maandag 19 augustus 2024

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (34 2024)

Werkbezoek minister Keijzer aan IPLO: ‘Inzicht in wat er kan en mag helpt bij vraagstukken in de leefomgeving’

Op woensdag 14 augustus bracht minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Mona Keijzer een werkbezoek aan het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Ze zei blij te zijn dat het IPLO overzicht biedt van wat er kan en mag in de leefomgeving. ‘Dat helpt mij bij de vraagstukken die spelen, met name: het bouwen van 100.000 woningen.’

Lees verder via deze link.

Amerikaanse onderzoekers ontwikkelen methode om nanoplastics uit water te filteren

Wetenschappers van de Universiteit van Missouri in de Verenigde Staten claimen een methode te hebben ontwikkeld waarmee nanoplastics uit water kunnen worden gefilterd. Met een oplossing van waterafstotende oplosmiddelen worden de plastics geabsorbeerd en verwijderd.

De methode, waarmee 98 procent van de minuscule plasticdeeltjes verwijderd wordt, is effectief in zowel zoet als zout water, aldus de onderzoekers, die op de website van de universiteit melding maken van hun bevindingen, gebaseerd op een onderzoek dat is gepubliceerd in ACS Applied Engineering Materials.

Lees verder via deze link.

Boeren krijgen 2 weken extra voor uitrijden mest

Door de extreem natte weersomstandigheden van de afgelopen periode komen boeren in de knel met het uitrijden van hun dierlijke mest. Daarom heeft de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur besloten om de uitrijperiode van dierlijke mest op grasland in heel Nederland te verlengen tot en met 15 september. Deze mest is nodig om het gewas en de bodem van de juiste mineralen te voorzien.

Lees verder via deze link.

Duitse vergunning voor gasboring Schiermonnikoog

Het Nederlandse energiebedrijf ONE-Dyas mag de komende achttien jaar bij Schiermonnikoog naar gas boren in de Noordzee. Het Bureau voor Mijnbouw, Energie en Geologie (LBEG) in de Noord-Duitse deelstaat Nedersaksen heeft hiervoor een vergunning gegeven.

Dit betekent dat ONE-Dyas nu alle vergunningen in Duitsland en Nederland binnen heeft voor het project. Het Nederlandse bedrijf wil later dit jaar met de werkzaamheden beginnen. De boringen zijn gepland op een diepte van 1,5 kilometer tot 3,5 kilometer. De verwachte hoeveelheid te winnen aardgas voor het hele project varieert van 4,5 miljard kubieke meter tot 13 miljard kubieke meter.

Lees verder via deze link.

Rijkswaterstaat hervat verbreden en verdiepen Julianakanaal

Rijkswaterstaat heeft het werk aan het Julianakanaal hervat. Het kanaal, dat wordt verbreed en verdiept, wordt over een lengte van 4 kilometer drooggelegd.

Door de werkzaamheden is het kanaal tussen Berg aan de Maas en Born afgesloten voor de scheepvaart. Schepen moeten maandenlang omvaren via België.

Lees verder via deze link.

Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• Nieuwsbrief Land+Water augustus 2024

Nieuws over de Omgevingswet

• Blokkeren van nieuwbouw blijkt verdienmodel (binnenlandsbestuur.nl)
  Onder dreiging van een rechtsgang eisen bezwaarmakers hoge afkoopsommen van projectontwikkelaars. Brancheorganisatie Neprom spreekt van een ‘zeer onwenselijke ontwikkeling’. Ze heeft voor de bij haar aangesloten projectontwikkelaars inmiddels een handreiking opgesteld over hoe ze met deze bezwaarmakers om moeten gaan

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Milieuvriendelijke brandbestrijding zonder PFAS | TNO
  Sinds de jaren ’60 worden grote branden met brandstoffen geblust met een speciaal type schuim. Deze schuimen, bekend als AFFF (Aqueous film forming foams), bevatten PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen). PFAS zijn uniek omdat ze een dunne, hittebestendige laag mogelijk maken die zich snel over een brandstof verspreidt. Het resultaat? Een sterke, watergebaseerde barrière die effectief branden blust. Echter, de eigenschappen van PFAS die ze zo krachtig maken bij brandbestrijding (hun koolstof-fluorbindingen) maken veel van deze chemicaliën ook gevaarlijk. Daarom is TNO actief bezig met het ontwikkelen van materialen ter vervanging van PFAS, waaronder AFFF.
• Interactieve kaart laat natuurmaatregelen in jouw buurt zien – Resource online (resource-online.nl)
  Een voedselbos aanplanten, het herstellen van de natuurlijke loop van een beek of nieuwe duinen aanleggen. Alle drie zijn het voorbeelden van nature based solutions, maatregelen die de natuur beschermen of verbeteren en die tegelijk maatschappelijke vraagstukken oplossen. WUR-onderzoekers maakten samen met lezers van Nature Today een overzicht van zulke natuurmaatregelen in Nederland.
• WUR-expert Piet van Rijn adviseert: ‘Pas tweede blauwtongvaccinatie toe bij schapen’ – WUR
  Het blauwtongvirus serotype 3 verspreidt zich in 2024 verder door Europa. Het virus is vastgesteld in Nederland, Duitsland en België, maar ook in Frankrijk en Denemarken. Piet van Rijn, blauwtong- en vaccinexpert bij Wageningen Bioveterinary Research, roept veehouders op hun herkauwers (runderen, schapen, geiten en alpaca’s) te vaccineren. “Een tweede vaccinatie bij schapen is aan te raden”, aldus Van Rijn.

Nieuws over de energietransitie

• Allianz: prijsval lithium en nikkel zitten energietransitie dwars – Nederlands Dagblad. De kwaliteitskrant van christelijk Nederland
  De prijsval van kritische metalen als lithium, kobalt en nikkel zit de wereldwijde energietransitie dwars, waarschuwt Allianz Trade. Volgens de kredietverzekeraar zorgen de prijsdalingen voor onzekerheid en schrikken ze investeerders in duurzame energie af.

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Project voor klimaatadaptieve groenten en groene gewasbescherming krijgt steun – Nieuwe Oogst
  Voor onder meer de veredeling van klimaatadaptieve groenten en de productie van groene gewasbeschermingsmiddelen steekt de Regio Deal Noord-Limburg een kleine 1,8 miljoen euro in het project ‘Brightlands Next Generation Farming’.

Nieuws over (grond)water

• Bedreigingen na wateroverlast: waterschap treft maatregelen (binnenlandsbestuur.nl)
  Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), een waterschap in Noord-Holland met 1,16 miljoen ingezetenen, gaat extra maatregelen treffen na toenemende bedreiging en agressie. Meerdere waterschappen deden dit jaar al aangifte van bedreiging nadat extreme regenval wateroverlast veroorzaakte.
• Warmteplannen gemeenten vatbaar voor ‘jojo-beleid’ (binnenlandsbestuur.nl)
  De plannen van gemeenten om woningen aardgasvrij te maken zijn weinig concreet en niet ambitieus, bracht Natuur & Milieu vorige week naar buiten. Hoe moet het wel? Een gesprek met de bij het onderzoek betrokken energie-expert Atse van Pelt. ‘Op een gebied als burgerparticipatie zouden gemeenten veel meer van elkaar kunnen opsteken.’
• Tuinder Westland erkent omvangrijke lozing verboden middel dichloorvos (h2owaternetwerk.nl)
  Een tuinder heeft bekend verantwoordelijk te zijn voor een omvangrijke lozing van het al lang verboden middel dichloorvos in het oppervlaktewater in het Westland. Het Hoogheemraadschap van Delfland en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hebben de veroorzaker opgespoord en proces-verbaal opgemaakt.
  
  Het hoogheemraadschap vond in december 2023 tijdens een reguliere controle het middel in het oppervlaktewater. Het betrof een forse overschrijding: 6.000 keer de norm.
• Vlaamse grondwaterstanden nog steeds ‘uitzonderlijk hoog’ (h2owaternetwerk.nl)
  De grondwaterstanden zijn op meer dan helft van de meetplaatsen in Vlaanderen zeer hoog voor de tijd van het jaar. Op bijna alle andere locaties is sprake van een hoog of normaal niveau. Dat blijft uitzonderlijk, stelt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).

Nieuws uit de regio

Provincie Overijssel

• ‘Wat wil je met de natuur, vogels of vossen?’ – Nieuwe Oogst
  Agrarisch ondernemers die weidevogels beschermen in de buurt van Luttenberg zien het niet meer zitten. Daarom vroegen ze aan provincie Overijssel om de roofdieren te bestrijden. ‘Als ik komend jaar niet mag jagen, dan stop ik er mee.’
• Blauwtongvirus blijft maar oprukken: recordaantal besmettingen in Overijssel – RTV Oost
  De verspreiding van het blauwtongvirus in Overijssel stijgt razendsnel. Volgens de laatste cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is het virus nu op 574 plekken gedetecteerd in de provincie. Een toename van ruim tachtig procent vergeleken met de cijfers van vorige week.
• Overijssel komt met waarschuwing over eikenprocessierups, vooral voor déze vier gemeenten | Hardenberg | destentor.nl
  Het lijkt de laatste tijd misschien rustig, maar komende lente kan het zomaar weer raak zijn met de eikenprocessierups. Daarvoor waarschuwt de provincie Overijssel. Met name een gebied grenzend aan de gemeenten Staphorst, Dalfsen, Ommen en Hardenberg valt op bij metingen.

Provincie Gelderland

• Arnhem bouwt woonwijk in uiterwaarden tegen advies ministerie in: ‘Hier overstroomt het als eerst’ – EenVandaag (avrotros.nl)
  Hilde Stroot woont al 20 jaar in de uiterwaarden bij Arnhem en verzette zich hevig tegen de komst van een nieuwe wijk in haar buurt. Uiteindelijk verloor ze de juridische strijd en waarschuwt nu: “Het is niet slim dat hier meer mensen komen wonen.”
  Al decennia wordt erover gepraat: moet er wel of niet gebouwd worden in de uiterwaarden bij Arnhem? Na twee grote overstromingen begin jaren 90 bemoeide zelfs toenmalig kroonprins Willem-Alexander zich met de kwestie. “Bouwen in de uiterwaarden kan eigenlijk niet meer”, zei hij toen. “Rivieren in Nederland hebben ruimte nodig.”
• Al 5 miljoen liter drinkwater het riool in door fontein – Omroep Gelderland (gld.nl)
  Pogingen van de gemeente Arnhem om het waterverbruik van de fontein op de ‘Blauwe Golven’ te verminderen hebben nog niets uitgehaald. Sterker nog, het verbruik is ondanks aanpassingen door de gemeente in de zomerperiode alleen maar toegenomen. Inmiddels is 5 miljoen liter drinkwater in het riool verdwenen.
• Team Ketentoezicht: samen grip krijgen op milieucriminaliteit | Gelderse Omgevingsdiensten
  Om meer grip te krijgen op ondermijning en milieucriminaliteit werken provincie, gemeenten en omgevingsdiensten in Gelderland en Overijssel samen in Team Ketentoezicht. Samenwerking is hard nodig om sterk te staan in de aanpak van deze vorm van criminaliteit die een bedreiging vormt voor de samenleving.

Provincie Groningen

• Relatief droog, extra water richting Groningen vanaf IJsselmeer (nieuws.nl)
  In Groningen was het de afgelopen twee weken relatief droog. Sinds begin deze maand voert waterschap Noorderzijlvest extra water aan richting Groningen.
  In de maand augustus viel er in het werkgebied van Noorderzijlvest tussen de 6 en 16 millimeter water. De komende twee weken verwacht Noorderzijlvest ongeveer 40 millimeter, maar er is nog veel onzekerheid. Op dinsdag en woensdag zou volgens de weersvoorspelling van het KNMI veel regen in korte tijd kunnen vallen.
• LTO Noord blij met afschotvergunning houtduif Noord-Holland – Nieuwe Oogst
  Een besluit over de andere aanvragen wordt op korte termijn verwacht. Vorig jaar is meer dan 2 miljoen euro aan tegemoetkoming voor schade in groentegewassen uitgekeerd. De verwachting is dat die dit jaar hoger uitvalt.

Provincie Fryslan

• Advocaat justitie: ook een wolf die een schaap aanvalt mag niet neergeschoten worden – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
  Het ministerie van Justitie voelt er niets voor om jagers toestemming te geven om op een wolf te schieten die schapen aanvalt. Een advocaat van het ministerie zei dat donderdag in Groningen in de zaak die was aangespannen door een jager uit Friesland.
• Bouwboeren aan Waddenkust willen met nieuwe gewassen duurzamer kweken – Waddenzee
  Wie op de zeedijk even buiten Wierum niet naar de Waddenzee kijkt, maar juist de andere kant op, ziet wat bijzonders. Er staan daar gewassen zoals erwten en veldboontjes die je in deze streek van suikerbieten, uien en aardappelen normaal gezien niet tegenkomt.
• Derde Nationale Wespentelling: Fryslân wordt opgeroepen om meer wespen te tellen – RTV NOF Nieuws
  Vanaf zaterdag 17 augustus begint de derde Nationale Wespentelling in Nederland, en natuurorganisaties hopen op een grotere deelname uit Fryslân. Vorig jaar bleef het aantal tellingen in deze provincie achter, maar met de hulp van lokale bewoners hoopt de Wespenstichting dit jaar op een completer beeld van de wespensoorten in het Heitelân.

Provincie Drenthe

• Ruil eens een Drents moeras (binnenlandsbestuur.nl)
  Overheden mogen niet zomaar grond verkopen, ook niet als het om natuurgrond gaat. Al lijken Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer logische beheerders voor natuurgrond, ook particulieren en bedrijven – waaronder boeren – mogen bieden op natuurpercelen. Drenthe begon dit voorjaar een proef.
• NAM trekt vergunning in Twente (nog) niet in, ook niet na zorgen over zoutlaag | Dinkelland | tubantia.nl
  Zolang de vergunning voor afvalwaterinjecties in Drenthe niet definitief is, houdt NAM de putten in Twente operationeel. De stichting Stop Afvalwater Twente vindt dit onbegrijpelijk. Helemaal vanwege de ‘zoutlaag-kwestie’. Het ingewikkelde is: de stichting maakte zelf bezwaar tegen de injecties in Drenthe. „Ja, ergens wringt de schoen.”

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Zo krijgt Noordoostpolder water van het ‘oude land’ binnen de dijken
  Een goed waterpeil en voldoende water, voor veel Flevolanders is dat de normaalste zaak van de wereld. Maar achter die vanzelfsprekendheid gaat een wereld van watererfgoed schuil, vol kunstmatige ingrepen zoals aquaducten en stuwen.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Deze ‘legostenen’ worden in Flevoland steeds vaker gebruikt om oevers te beschermen
  Het zijn net legostenen, maar dan wel legostenen met een heel belangrijke functie: ze moeten namelijk de Flevolandse waterkanten beschermen. Deze blokkenmatten, zoals ze officieel heten, komen oorspronkelijk uit Amerika en worden ook in onze provincie veel gebruikt.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Bouw van groot zonnepark begonnen langs dijk bij Creil
  De bouw van een groot zonnepark langs de Noordermeerdijk is begonnen. Het zonnepark is van energie- en afvalbedrijf HVC en komt tussen Creil en Lemmer in de Noordoostpolder.

Provincie Utrecht

• “Toevallig een hazelworm zien, gebeurt zelden” | RUD Utrecht
  De hazelworm is één van de weinige reptielen die in Nederland leeft en de enige pootloze hagedis. Je ziet ze zelden, maar ze zijn altijd wel in de omgeving van een bos. Hazelwormen zijn net als andere reptielen kwetsbaar en worden beschermd. Ecoloog Chris Achterberg vertelt ons meer over deze bijzondere diersoort: “Het is een hagedis zonder poten die een heel verborgen leven leidt.”

Provincie Noord-Holland

• Waterschap AGV staat meer planten toe bij onderhoud sloten (h2owaternetwerk.nl)
  Omwille van de waterkwaliteit mag 10 procent van de planten blijven staan in sloten die smaller zijn dan 2,5 meter. Dat uitgangspunt hanteert Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) voortaan bij het onderhoud van sloten. Hierdoor kunnen veel meer dieren in deze wateren overwinteren.
• Tijdelijk extra aanvoer van water van Markermeer naar Veluwemeer (h2owaternetwerk.nl)
  Vanwege de aanhoudende droogte pompt Waterschap Zuiderzeeland momenteel water uit het Markermeer naar het Veluwemeer. De maatregel is bedoeld om het waterpeil van het Veluwemeer aan te vullen en komt ook de waterkwaliteit ten goede. In het gebied van Waterschap De Dommel kan na acht erg natte maanden eindelijk verder worden gegaan met de aanleg van een natuurzone.
• LTO Noord blij met afschotvergunning houtduif Noord-Holland – Nieuwe Oogst

Provincie Zuid-Holland

• Doden ganzen Zuid-Holland kan deels doorgaan (binnenlandsbestuur.nl)
  De provincie Zuid-Holland gaat in ieder geval tot november in gewijzigde vorm door met het doden van ganzen. Dat laat Gedeputeerde Staten weten. De rechtbank Den Haag vernietigde vorige week verschillende ontheffingen voor ganzenbeheer van de provincie Zuid-Holland omdat deze niet voldoende onderbouwd waren. Maar, zo zegt de provincie, niet alle vormen van ganzenbeheer zijn daarmee van tafel.
• Giftig en kankerverwekkend: tuinder loost 6000 keer zo veel van verboden stof als toegestaan | Binnenland | AD.nl
  Bij een controle is een tuinder gesnapt die te veel gif loosde op de Westlandse sloten. Hij overschreed de milieunorm maar liefst zesduizend (!) keer. Nergens in Nederland is het oppervlaktewater viezer dan in het Westland en het Oostland, bleek enkele jaren geleden al.

Provincie Zeeland

• Zeeland krijgt drie nieuwe vispassages – Omroep Zeeland
  Het wordt vissen nog iets makkelijker gemaakt om vanuit de Oosterschelde of Westerschelde brakke binnenwateren te bereiken. Bij de gemalen van Borssele, Tholen (De Luyster) en Breskens (Nieuwesluis) worden volgend jaar nieuwe vispassages aangelegd. De kosten van het project bedragen zo’n één miljoen euro.
• De bever rukt verder op, nu ook in Zeeland: ‘Maar we gaan hem niet bestrijden’ | Maashorst | bd.nl
  De bever heeft nu ook de gemeente Maashorst bereikt. Het dier is gesignaleerd in de sloten en vijvers van Melkpad, een waterrijke wijk in het dorp Zeeland. Het beschermde beest heeft zijn visitekaartje afgegeven door bomen aan te vreten.
• Gemeente Middelburg enthousiast over verwilderde plantsoenen, maar niet alle inwoners zijn het daarmee eens – Omroep Zeeland
  Ze zien er soms uit als een veldboeket dat zijn beste tijd heeft gehad heeft, maar laat je niet bedotten: deze ecologische plantsoenen in de gemeente Middelburg zijn bewust zo aangeplant. Goed voor de insecten, de biodiversiteit en tegen de gevolgen van de klimaatverandering. De gemeente Middelburg is enthousiast en wil méér van deze ecologische plantsoenen en borders, maar niet iedereen is er blij mee.

Provincie Noord-Brabant

• Brabantse Stimuleringsregeling Landschap leverde voor ruim 3 miljoen aan nieuw groen op in 2024 – Brabant
  De Brabantse gemeenten, waterschappen en de provincie hebben in de eerste helft van 2024 samen €3 miljoen geïnvesteerd in biodiversiteit(De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied.) en een betere leefbaarheid van het buitengebied. Bijna een 4e van het totaalbudget van de Stimuleringsregeling Landschap (2020-2025) is in deze periode gebruikt. Met dit geld zijn landschapselementen gecreëerd, zoals hagen, kruidenrijke akkerranden en poelen.
• Brabant verleent eerste vergunningen voor varkenshouders: MOB naar rechter – Nieuwe Oogst
  Provincie Noord-Brabant heeft de eerste stikstofvergunningen verleend aan varkenshouders op basis van de zogenoemde passende beoordeling voor luchtwassers. Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) gaat alle verleende vergunningen juridisch aanvechten, zegt MOB-voorzitter Johan Vollenbroek.
• Nieuwe subsidieregelingen in Brabant voor duurzame landbouwinnovaties: maximaal 3 ton per project | Stal-en-Akker.nl – Landbouwnieuws voor Zuid-Nederland
  De provincie Noord-Brabant introduceert dit najaar twee nieuwe subsidieregelingen om de land- en tuinbouwsector te verduurzamen en toekomstbestendig te maken. De regelingen, genaamd ‘Samenwerken voor Innovatie’ en ‘Kennisoverdracht’, richten zich op het bevorderen van innovaties en de uitwisseling van kennis onder landbouwers.

Provincie Limburg

• Dijkzone Alliantie plaatst kleppen in vlotterkering Steyl (h2owaternetwerk.nl)
  Aannemerscombinatie Dijkzone Alliantie heeft de kleppen geplaatst in de zelfsluitende vlotterkering in het Limburgse Steyl. Het gaat in eerste instantie om 12 delen, 2 kleppen volgen later, aldus het Waterschap Limburg.
• RTV Maastricht – Regiodeal: 40 miljoen voor projecten in Maastricht en rest van Zuid-Limburg
  Tien gemeenten in Zuid-Limburg, waaronder Maastricht, hebben samen met de Rijksoverheid een belangrijke stap gezet om de regio te versterken. Afgelopen jaar werd de Regiodeal Zuid-Limburg getekend, wat 40 miljoen euro opleverde voor belangrijke projecten. Ook in Maastricht worden nieuwe projecten opgestart.

Caribisch Nederland

• Betere privacybescherming inwoners Caribisch Nederland bij melding discriminatie | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
  De privacy van inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba die melding maken van discriminatie optimaal beschermen. Dat is de kern van een besluit van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat in consultatie gaat.
• Tropische storm Ernesto trekt over Bovenwindse Eilanden, wordt mogelijk orkaan | Binnenland | NU.nl
  De tropische storm Ernesto trekt de komende dagen langs de Bovenwindse Eilanden in het Caribisch gebied. Mogelijk groeit de storm uit tot een orkaan van de tweede categorie, meldt Weeronline. In het weekend kan Ernesto als orkaan Bermuda bereiken.
• Grote belangstelling voor lening met lage rente van Agri Fund Aruba – Aruba.nu
  Om de behoefte aan aantrekkelijke financieringsmogelijkheden voor ondernemers in de commerciële landbouw op te lossen, heeft de regering van Aruba samen met Qredits een fonds opgericht dat Agri Fund wordt genoemd.