Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (3 2025)
1. Wijziging Regeling bodemkwaliteit 2022 vanwege actualiseren normdocumenten
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bereidt een wijzigingsregeling voor van de Regeling bodemkwaliteit 2022. Hiermee worden gewijzigde of geactualiseerde normdocumenten aangewezen die gebruikt worden binnen het Kwalibo-stelsel (Kwaliteitsborging in het Bodembeheer).
2. Bodemonderzoek altijd nodig bij tunnelrenovaties
Resten van een niet-ontplofte bom, een archeologische vondst of zwaar vervuilde grond… Het zijn ontdekkingen die de renovatie van een tunnel ernstig kunnen vertragen. Daarom is het vooraf nodig om bodemonderzoek te doen.
Bij bodemonderzoek wordt data verzameld voor iedereen die straks in het gebied moet gaan werken. Voordat de renovatie start, is het nodig om mogelijke problemen vooraf zo goed mogelijk in kaart te hebben gebracht.
Dat voorkomt verrassingen tijdens het werk die voor extra kosten en vertraging kunnen zorgen, zegt Cor Hus, senior adviseur Omgevingszaken bij Rijkswaterstaat en Project Tunnelrenovaties Zuid-Holland.
3. Inspraakprocedure Circulair Materialenplan van start
De inspraakprocedure voor het ontwerp Circulair Materialenplan is van start. Vanaf 8 januari 2025 mag iedereen reageren op de voorgestelde plannen. De procedure loopt tot en met 18 februari 2025.
Nederland heeft als doel om in 2050 circulair te zijn. Dit betekent dat we zuinig omgaan met grondstoffen, zoals plastics en metalen en dat we producten zo lang mogelijk hergebruiken en recyclen. Hierdoor kunnen we meer en langer doen met de grondstoffen die we hebben. Het Circulair Materialenplan (CMP) helpt hierbij, door kennis en kaders te bieden aan overheden en bedrijven over het gebruik van grondstoffen, afvalbeheer en vergunningverlening. Zo kunnen bedrijven makkelijker en beter circulaire keuzes maken.
4. Oosterscheldekering tot het uiterste getest in speciale bassins
De Oosterscheldekering is bijna 40 jaar oud. De grote onderdelen van deze kering zijn de komende jaren aan vervanging toe. Deltares voert, in opdracht van Rijkswaterstaat, schaalmodelproeven uit. Daarvoor hebben in speciale bassins een miniatuurversie van de Oosterscheldekering gebouwd.
5. Dijkverzakkingen en overstromingen haarscherp in beeld met satellietdata
In december 2025 lanceerde de European Space Agency (ESA) de nieuwe Europese satelliet Sentinel-1C. Deze satelliet houdt het aardoppervlak dag en nacht nauwlettend in de gaten. Rijkswaterstaat is 1 van de 260.000 wereldwijde gebruikers van de satellietdata.
6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten
Bijeenkomsten
- ZoNline 21 januari (zie bijlage)
- Schone Lucht Jaarcongres 2025 | Aan de slag met de Omgevingswet
Hoe wordt gezondheid meegewogen bij de inrichting van onze leefomgeving? Hoe belangrijk zijn gezondheid en luchtkwaliteit bij de keuzes die we maken in het ruimtelijk domein? En hoe werkt de Omgevingswet in de praktijk als het om gezondheid gaat? Deze vraagstukken – en nog veel meer – staan volop in de belangstelling tijdens het Schone Lucht Jaarcongres 2025. Toonaangevende deskundigen en bestuurders gaan samen aan de slag met het thema ‘Ruimte voor een gezonde leefomgeving’.
7. Nieuws over de Omgevingswet
- –
8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik
- Onderzoek: kwart zoetwaterfauna wereldwijd met uitsterven bedreigd
Van alle vissen, kreeftachtigen en libellen die wereldwijd in zoet water leven, dreigt bijna een kwart als soort uit te sterven. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek waaraan tachtig wetenschappers meewerkten. Als belangrijkste bedreigingen noemen zij watervervuiling en de aanleg van dammen.
9. Nieuws over Circulaire economie
- De toekomst van circulaire grondstromen: een gesprek met Fred Mudde
Nederland heeft ambitieuze doelstellingen gesteld voor circulariteit: tegen 2050 wil het land volledig circulair zijn. Fred Mudde, Senior beleidsmedewerker bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstraat, legt uit hoe deze visie zich vertaalt naar het circulair inzetten van grondstromen. In een wereld waar grond een steeds schaarser goed wordt, is het essentieel om bestaande grondstromen efficiënt te hergebruiken en de milieu-impact te minimaliseren.
10. Nieuws over de energietransitie
- –
11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling
- KNMI wil waterschappen beter waarschuwen bij extreem weer
Het KNMI moet waterschappen, veiligheidsregio’s en burgers eerder en gerichter informeren bij weersextremen, zodat zij zich beter kunnen voorbereiden. Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) wil de wettelijke regeling voor het takenpakket van het weerinstituut daartoe aanpassen. Tot eind deze maand kan iedereen op zijn voorstel reageren. - Landgebruikskaart Waterschadeschatter weer up-to-date | Informatiepunt Leefomgeving
STOWA heeft de landgebruikskaart van de WaterSchadeSchatter (WSS) laten bijwerken met de data van 2024. Deze is dus weer helemaal up-to-date. De WSS werd een aantal jaren geleden ontwikkeld voor het op een consistente en reproduceerbare wijze berekenen van schade door wateroverlast. Dit gebeurt door de kosten en baten van wateroverlastmaatregelen tegen elkaar af te zetten.
- Onderzoek: gezuiverd afvalwater in VS steeds grotere bron voor drinkwater met PFAS
Onderzoekers hebben vastgesteld dat het merendeel van de afvalwaterzuiveringsinstallaties in de Verenigde Staten niet in staat is om forever chemicals (PFAS) uit het afvalwater te halen. Dit is vooral zorgwekkend omdat gezuiverd afvalwater naar verwachting een steeds grotere bijdrage zal leveren aan de drinkwatervoorziening in de VS als waterbronnen slinken door toenemende droogte, stelt Bridger Ruyle, auteur en milieuwetenschapper aan de New York University. - Eerste Zoetwatercoöperatie op Texel van start
Eind december zetten twee agrariërs hun handtekening onder de oprichtingsakte van de eerste Zoetwatercoöperatie op Texel. Hiermee wordt een volgende stap gezet binnen het project Zoete Toekomst Texel, waarin wordt gewerkt aan de ondergrondse opslag van gezuiverd drainagewater. - ‘Grip op zorgwekkende stoffen in afvalwater vraagt om extra financiële middelen’
Het beter monitoren en aanpakken van zorgwekkende stoffen in afvalwater en oppervlaktewater is een urgente opgave. Toch blijven structurele oplossingen uit, vooral door een gebrek aan financiële middelen en duidelijke landelijke normen, zo luidt een van de conclusies uit de pilot ‘Grip op indirecte lozingen’ van Waterketen Noorderkwartier. - Minister kijkt naar provincies voor drinkwater
Een op de drie provincies zou volgens radioprogramma Argos voor de rechter worden gedaagd over de drinkwatervoorziening. GroenLinks- PvdA kamerlid Geert Gabriëls vroeg een reactie aan minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat). Uit de beantwoording blijkt dat de minister naar de provincies kijkt als het over drinkwater gaat. - Inzet gemeenten cruciaal voor toekomstbestendige waterketen | VNG
De nieuwe Visie en Strategie op de Waterketen 2050 benadrukt de cruciale rol van gemeenten om een robuuste, duurzame en toekomstbestendige waterketen in Nederland te realiseren. Klimaatverandering, woningbouw, bodemdaling en waterkwaliteit vereisen een integrale aanpak die leidend is in gemeentelijk beleid.De Visie en Strategie op de Waterketen 2050 is onlangs vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg Water.
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Overijssel
- Provincie neemt gebruik gewasbeschermingsmiddelen onder de loep – Provincie Overijssel
De provincie gaat bekijken of er andere keuzes kunnen worden gemaakt wat betreft het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in Overijssel. Ondanks dat de huidige regelgeving van de provincie voldoet aan de Europese en landelijke richtlijnen, willen Gedeputeerde Staten (GS) kritisch blijven kijken naar het beleid rondom dit actuele onderwerp. De toenemende aandacht voor de (negatieve) effecten van gewasbeschermingsmiddelen heeft GS op 17 december 2024 dan ook doen besluiten om dit onderwerp onder de loep te nemen. - Provincie tegenover natuurvereniging over afschieten van ganzen: ‘Leuk gezegd, maar zo staat het er niet’ | Home | destentor.nl
- Van lelieteelt tot Roundup: Overijssel neemt pesticiden onder de loep | Enschede | tubantia.nl
Provincie Gelderland
- Giftige staalslakken kunnen West Betuwe miljoenen euro’s kosten als sanering mislukt, raad wil hulp Rijk | Molenlanden | AD.nl
Inwoners van Spijk zitten al veel te lang in onzekerheid over welke gevolgen 670.000 ton staalslakken op hun gezondheid kunnen hebben. Dit met zware metalen verontreinigd bouwmateriaal ligt al sinds 2019 onafgedekt in een gebied tussen de Haarweg en de A15. ,,Deze situatie is onwenselijk: er moet snel iets gebeuren’’, vinden de politiek en burgemeester Servaas Stoop. - ‘Tijd van praten is voorbij’, Gelderse politici willen dat wolf wordt afgeschoten | Ede | gelderlander.nl
Elke wolf die dicht bij een woning of boerderij komt, moet afgeschoten kunnen worden. De provincie Gelderland moet dat per direct toestaan om mens en vee te schermen, vinden de SGP en BBB. Ze eisen een spoeddebat.
Provincie Groningen
- Waterschap baggert vijvers in zuidelijke stadswijk Groningen uit en bouwt nieuw gemaal – Dagblad van het Noorden
- Op deze plek in Groningen werkt Rijkswaterstaat in 2025 aan de weg – indebuurt Groningen
- Formatie nieuw college van start – Provincie Groningen
Woensdagavond 8 januari starten de formatiegesprekken die moeten leiden tot een nieuw college van Gedeputeerde Staten. De fractievoorzitters van de BBB, PvdA, GroenLinks en de VVD beogen om het de komende tijd eens te worden over de belangrijkste onderwerpen die in deze Statenperiode (2023 – 2027) nog aan de orde zijn.
Provincie Fryslan
- Friesland wil graag stop op gaswinning in grensgebied met Groningen
De Friese gedeputeerde Friso Douwstra (mijnbouw) keurt het af dat een verzoek voor verlenging van het gaswinningsplan bij de dorpen Surhuisterveen en Harkema pas recent openbaar werd. Hoewel de aanvraag in 2023 was ingediend, publiceerde het ministerie die pas vlak voor de kerst. ‘Wij zijn natuurlijk tegen verlenging’, aldus Douwstra. - Vrijwilligers steken handen uit de mouwen om heide te ‘redden’ – Omrop Fryslân
Ooit 1.200 hectare (zo’n 3.000 voetbalvelden) groot, nu is daar 15 hectare van over. Natuurgebied De Mienthe bij Noordwolde wordt deze maanden flink onder handen genomen door vrijwilligers. Ze zetten alles op alles om de heide te ‘redden’. - Meer ruimte voor kleine windmolens in Súdwest-Fryslân. De gemeente had nog wel meer vrijheid willen zien – Leeuwarder Courant
- Ooievaar afgeschilderd als een grote rover van kuikentjes en eieren: “Volledig onterecht” – Omrop Fryslân
Provincie Drenthe
- Vanaf 2026 groene waterstof uit Nieuw-Buinen: ‘Stoer dat we dit in Drenthe doen’ – RTV Drenthe
Het waterstofproject H2 Hollandia bij het zonnepark in Nieuw-Buinen gaat door. Vanaf 2026 zal er jaarlijks 300.000 kilo groene waterstof worden geproduceerd. Deze waterstof wordt vooral gebruikt in de transport- en bouwsector. - Provincie Drenthe komt met subsidie voor het vergroenen van woonwijken. ‘Samen nadenken over het belang van biodiversiteit’ – Dagblad van het Noorden
Provincie Flevoland
- Omroep Flevoland – Nieuws – Flevolanders maken zich het minst zorgen over extreem weer
Inwoners van Flevoland maken zich het minste zorgen over extreem weer in hun woonomgeving, vergeleken met andere provincies. Dit blijkt uit een enquête van ANP en Kieskompas. Terwijl landelijk 56 procent van de ondervraagden bezorgd is over hevige buien, hittegolven en droogte, ligt dat aandeel in Flevoland maar op ruim 48 procent. - 2 ton voor bollenonderzoek door telers in Flevoland – Nieuwe Oogst
Het Praktijknetwerk Bloembollenteelt is in de zomer van 2024 opgericht. Samen werken bloembollentelers in Flevoland hierin aan de vergroening van de teelt van tulpen en lelies. Ze willen zo beter tegemoetkomen aan de wensen vanuit de samenleving voor een duurzamere teelt. Het doel van het netwerk is kennis delen en pilots opzetten. - Omroep Flevoland – Nieuws – Waterschap heeft succes met aanpak rivierkreeften
Waterschap Zuiderzeeland zoekt al anderhalf jaar naar een manier om de Amerikaanse rivierkreeft terug te dringen. De soort hoort niet thuis in het Flevolandse water en met speciaal ontworpen vallen worden ze weggevangen. Dat lijkt te werken, blijkt uit eigen onderzoek.
Provincie Utrecht
- Nieuwe subsidieregeling voor duurzame landbouw in Utrecht – Nieuwe Oogst
Provincie Utrecht opent op 15 januari een nieuwe subsidieregeling om duurzame landbouw te stimuleren. De regeling ‘Productieve investeringen groen-blauw en dierenwelzijn’ van 3,3 miljoen euro helpt agrariërs bij investeringen in duurzame, slimme en veerkrachtige landbouwmethoden. - Harde kritiek op Utrechtse plannen voor luchtkwaliteit: ‘We gaan terug naar de middeleeuwen’ | Utrecht | AD.nl
Terwijl de vuurkorf langzaam uitdooft en oude diesels de stad niet meer binnenkomen, zet Utrecht zich schrap voor de volgende stap. Vanaf 2030 is het voor inwoners verboden om thuis een openhaard of houtkachel aan te steken. Dit is één van de ingrijpende maatregelen waarmee het gemeentebestuur de luchtkwaliteit wil verbeteren.
Provincie Noord-Holland
- Grondreinigingsinstallatie Schiphol: om van PFAS af te komen
Het collegebestuur van de gemeente Haarlemmermeer wil Schiphol toestaan om een grondreiningsinstallatie te bouwen, waardoor de luchthaven af kan komen van bijna 190.000 ton aan met PFAS vervuilde grond die al jaren in depots ligt. Schiphol heeft de vergunning al in juli 2023 aangevraagd. Maar eerst is nog een verklaring van geen bedenkingen nodig van de gemeenteraad. Doet de raad dat, dan kan de omgevingsvergunning ter inzage worden gelegd. - Gemeente Bergen ontdoet zich versneld van staalslakken op wegen, materiaal is omstreden omdat het gezondheidsproblemen kan veroorzaken | Noordhollands Dagblad
Provincie Zuid-Holland
- Provincie Zuid-Holland en omgevingsdiensten starten onderzoek naar naar verbeteren waterkwaliteit bij bedrijven – PONT Omgeving
De provincie Zuid-Holland wil weten welke stoffen via indirecte lozingen in het oppervlaktewater terecht komen en leren wat er nodig is om de waterkwaliteit te verbeteren. Hiervoor start de provincie samen met DCMR en de andere omgevingsdiensten een onderzoek bij bedrijven. De provincie gebruikt de resultaten om de regionale aanpak voor indirecte lozingen verder te verbeteren. - Dagblad070 | Zuid-Hollandse politiek ziet een ‘zorgwekkend patroon’ bij Chemours
De Zuid-Hollandse politiek ziet “een zorgwekkend patroon” met incidenten bij chemiebedrijf Chemours in Dordrecht. In de nacht van maandag op dinsdag ontsnapte door een lek ongeveer 45 kilogram van een gevaarlijke stof uit een leiding. Tien van de zestien fracties uit de Provinciale Staten stellen naar aanleiding hiervan schriftelijke vragen aan het dagelijks bestuur van de provincie.
Provincie Zeeland
- Mini-Oosterscheldekering getest, kosten klimaatverandering lijken mee te vallen
Na bijna 40 jaar bescherming tegen hoogwater in Zeeland is de Oosterscheldekering toe aan een opknapbeurt. De 62 schuiven en de vele cilinders en stootkussens die de kering telt, moeten langzaamaan worden vernieuwd of vervangen om te blijven voldoen aan de veiligheidseisen. Het kostenplaatje: honderden miljoenen euro’s, in ruil voor nog vele jaren kustbescherming. - Dijk langs de Oosterschelde ‘ondergesneeuwd’ met piepschuim: ‘Heel schadelijk voor de schaapjes hier’ – Omroep Zeeland
Van een afstandje lijkt het alsof de dijk langs de Oosterschelde bij Zierikzee is ondergesneeuwd. Maar dichtbij is goed te zien dat het om een andere substantie gaat: piepschuim. Afkomstig van een ponton dat vorige week op de dijk is gestrand.
Provincie Noord-Brabant
- Adviezen onderzoeksrapport kortetermijnmaatregelen voor de N65 bekend | DTV Nieuws
Uit een raadpleging onder 1753 inwoners komen twee duidelijke visies naar voren over de N65. Eén groep ziet de weg vooral als verbinding voor lokaal verkeer en vindt het belangrijk om overlast te beperken. De andere groep ziet de N65 juist als een belangrijke verbinding tussen ‘s-Hertogenbosch en Tilburg en kijkt vooral naar een goede doorstroming. Waar ze het over eens zijn, is dat er op korte termijn al iets moet gebeuren aan de weg.
Provincie Limburg
- Midden-Limburg treft maatregelen tegen hoogwater – VML Nieuws
Op verschillende plekken in Midden-Limburg zijn maatregelen genomen om overlast door hoogwater zoveel mogelijk te voorkomen. Het hoogwater komt door de aanhoudende regen en smeltende sneeuw in de Ardennen. Hierdoor voert de Maas meer water af dan normaal en stijgt het waterniveau ook in zijrivieren en beken. - Rijk wil leefbaarheid Midden-Limburg versterken met nieuw programma – VML Nieuws
Het Rijk gaat Midden-Limburg extra steunen om de regio te versterken. Den Haag wil juist in regio’s aan de rand van het land de leefbaarheid vergroten om ze aantrekkelijk te houden om er te blijven wonen. Denk aan woningbouw en het behoud van voorzieningen. Dit jaar worden plannen gemaakt voor het zogeheten Nationaal Programma Vitale Regio’s.
Caribisch Nederland
Eilanders aan het woord: Ryan R. Peterson van Aruba – Klimaatadaptatie
In het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn de gevolgen van klimaatverandering voelbaar. Het wordt warmer, periodes van droogte nemen toe en als er regen valt, dan valt er veel meer in kortere tijd. Bovendien worden tropische stormen en orkanen krachtiger. Hoe moeten de eilanden zich hieraan aanpassen? Welke uitdagingen spelen er allemaal? En wat gebeurt er om de eilanden en eilandbewoners voor te bereiden op de toekomst? In deze rubriek ‘Eilanders aan het woord’ vertellen bewoners van verschillende eilanden en met verschillende expertises hoe zij tegen klimaatverandering en klimaatadaptatie aankijken.