Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (22 2024)
Grote sanering Stormpolderdijk gestart
Eén van de grootste bodemsaneringen van Nederland is dit voorjaar van start gegaan. Het gaat om het zwaar vervuilde voormalige EMK-terrein in Krimpen aan den IJssel, waar een koolteer-fabriek en een chemisch afvalverwerker hebben gestaan. In de grond zitten naast oude kelders, funderingen en andere obstakels, sterke verontreinigingen zoals teer en olie.
Lees verder via deze link.
Nederland kampioen biodiversiteitsverlies, ‘de natuur staat er dramatisch voor’
Op de Internationale Dag van de Biodiversiteit is er voor de Nederlandse natuur weinig te vieren. “Nederland is kampioen in biodiversiteitsverlies, in Europa en eigenlijk zelfs wereldwijd”, zegt emeritus hoogleraar ecologie Louise Vet, initiatiefnemer van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel.
Lees verder via deze link.
Verticale drainage op eerste zandlaag dijkversterking Marken
De eerste zandlaag van de dijkversterking bij Marken is voltooid. Om ervoor te zorgen dat de waterspanning uit de ondergrond zo goed en snel mogelijk verdwijnt, plaatsen we in totaal 36 duizend zogeheten drains. Wat zijn deze drains en hoe werkt het precies?
Lees verder via deze link.
RIVM kritisch op beleid om drinkwater te beschermen
Er is te veel vrijwilligheid, er worden te weinig echt ingrijpende maatregelen genomen, en de monitoring is niet op orde. Dat schrijven onderzoekers van het RIVM in een nieuwe studie over de Nederlandse drinkwatervoorziening, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zij hielden zeventien Uitvoeringsprogramma’s tegen het licht, die de kwaliteit van het drinkwater voor de komende jaren moeten borgen. Hun kritiek is groot.
Lees verder via deze link.
Meer dan 300 BRO wijzigingsverzoeken ingediend
Sinds september 2020 kan iedereen wijzigingsverzoeken indienen bij de BRO. Het kan gaan om uitbreidingen of aanpassingen van de standaard, of technische wensen voor het aanleveren of afnemen van BRO-data. Deze maand hebben we het 300e verzoek ontvangen. Welke wensen zijn dat en wat doen we met al die verzoeken?
Lees verder via deze link.
Bijeenkomsten
· SOILveR Webinar over de Japanse Duizendknoop – 5th of June 2024 (mailchi.mp)
SOILveR invites you to join us for a comprehensive webinar on Japanese knotweed – an invasive species that poses significant challenges across Europe.
Combating this plant is always a long-term task, therefore exchanging knowledge, experience and best-practices between stakeholders is a step forward to tackle this challenge at European level. Our speakers from France, Wallonia, Netherlands, and the UK will share their insights and experiences in tackling this persistent plant.
Nieuws over de Omgevingswet
· Gezocht: deelnemers gebruikersonderzoek | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
Bent u bezig met de Omgevingswet en de leefomgeving? En maakt u gebruik van de website iplo.nl? Dan nodigen we u graag uit voor een gebruikersonderzoek.
Wij horen graag wat u van de website vindt. Daarnaast willen we met u een aantal nieuwe ideeën voor de website bekijken. Met behulp van uw feedback kunnen we de website verder verbeteren. Het onderzoek vindt plaats in juni en wordt uitgevoerd door onafhankelijk onderzoeksbureau Ruigrok.
· Overzichtspagina vergunningvoorschriften milieu is vernieuwd | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
Welke voorschriften kan het bevoegd gezag verbinden aan een omgevingsvergunning milieu? Al deze voorschriften zijn verzameld op een handige overzichtspagina. Onlangs is deze pagina volledig vernieuwd en verbeterd.
· Publieke consultatie Geologisch booronderzoek (BHR-G) – Basisregistratieondergrond
Van 24 mei tot en met 5 juli loopt de publieke consultatie van de catalogus Geologisch booronderzoek (BHR-G). Deze versie van de catalogus is uitgebreid met de geologische booronderzoeken van de Universiteit van Utrecht. Ook is een aantal werkafspraken in de catalogus verwerkt. Jouw inbreng wordt zeer gewaardeerd. Meedoen is makkelijk en kan digitaal.
Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik
Essay Duurzaam omgaan met PFAS.pdf (expertisecentrumpfas.nl)
Poly- en per- Fluor Alkyl Stoffen (PFAS) staan sterk onder de aandacht door de verspreiding in het milieu, en de potentiële risico’s daarvan voor mens en milieu. Het is evident dat er behoefte is aan effectieve regelgeving gericht op het wegnemen van onaanvaardbare risico’s en het borgen van adequate milieukwaliteitsdoelstellingen. Maar de huidige risicogrenzen zijn bijzonder streng en daarop gebaseerde vergaande reinigings- of saneringsmaatregelen schaden ons milieu en duurzaamheid soms meer dan de aanwezigheid van PFAS in grond en grondwater. In dit essay betogen we dat juist daarom de huidige humaan toxicologische risico-grenzen niet één op één vertaald kunnen worden naar sanerings- of lozingsnormen.
· ‘Zo min mogelijk sportvisserij in natuurgeulen langs rivieren’ (h2owaternetwerk.nl)
In aan te leggen natuurgeulen en beekmondingen voor de Kaderrichtlijn Water dient sportvisserij zoveel mogelijk taboe te zijn. Daarom zijn landelijke aanscherpte regels nodig over visserij in natuurgebieden langs de rivieren.
Nieuws over Circulaire economie
· Innovatief filterscherm tegen piping is gemaakt van gerecyclede kunststofkozijnen (h2owaternetwerk.nl)
In de Lekdijk bij de uiterwaard Salmsteke (Lopik) is het eerste kunststof Prolock Filterscherm geplaatst. Het scherm, gemaakt van gerecyclede kunststofkozijnen, is een innovatie in het dijkversterkingsprogramma van het HWBP en is gericht op het tegengaan van piping. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden stond gisteren met een bijeenkomst voor genodigden stil bij het plaatsen van het eerste scherm.
· Alternatieven voor PFAS in de energieketen | TNO
Samen met Duitsland, Noorwegen, Zweden en Denemarken heeft Nederland een voorstel geschreven om productie en gebruik van PFAS aan banden te leggen. Dat zijn stoffen waarin onder meer fluorverbindingen voorkomen. Maar het uitbannen van PFAS heeft nadelige gevolgen voor de energietransitie. PEM-elektrolysers en PEM-brandstofcellen, die nodig zijn voor het produceren en gebruiken van waterstof, bevatten een fluor membraan. TNO werkt met onderzoeksinstellingen en bedrijven aan alternatieven.
Nieuws over de energietransitie
· Nationale meerkosten warmtenet lager dan voor warmtepompen (binnenlandsbestuur.nl)
Wat goed is voor het individu, is niet per se goed voor de samenleving als geheel. Dat dilemma speelt nadrukkelijk mee in de warmtetransitie. Dat blijkt opnieuw uit een onderzoek van adviesbureau Berenschot. Gekeken werd naar het verschil in nationale meerkosten tussen de overstap van een grote Haagse wijk op all electric warmtepompen of op een warmtenet. Conclusie: de meerkosten voor warmtepompen kunnen 40 procent hoger liggen dan voor een warmtenet. Maar zo’n financieel nadeel geldt lang niet altijd voor de individuele bewoner.
Nieuws over (grond)water
· Aanpassingen Grondwatermonitoringput beschikbaar in 2025 – Basisregistratieondergrond
De standaard voor het registratieobject Grondwatermonitoringput (GMW) is uitgebreid en aangepast. Eind dit jaar worden deze aanpassingen doorgevoerd in het Bronhouderportaal en de Landelijke Voorziening. De aanpassingen worden formeel vastgesteld per 1-1-2025.
· Waterschaarste dreigt wereldwijd, ook door verslechterde waterkwaliteit (h2owaternetwerk.nl)
Ruim de helft van de wereldbevolking woont nu al in een gebied waar minstens één maand per jaar waterschaarste is, tegen het einde van deze eeuw kan dat zomaar twee derde zijn. Dat blijkt uit een studie van de Universiteit Utrecht, waarbij voor het eerst ook gekeken is naar waterkwaliteit.
· Waterschappen druk in de weer met bestrijden van wateroverlast (h2owaternetwerk.nl)
Diverse waterschappen hebben hun handen vol aan de wateroverlast door het kletsnatte weer van de afgelopen dagen. Ook lopen uiterwaarden onder door een hoogwaterpiek in de rivieren. Het is nu even wat droger geworden, maar tegen het weekend wordt weer veel regen verwacht.
· EEA: klimaatverandering steeds grotere bedreiging voor gezondheid (h2owaternetwerk.nl)
Een op de acht mensen in Europa woont nu in een gebied waar er een potentieel risico op een overstroming van een rivier bestaat, terwijl ongeveer 30 procent van de Zuid-Europeanen kampt met permanente waterschaarste. Deze en andere ontwikkelingen die verband houden met de verandering van het klimaat, leveren een steeds grotere bedreiging op voor de gezondheid van Europeanen.
Nieuws uit de regio
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Overijssel
· Drie gemeenten in Overijssel blijven in verzet tegen turbines (binnenlandsbestuur.nl)
Drie gemeenten in Overijssel blijven volharden in hun verzet tegen de plannen van het provinciebestuur voor de plaatsing van grote windturbines. Het gaat om de gemeenten Enschede, Dinkelland en Wierden. Zij wilden met de provincie Overijssel geen programmeringsafspraken maken, die daar om had gevraagd.
Provincie Gelderland
· Rechter: Gelderland mag wolf niet verstoren met paintballgeweer (binnenlandsbestuur.nl)
De provincie Gelderland mag de wolf voorlopig niet afschrikken met een paintballgeweer op de Noord-Veluwe, zo heeft de rechter in Arnhem donderdag bepaald. In de zaak had de Faunabescherming bezwaar gemaakt tegen het voornemen de wolf op die manier te verstoren.
· Grote zorgen na ontdekking van PFAS in zwemwater (regio8.nl)
Tot nu toe is er op twee plekken in de Achterhoek PFAS gevonden in recreatiewater. Er wordt daarom niet gezwommen in de zwemplassen in Zelhem (De Betteld) en Dinxperlo (Het Blauwe Meer), met name in de gemeente Aalten zijn er grote zorgen door wegblijvende gasten.
Provincie Groningen
· Rijkswaterstaat richt zich op hellingbanen naar Busbaanbrug tijdens bouw nieuwe Gerrit Krolbrug | OOG Groningen (oogtv.nl)
Rijkswaterstaat start een vervolgonderzoek naar de mogelijkheid voor een tijdelijke oeververbinding tijdens de bouw van de nieuwe Gerrit Krolbrug. Het onderzoek richt zich op de variant, waarbij fietsers en wandelaars gebruik kunnen maken van de bestaande Busbaanbrug. Soortgelijke hellingbanen als die bij de Gerrit Krolbrug moeten dit mogelijk gaan maken.
· Groningen: geen pauze voor gebiedsplannen, wel meer tijd voor boeren – Nieuwe Oogst
Provincie Groningen houdt vast aan de doelen voor het landelijk gebied, ondanks alle onzekerheid over de bekostiging nu de formerende partijen hebben aangekondigd het ‘stikstoffonds’ van ruim 20 miljard euro in te trekken.
· Instituut Mijnbouw Groningen vult vergoeding immateriële schade automatisch aan – Eemskrant.nl | Nieuws uit de regio Eemsdelta
Het IMG gaat voor aanvragers vergoedingen voor immateriële schade in een aantal situaties automatisch aanvullen. Dat gebeurt wanneer sprake is van versterking en sloop/nieuwbouw of het gelijktrekken van vergoedingen binnen huishoudens. Dit geldt voor zowel volwassenen als voor kinderen en jongeren tot en met 17 jaar.
Provincie Fryslan
· Het gaat slecht met de paling in Fryslân, daarom worden er dit weekend 350.000 uitgezet – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
Tegen het decor van de Korneliske Ykes II, een oude palingaak, ligt beroepsvisser Freerk Visserman met een klein bootje op het Sleattemermar. Uit grote dozen haalt hij tienduizenden kleine pootpalingen, die hij voorzichtig uitzet in het water.
· De Soarremoarre: waar gezenderde kuikens en katten een weiland delen – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
Het broedseizoen tussen Nes en Aldeboarn wordt niet alleen door de lokale vogelwacht gevolgd. Onderzoekers geven katten en weidevogelkuikens zenders mee in de Soarremoarre om uit te vinden waarom veel kuikens niet volwassen worden en wat de rol van de kat daarin is.
Provincie Drenthe
· Ruim 200 hectare nieuwe Drentse natuur om in te wandelen en te fietsen – RTV Drenthe
Natuurreservaat Bargerveen, in het uiterste zuidoosten van de gemeente Emmen, wordt een flink stuk groter. Aan de zuidkant van het reservaat, richting Nieuw-Schoonebeek, komt er een buffer van ongeveer 220 hectare nieuwe natuur bij. Het plan hiervoor ligt al lange tijd op de tekentafel, maar is nu definitief.
· Jongen van zeearend in Kop van Drenthe: ‘Bemoedigend nieuws in roerige tijden voor natuur’ – RTV Drenthe
Boswachters in de kop van Drenthe eten binnenkort beschuit met muisjes. Een natuurwonder in het Friescheveen: in het nest van de zeearend zijn twee kuikentjes gezien. De beestjes zijn naar alle waarschijnlijkheid deze week uit het ei gekropen. Een unicum voor dit gebied.
· Ingezaaide bloemen verdringen oorspronkelijke Drentse flora: ‘Moeten we niet willen’ – RTV Drenthe
“We hebben het zwaar onderschat” zegt Ben Hoentjen van de Werkgroep Florakartering Drenthe. Hij werkt samen met een aantal andere plantenliefhebbers aan een nieuwe atlas van de Drentse flora. De vorige kwam in 1999 uit en is een kloek boekwerk van bijna 800 bladzijden. Hoentjen zegt vooral veel werk te hebben aan allerlei bijzondere soorten planten: “Er wordt heel veel aangerommeld.”a
Provincie Flevoland
· Omroep Flevoland – Nieuws – Tientallen miljoenen extra nodig om akker- en weidevogels te laten terugkeren
Ieder jaar bijna elf miljoen euro extra en eenmalig dertien miljoen euro. Dat is er volgens boeren en milieuorganisaties nodig om het aantal akker- en weidevogels in Flevoland over tien jaar weer te laten toenemen.
· Omroep Flevoland – Nieuws – Windpark Zeewolde bouwt batterijparken en waterstoffabriek om groene energie op te slaan
Windpark Zeewolde, het grootste windpark op land van Nederland, gaat uitbreiden met twee batterijparken. Hiermee wordt een kwart van de opgewekte energie opgeslagen. Dat is genoeg om de helft van de tijd energie beschikbaar te hebben voor de huishoudens in het gebied. Ook wil Windpark Zeewolde een waterstofgasfabriek bouwen.
· Omroep Flevoland – Nieuws – Vogelsoorten vinden natuurgebied in Noordoostpolder weer na opknapbeurt
De kemphaan, de zomertaling of de tureluur, het zijn maar een paar soorten die het natuurgebied Rotterdamse Hoek in Noordoostpolder hebben ontdekt nadat Flevo-landschap flinke aanpassingen heeft gemaakt. “Er zijn weer soorten die we hier jaren niet hebben gezien”, vertelt beheerder Jasper Wolfswinkel. Hij is tevreden met het resultaat.
Provincie Utrecht
· De waterkoek vergroten op de Utrechtse Heuvelrug (binnenlandsbestuur.nl)
Overheden werken met grondeigenaren en terreinbeheerders op lokaal niveau aan klimaatrobuuste gebiedsinrichting. Dat betekent onder meer water vasthouden in plaats van afvoeren. De Utrechtse Heuvelrug is een van de plekken waarop dit gebeurt. Waar nu nog wordt ingezet op vrijwilligheid, zijn in een later stadium mogelijk ook harde keuzes noodzakelijk.
Provincie Noord-Holland
· Klimaatbestendigheid voorop: Noord-Holland scherpt regels aan – Provincie Noord-Holland
Gedeputeerde Staten stellen voor om vanaf januari 2025 bij nieuwe ontwikkelingen een verplichte inschatting van klimaatrisico’s in de regels van de provincie op te nemen. Ook beschrijft de wijziging maatregelen om klimaatrisico’s te voorkomen of beperken. Daarbij mogen risico’s niet worden afgewenteld buiten het projectgebied.
Provincie Zuid-Holland
· Nog niet tevreden over woningbouwbeleid Zuid-Holland (binnenlandsbestuur.nl)
De provincie Zuid-Holland moet van Hugo de Jonge nog meer aanpassingen doen aan het woningbouwbeleid. De provincie kwam onlangs per brief tegemoet aan een aantal eisen van de demissionair minister van Volkshuisvesting, die al enkele maanden dreigt de regie over de woningbouw over te nemen van Zuid-Holland. De Jonge is niet volledig tevreden en zegt dat ‘meer aanpassingen’ nodig zijn.
· Gemeenten willen ‘versteviging van aanpak’ chemiebedrijf Chemours – Sliedrecht24
De vier gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Sliedrecht en Papendrecht werken samen op het dossier Chemours/PFAS en zijn voornemens van het ‘verstevigen van de aanpak’. Dat bericht wethouder Roelant Bijderwieden (VVD) van dossier Chemours / DuPont in een College Informatiebrief (CIb) aan de gemeenteraad.
· Is een gloednieuw dorp in de laagste polder van het land verstandig? – Omroep West
Bouwen in de allerlaagste polder van Nederland, terwijl klimaatverandering de polders in de nek hijgt en het gevaar van overstroming alleen maar groter wordt. Deze week stemden de raadsleden in met het bestemmingsplan, maar is dat wel zo verstandig? Volgens het hoogheemraadschap en het kenniscentrum voor bodemdaling moet het bouwen kunnen: ‘Maar je moet wel alles goed van te voren hebben uitgezocht.’
Provincie Zeeland
· RIVM zoekt deelnemers voor enquête PFAS – Omroep Zeeland
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zoekt inwoners van de Westerschelde-gemeenten die een vragenlijst over PFAS willen invullen. Daarbij zijn inwoners van gemeenten langs de Westerschelde uitgenodigd om deze in te vullen. Met de antwoorden wil het RIVM inzicht krijgen in de zorgen van omwonenden.
· ‘Kijk nou, wat een beauty!’ Bijzondere orchideeën krijgen nieuwe plek op sluizencomplex Terneuzen – Omroep Zeeland
Op het eerste gezicht lijken de orchideeën die in een veld bij het sluizencomplex in Terneuzen bloeien niet op de kleurrijke kamerplant die op veel vensterbanken staat. Maar als je ze van dichterbij bekijkt, lijken de brede orchis en de bijenorchis wel degelijk op hun grote zus, het zijn een soort miniversies.
Provincie Noord-Brabant
· De vele regen kan het einde betekenen voor deze boer: ‘Maar we houden hoop’ – Omroep Brabant
In de maand mei is al ruim drie keer zoveel regen gevallen als normaal. Waar in de maand gemiddeld 50 millimeter valt, zitten we inmiddels al op ruim 150 millimeter. Komende dagen zal daar nog meer regen bijkomen. En dat is slecht nieuws voor boeren, want op veel plekken is de landbouwgrond veranderd in een moeras. “Dit kan het einde van mijn bedrijf betekenen.”
· Veel wateroverlast in deel West-Brabant, maar ‘ergste leed lijkt geleden’ – Omroep Brabant
In een deel van West-Brabant heeft het in de nacht van vrijdag op zaterdag zoveel geregend dat er veel wateroverlast wordt gemeld. Verschillende straten in Kruisland, Halsteren, Steenbergen en Wouw staan of stonden onder water. “Het ergste leed lijkt geleden. Het water is redelijk snel gezakt”, meldt een woordvoerder van de gemeente Steenbergen.
Provincie Limburg
· Provincie Limburg doet aangifte tegen oud-directeur grondbedrijf – NRC
· Monitoring toont aan: Waterschap Limburg zorgt goed voor leefgebied vissen – Waterschap Limburg
Het waterschap staat voor waterveiligheid, waterkwaliteit en klimaatadaptatie. Met als doel dat er zowel in droge als natte perioden voldoende schoon water is voor mens, dier en natuur. In onze projecten en onderhoud is veel aandacht voor flora en fauna. Binnen onze projecten die gaan over water, beekbodem en oevers krijgt de leefomgeving van vissen extra aandacht. Vispassages, of bypasses naar de plekken waar vissen zich voortplanten, worden aangelegd. Beekmondingen worden aangepakt. Alles om het leefgebied van de vissen te verbeteren. En het werkt, zo blijkt uit monitoring in de Geleenbeek bij Sittard en de Molenbeek van Lottum.