Tegelijk bieden daken een groot oppervlak voor inheemse vegetatie en zonnepanelen. Dit kan zorgen voor meer biodiversiteit, afkoeling, isolatie, en energieopwekking.

7. Nieuws over de Omgevingswet

  • Lees het nieuws over het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) | Informatiepunt Leefomgeving
    Wilt u regelmatig al het nieuws over het Digitaal Stelsel Omgevingswet ontvangen in uw mailbox? Abonneer u dan op de nieuwsbrief IPLO Update DSO. Speciaal voor overheden en professionals die werken met het Omgevingsloket en DSO.
  • Projectbesluit: 10 tips uit de praktijk | Informatiepunt Leefomgeving
    Het projectbesluit is een instrument onder de Omgevingswet voor complexe projecten met publiek belang. Waterschappen, provincies en het Rijk kunnen zo’n projectbesluit inzetten. Een praktijkmiddag leverde onlangs 10 tips op over de omgang met dit instrument.
  • Rapport Q4 monitoring Omgevingswet en Wkb beschikbaar | VNG
    De invoering van de Omgevingswet markeerde de start van een langdurige ontwikkeling. Het rapport van onze monitor over het vierde kwartaal én dus heel 2024 laat zien dat gemeenten en ketenpartners doorlopend werken aan het uitvoerbaar maken van de wet – in wisselend tempo, met zichtbare stappen én knelpunten.
  • Bedrijven schieten nog niks op met Omgevingswet
    ‘De slogan ‘eenvoudig beter’ die werd gebezigd bij de invoering van de Omgevingswet is nu nog niet van toepassing op de realiteit’, aldus de gemeentelijke teams economie die meededen aan een steekproef van de VNG. Dat ligt een beetje aan de bedrijven die bij gemeenten aankloppen, maar vooral aan de gemeenten zelf.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • Tweede Kamer heeft PFAS-verbod liever gisteren dan morgen
    De Tweede Kamer is ongeduldig. Een meerderheid van de Kamerleden wil liever gisteren dan vandaag een verbod op het gebruik van de chemische stoffengroep PFAS. Tegen die achtergrond is donderdag in politiek Den Haag een rondetafelgesprek, waar deskundigen en belangengroepen aanschuiven.
  • Plan verbetering Maasnatuur Bokhoven, Hoenzadriel en Hedel
    Rijkswaterstaat werkt al geruime tijd aan een ecologisch sterkere Maas. Langs de Benedenmaas staat het aanleggen van een meestromende nevengeul bij Bokhoven op het programma, evenals het ‘ontstenen’ van de rivieroever bij Hoenzadriel en Hedel. Het definitieve Projectbesluit voor deze 3 maatregelen is nu vastgesteld en ligt voor een laatste keer ter inzage.
  • Ecosysteem kleimoerassen gebaat bij dynamisch waterpeil
    In een deel van de Oostvaardersplassen is het waterpeil in 2020 voor enkele jaren omlaag gebracht. Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie monitorden de effecten van deze droogvalperiode op de vegetatie en de biodiversiteit. Ze concludeerden dat de tijdelijke peilverlaging leidde tot een veerkrachtiger en meer divers ecosysteem.

9. Nieuws over Circulaire economie

  • ILT controleert dit jaar weer op immobilisaat | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
    De afgelopen 3 jaar verrichtte de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) samen met een aantal omgevingsdiensten onderzoek naar de productie en toepassing van immobilisaat. Dit is een bouwstof die grotendeels bestaat uit verontreinigde gerecyclede afvalstoffen. Er zijn ondertussen veel verbeteringen ingezet.
  • EuroChem in Antwerpen gaat fosfor uit Vlaams rioolslib verwerken in kunstmest
    Meststofproducent EuroChem in Antwerpen gaat fosfor uit rioolslib verwerken in de productie van kunstmest. Tot dusverre onderzocht het bedrijf samen met de Vlaamse rioolwaterzuiveraar Aquafin de toepassing op laboratoriumschaal, maar nu is besloten om de test op te schalen. Aquafin gaat fosforrijke vliegassen leveren die vrijkomen bij de slibverbranding. Het fosfor uit afvalwater dient als vervanging van fosfaaterts dat wordt gewonnen in mijnen.

10. Nieuws over de energietransitie

  • Strijd over grond tussen gemeenten en netbeheerders
    ‘Geachte heer Madlener, beste Barry’, zo begon een brief van het Amsterdamse gemeentebestuur die afgelopen maart bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat in de bus viel. Die aanhef klonk nog joviaal. Maar direct erna ontbrak elke omhaal van woorden: uit naam van de G4 werd het dringende verzoek gedaan ‘geen gedoogplichten op te leggen voor de aanleg van zware TenneT-kabelnetwerken.’

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

  • Warmste maand maart in Europa ooit gemeten en historisch weinig zeeijs
    Afgelopen maand was de warmste maand maart in Europa sinds het begin van de metingen. Het was ook een maand van grote contrasten: veel gebieden in Europa maakten hun droogste maart ooit mee, net als Nederland, en andere juist hun natste maart sinds bijna een halve eeuw. Dat meldt de Europese klimaatorganisatie Copernicus.
  • Landbouw en klimaatverandering: wat is in de toekomst nog mogelijk? – PONT Klimaat
    Het voorjaar is nog nauwelijks begonnen of we kampen in Nederland al met problemen rondom droogte. Met name de natuur en landbouw lijden hieronder. Emma Knol, onderzoeker Klimaat & Bedrijf bij Wageningen University & Research (WUR), werkt onder meer aan een tool die de impact van klimaatverandering voor boeren op bedrijfsniveau inzichtelijk maakt en laat zien welke maatregelen kunnen helpen om ook in de toekomst landbouw te kunnen bedrijven. “Maar een klimaat- en waterrobuuste landbouw is niet alleen een opgave voor boeren.”

12. Nieuws over (grond)water

  • Zuurstofcyclus in rivieren, beken en meren veranderd door menselijk toedoen
    Ecosystemen in rivieren, beken, meren en reservoirs verbruiken nu meer zuurstof dan ze zelf produceren, waardoor ze steeds meer zuurstof uit de atmosfeer opnemen, zo’n 1 miljard ton per jaar. De belangrijkste oorzaak van deze verschuivingen in de mondiale zuurstofcyclus in zoetwaterecosystemen zijn menselijke activiteiten, stellen wetenschappers op basis van onderzoek dat verschenen is in Science Advances.
  • Deltawaterschappen komen bijeen voor zoetwaterzekerheid in de Zuidwestelijke Delta
    In een gezamenlijke oproep vragen de waterschappen Brabantse Delta, Hollandse Delta en Scheldestromen aandacht voor een van de meest urgente kwesties in de Zuidwestelijke Delta: de beschikbaarheid van zoetwater. Tijdens een bijzondere bijeenkomst, bijgewoond door deltacommissaris Co Verdaas en voormalig Deltacommissie-voorzitter Cees Veerman, spraken de algemeen besturen van de drie waterschappen over de toekomst van hun gezamenlijke gebied.
  • Onderzoekers valideren droogte-indices met irrigatiecijfers: nauwkeurige voorspellingen voor agrarisch Nederland
    Hoe meet je droogte? En klopt dat beeld met wat boeren daadwerkelijk ervaren op het land? Die vragen stonden centraal voor drie Nederlandse onderzoekers: Jan-Philip Witte, Gé van den Eertwegh en Paul Torfs. “De definitie van meteorologische droogte is aan herziening toe”, stellen zij in in hun onderzoek.
  • Afwegingskader voor hergebruik effluent ontwikkeld in strijd tegen droogte
    Hoe kan per rioolwaterzuivering een goed onderbouwde keuze worden gemaakt tussen verschillende opties om gezuiverd afvalwater in te zetten? Daarvoor wordt een integraal afwegingskader ontwikkeld in het project Effluent voor Ecologie en Economie. Tien partijen in Noord- en Oost-Nederland doen eraan mee, waaronder twee hogescholen.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Groningen

  • Samen Noord-Nederland klimaatbestendig maken – Groninger Krant
    Het klimaat verandert. Dat merken we nu al en dat blijft de komende jaren doorgaan. Het wordt vaker heet, we hebben te maken met extreme vormen van wateroverlast of watertekorten en de lucht- en waterkwaliteit verandert. Dit heeft invloed op zowel natuur als op de gezondheid van mensen. Daarom is het belangrijk dat we bewust bezig zijn om onze leefomgeving hierop steeds meer te gaan aanpassen. Dat heet klimaatadaptatie.  
  • Kraanvogels nemen hun intrek in De Onlanden: “Heel bijzonder” | OOG Groningen
    De afgelopen jaren nam de slechtvalk al zijn intrek in De Onlanden en vorig jaar vestigde de zeearend zich in het gebied. Dit jaar komt de kraanvogel daarbij. Boswachter Bart Zwiers van Natuurmonumenten noemt het goed nieuws.

Provincie Fryslan

  • Noorden blijft tegen kabels onder Schiermonnikoog
    Tot donderdag kon bezwaar worden gemaakt, en dat deden de noordelijke overheden. Hun protest geldt het ontwerpbesluit van het ministerie voor Klimaat en Groene Groei voor de leiding- en kabeltrajecten tussen nieuwe windparken in de Noordzee en de provincies Groningen en Friesland. Deze zomer gaat klimaatminister Sophie Hermans daar een klap opgeven. Maar de noordelijke overheden willen totaal andere routes dan het kabinet. Routes die niet onder Waddeneilanden door lopen, en niet door de kuststrook. Eén reden is dat het Waddengebied zijn UNESCO-status moet behouden, en UNESCO kijkt mee.
  • Zeearenden hebben het naar hun zin in Fryslân: tien serieuze nesten – Omrop Fryslân
    Ze waren hier in het verleden vaak alleen maar als sporadische wintergasten te vinden; de imposante zeearenden. Maar de roofvogels krijgen zo langzamerhand steeds meer overwicht en veroveren een vaste plek in de Friese natuur. We kunnen wel zeggen: de zeearend heeft het goed naar z’n zin in de provincie.

Provincie Drenthe

  • Nieuwe moerasdelta Noordma is waterberging voor Drenthe
    Het nieuwe natuurgebied Noordma ten zuiden van het Zuidlaardermeer zal tijdens natte perioden ook functioneren als waterberging. Het voormalige landbouwgebied, waarin de Hunze van Drenthe naar Groningen stroomt, is nu een ‘moerasdelta’ geworden.
  • Drentse boeren gaan met membranen in sloten normoverschrijdingen stoffen monitoren
    Boeren in Drenthe gaan met behulp van membranen in sloten vervuiling van het water met bestrijdingsmiddelen detecteren. Doel is om normoverschrijdingen snel vast te stellen en meteen terug te koppelen aan telers, zodat zij op bedrijfsniveau maatregelen kunnen nemen om de emissie van de vervuilende stoffen te verminderen.

Provincie Overijssel

Provincie Flevoland

  • Floriade kostte Almere bijna 130 miljoen
    128,9 miljoen euro. Dat is het bedrag dat de Floriade van 2022 de gemeente Almere in totaal heeft gekost. Het is 25 miljoen euro meer dan de gemeente dacht, want bij een eerdere eindafrekening kwam het college uit op een verlies van 103 miljoen euro. De raadscommissie komt echter uit op het hogere bedrag.
  • Omroep Flevoland – Nieuws – Onderzoek in Oostvaardersplassen: droogte als boost voor de natuur
    Eens in de zoveel tijd moet je een moeras vier jaar droog zetten. Dat is goed voor de planten en de dieren. En zelfs voor de bodem. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Kerstin Bouma, verbonden aan het Nederlands Instituut voor Ecologie. Ze deed haar onderzoek in de Oostvaardersplassen.

Provincie Gelderland

Provincie Utrecht

Provincie Noord-Holland

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zeeland

  • Zeeuwse proef met ‘zoete stuw’ voor meer zoet water in sloten
    In Grenspark Groot Saeftinghe, in de uiterste oosthoek van Zeeuws-Vlaanderen, beginnen Waterschap Scheldestromen en de provincie Zeeland een proef met zogenaamde zoete stuwen. Die moeten ervoor zorgen dat zoet water beter vastgehouden wordt in het watersysteem.
  • Bijzonder Deltadienst-archief is sinds vandaag werelderfgoed | Zeeland | bndestem.nl
    De archieven van de Deltadienst en voorgangers zijn nu werelderfgoed. Ze zijn opgenomen in Unesco’s internationale Memory of the World Register. Dat is vrijdag bekendgemaakt.
  • Energieplan Zeeland: minder waterstof en meer lokale stroomprojecten – Omroep Zeeland
    De provincie Zeeland verzet de bakens in de plannen voor de toekomstige energiestructuur van de provincie. Waterstof als energiebron wordt niet meer gezien als dé oplossing voor het op korte termijn verduurzamen van de industrie. Zo is het onderzoeksproject dat bekijkt of bedrijven in Hulst en Kloosterzande kunnen worden aangesloten op het landelijk waterstofnetwerk stopgezet. Het is ‘onvoldoende kansrijk’. De provincie zet nu vooral in op het herverdelen van de schaarse beschikbare energie en op lokale energieprojecten. Dat staat in de nieuwe Energievisie van de provincie Zeeland die vandaag is gepubliceerd.

Provincie Noord-Brabant

  • Plan voor natuurgeulen langs de Bergsche Maas vastgesteld
    Rijkswaterstaat werkt al geruime tijd aan een ecologisch sterkere Maas. In de Genderensche uiterwaard bij Genderen en de Capelsche uiterwaard bij Waalwijk staat het aanleggen van beschutte oevergeulen op het programma. Het definitieve projectbesluit voor deze maatregelen is nu vastgesteld en ligt voor een laatste keer ter inzage.
  • Eerste volledige onttrekkingsverbod van dit jaar afgekondigd in Brabant
    Voor het eerst dit jaar heeft een waterschap een volledig verbod ingesteld voor het beregenen van landbouwgrond en sportvelden met grond- en oppervlaktewater. Het gaat om gebieden ten zuidwesten en zuidoosten van Breda, in het werkgebied van waterschap Brabantse Delta.

Provincie Limburg

Caribisch Nederland

  • Walvishaaien gespot tijdens koraalonderzoek Bonaire – Bonaire.Nu
    Onderzoekers hebben tijdens koraalrifonderzoek voor STINAPA een bijzondere waarneming gedaan. Het team spotte op één dag twee keer walvishaaien tijdens duiken op twee verschillende locaties rond Bonaire.
  • De afvalcrisis op Bonaire: hoe jarenlange stilstand leidde tot ingrijpen – Bonaire.Nu
    Toen op 6 november 2024 twee branden uitbraken op de vuilstortplaats van Selibon op Bonaire, kwam de rook niet alleen uit smeulend afval. Achter de schermen bij het openbaar bestuur broeide het al veel langer. Stagnatie, stroperigheid en onduidelijke rolverdeling stonden effectieve aanpak in de weg. Uit vrijgegeven documenten, na een WOO-verzoek (Wet Open Overheid) blijkt hoe moeizaam de samenwerking verliep tussen het eilandbestuur, het Rijk en toezichthouders — en hoe dit uiteindelijk leidde tot de ingrijpende stap van indeplaatsstelling, de ingreep van de Rijksvertegenwoordiger.