maandag 20 januari 2025

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (4 2025)

1. Antwoorden Kamervragen over import van staalslakken vanuit het buitenland

Staatssecretaris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat gaf op 10 januari 2025 antwoord op 11 Kamervragen over het bericht dat vervuilende staalslakken worden geïmporteerd vanuit het buitenland.
Tweede Kamerlid Gabriëls (GroenLinks-PvdA) had de vragen over deze import van staalslakken gesteld.
Lees de antwoorden op de Kamervragen over import van staalslakken en de bijbehorende beslisnota.
Lees verder

Zie ook: Handel in vervuilende staalslak is een blinde vlek voor Rijksoverheid. ‘Geen gegevens over staalslakimport’, zegt staatssecretaris Jansen | Noordhollands Dagblad

2. Rijkswaterstaat start proef met minder baggeren in vaargeul bij Harlingen

Vanaf 1 januari 2025 is Rijkswaterstaat een proef gestart om vaargeul Boontjes niet meer op -3.80m onder NAP te onderhouden. De interventiediepte voor het baggeren, is nu -3,30m NAP. Doel van het project is om te testen wat deze verminderde baggerdiepte met de natuurlijke vorm van de geul doet.
Lees verder
Zie ook: Waddenzee: proef met minder baggeren in vaargeul Boontjes

3.  Meldpunt bodemkwaliteit vanaf 3 februari vernieuwd

Het Meldpunt bodemkwaliteit is vanaf 3 februari in een nieuw jasje gestoken en kent een aantal verbeteringen voor gebruikers.
Het vernieuwde formulier van het Meldpunt bodemkwaliteit is logischer ingedeeld, korter, gebruiksvriendelijker en digitaal toegankelijk. Een ander voordeel is dat u vanaf 3 februari inlogt met eHerkenning. Daarmee kunt u bij ruim 500 overheidsorganisaties veilig inloggen met slechts 1 wachtwoord.
Lees verder

4. Minister: minder dijkversterking nodig dan gedacht

Er moet zo’n 600 kilometer minder dijk worden versterkt dan eerder werd gedacht. Dat schrijft minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat in een brief aan de Tweede Kamer.
Eind 2023 werd er nog van uitgegaan dat er voor 2050 zeker 2000 kilometer dijk versterkt moest worden. Nu wordt uitgegaan van 1400 kilometer.
Lees verder

5. Door aangescherpte mestregelgeving zet Nederland stap naar schoner water

De Meststoffenwet is in november 2024 gewijzigd. Als veehouders hun productierechten aan een ander overdragen wordt een deel van deze rechten ‘afgeroomd’. Deze maatregel is onderdeel van een breder pakket aanscherpingen van de mestregelgeving die Nederland moest nemen nadat Nederland de uitzondering op de Europese Nitraatrichtlijn verloor. Al die maatregelen samen hebben een aanzienlijk positief effect op de uit- en afspoeling van meststoffen en op de uitstoot van stikstof en broeikasgassen. Dat is een trendbreuk, want het afgelopen decennium stagneerde de verbetering. In een aantal gebieden is de verbetering van grond- en oppervlaktewater naar verwachting echter onvoldoende om aan de waterkwaliteitsdoelen te voldoen. Dit constateert het PBL in de analyse Effecten wijzigingen Meststoffenwet.
Lees verder

6. Nieuwsbrieven en bijeenkomsten

• ..

Bijeenkomsten

• ZoNline – Digitale Tweelingen 21 januari van 16.00-17.00
• BRO’tje webinar – 23 januari van 09.00 – 10.00
• SOILveR – Webinar Soil management and Land planning, 24 januari 9:30 – 11:30
• Bijeenkomst Herontwikkeling van Nazorglocaties op 11 februari van 13.00-17.00
  Nederland staat voor grote uitdagingen. We hebben ruimte nodig voor woningbouw, natuur, energietransitie en ondernemerschap. Tegelijkertijd liggen er duizenden verontreinigde locaties, waaronder 400 met actieve nazorg, grotendeels ongebruikt. Dit kost ons jaarlijks veel geld, zonder dat deze terreinen een maatschappelijke functie vervullen.
  Het Programma Toekomstbestendige Nazorg nodigt u van harte uit voor een inspirerende bijeenkomst waarin we samen de mogelijkheden verkennen om deze nazorglocaties nieuw leven in te blazen. Hoe kunnen we deze gebieden transformeren van kostenpost naar kansrijke plekken voor maatschappelijke ontwikkeling? Denk aan nieuwe woonwijken, energieopwekking of natuurgebieden die de leefbaarheid versterken.

7. Nieuws over de Omgevingswet en overig nieuws

• Nieuw op IPLO | Informatiepunt Leefomgeving
  Hieronder vindt u een overzicht van informatie die nieuw is verschenen of inhoudelijk is aangepast op de website. Het overzicht wordt dagelijks bijgewerkt. Bijvoorbeeld:
  • 16 januari – Definitie van een partij grond of baggerspecie, informatie toegevoegd over de relatie met de regels voor graven.
  • 15 januari – Bodemvoorschriften saneren van de bodem (paragraaf 4.121 Bal), de uitleg over herschikken is verduidelijkt.
• Nationale koppen op EU-regelgeving; een relevante discussie (zie bijlage)
  Dit artikel gaat over de vraag of het relevant is nationale koppen (op EU-regelgeving) te onderscheiden van ‘gewoon’ nationaal beleid. De conclusie luidt dat dit niet het geval is. Lees verder in het artikel in de bijlage.

8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Nord Stream-lek bijna even groot als jaarlijkse uitstoot Nederlandse landbouw
  Na het opblazen van de pijpleidingen Nord Stream 1 en 2 ging er tussen de 446.000 en 485.000 ton van het gas methaan de lucht in. Dat zeggen tientallen wetenschappers in een nieuwe publicatie over het lek. Die hoeveelheid is net iets minder dan de jaarlijkse uitstoot van de gehele Nederlandse landbouw.

9. Nieuws over Circulaire economie

• ‘Chemische industrie ondermijnt verbod op schadelijke PFAS’ – Brusselse Nieuwe
  Chemielobbyisten verzetten zich hard tegen een EU-verbod op het gebruik van PFAS, concludeert antilobby-organisatie Corporate Europe Observatory in samenwerking met journalisten uit 16 verschillende landen. Ook het Nederlandse Investico was betrokken bij het onderzoek. Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden stelden wetgeving voor om de schadelijke stof te verbieden, maar dat voorstel lijkt nu te worden afgezwakt. 
• ILT en Douane voorkomen smokkel van 800 ton gevaarlijk afval | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
  Tijdens een wereldwijde controleactie op internationale afvaltransporten stuitte de Douane in de Rotterdamse haven op een enorme lading van oude, afgedankte accu’s waar loodzuur in zit. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werd ingeschakeld vanwege de risico’s voor mens en milieu bij het vervoer van gevaarlijk afval. In totaal werden 33 containers van met in totaal 825.000 kilogram accu’s onderschept die vanuit Jamaica en Puerto Rico onderweg waren naar India voor verwerking.
• Nederlandse toezichthouders: gezamenlijke aanpak e-commerce producten nodig om consumenten te beschermen | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
  Het aantal producten dat rechtstreeks bij de Europese consument terechtkomt via e-commerce platforms buiten de Europese Unie (EU) groeit explosief. Om consumenten te beschermen tegen onveilige en niet-duurzame producten moeten alle partijen in de productie- en distributieketen hun verantwoordelijkheid nemen en is een gezamenlijke aanpak nodig.

10. Nieuws over de energietransitie

• Eneco-baas: de energietransitie dreigt in het slop te raken
• Branche vreest vertraging energietransitie om stikstofuitspraak
  De brancheorganisaties van duurzame energiebedrijven en netbeheerders vrezen dat de energietransitie vertraging oploopt door een recente uitspraak van de Raad van State over de stikstofuitstoot. De uitspraak werd vorige maand al gedaan, maar deze week werd bekend dat er binnen het kabinet een speciale commissie komt die kijkt naar wat de gevolgen en mogelijke oplossingen zijn.

11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Biobased oplossingen tegen bodemdaling | BPD.nl
  Biobased bouwen heeft de toekomst. Arend van Woerden, expert klimaatadaptatie en bodemdaling, over de noodzaak van de grondstoffentransitie, kansen, knelpunten en de kunst van het pionieren.
• Speciaal burgerberaad gaat maatregelen tegen klimaatveranderingen bedenken
  70.000 Nederlanders kregen in november een brief in de bus, 4000 reageerden op de oproep, en 175 daarvan zijn uitgekozen voor het Nationaal Burgerberaad Klimaat (NBK). In Amersfoort komen zij vandaag voor het eerst bijeen om in zes maanden een lijst adviezen op te stellen hoe we in Nederland anders kunnen reizen, eten en spullen gebruiken in de strijd tegen klimaatverandering.

12. Nieuws over (grond)water

• Gebruik de natuur als bondgenoot om de rivierbodem te beschermen, zegt deze rivierspecialist | Trouw
  Expert Gerard Litjens wil de erosie van rivierbodems terugdringen. Niet door de natuur te remmen, maar juist door ermee samen te werken. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat omarmt zijn ‘meergeulenconcept’.

13. Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Nieuwe uitspraak Raad van State vraagt acuut om maatregelen om stikstofuitstoot in Overijssel te beperken
  Als het aan de Overijsselse Statenfractie van de PvdA ligt, komt het Rijk zo snel mogelijk met maatregelen om de stikstof uitstoot in te perken. De Raad van State (RvS) stelde in december nieuwe kaders vast. Daardoor wordt het nog moeilijker om een vergunning te krijgen voor nieuwe activiteiten en zijn al verleende vergunningen mogelijk ongeldig.
• Toekomstbestendig platteland: Boeren presenteren plannen voor Baarlingerpolder – Provincie Overijssel
  Een groep boeren uit de Baarlingerpolder werkt sinds 2022 aan een project voor toekomstbestendige landbouw, behoud van leefbaarheid en verbetering van natuur en waterkwaliteit. Deze week boden zij een rapport met 14 maatregelen aan Gedeputeerde Staten aan.
• Overijssel heeft er 1,1 miljoen bomen bij: “Het is gelukt, voor elke inwoner een boom” – Oost

Provincie Gelderland

• Gelderland trapt op de rem: voorlopig geen nieuwe stikstofvergunningen – Nieuwe Oogst
  Provincie Gelderland neemt voorlopig geen aanvragen voor stikstofruimte, oftewel natuurvergunningen, in behandeling. Dat zei gedeputeerde Ans Mol (BBB) woensdagavond in debat met Provinciale Staten. Volgens de provincie is dit besluit het gevolg van uitspraken van de Raad van State in december. Die bepaalde toen, in zaken rondom natuurvergunningen voor de Amercentrale en destructiebedrijf Rendac, dat de mogelijkheden voor zowel intern salderen als extern salderen beperkter worden.
• Gelderland ‘vraagt en waardeert vakmanschap’ boer bij doelsturing – Nieuwe Oogst
  Vakmanschap van de boer wordt zowel gewaardeerd als gevraagd bij bedrijven die een milieuvergunning krijgen op basis van doelvoorschriften. Dat zegt Gelders landbouwgedeputeerde Harold Zoet, die behalve op de boer ook vertrouwt op steeds betere meetsystemen.

Provincie Groningen

• Extra Arriva-treinen van Groningen naar Zwolle worden tegengehouden – Oost
  De extra treinen waarmee Arriva dagelijks van Groningen naar Zwolle wil rijden, moeten voorlopig in de remise blijven staan. ProRail staat voor dat spoortraject niet meer treinen toe dan er nu rijden. NS rijdt al met snel- en stoptreinen op het traject. Vervoerder Arriva wil op eigen kosten en voor eigen risico dagelijks elf sneltreinen inzetten die in beide richtingen rijden en de stations van Haren en Beilen in Drenthe overslaan.

Provincie Fryslan

• Onrust over stikstofuitspraak: veel boerenbedrijven mogelijk illegaal – Omrop Fryslân
  In de politiek, de agrarische sector en het bedrijfsleven is flinke onrust ontstaan naar aanleiding van een stikstofuitspraak van de Raad van State.
• Verkeersborden in Fryslân worden tweetalig: “Het is geen symboolpolitiek” – Omrop Fryslân
  Verkeersborden langs provinciale wegen in Friesland worden in 2026 vervangen door tweetalige verkeersborden, met Nederlands en Fries erop.
• Sinkhole op Terschelling: veiligheid haven verder achteruit – Omrop Fryslân
  De gemeente Terschelling heeft een hek neergezet om de bloembakken op het havenplein. Dat wordt onder andere gedaan vanwege een sinkhole. De veiligheid op de hoek van de Willem Barentszkade en het havenplein is niet meer zeker. De kade staat op instorten.

Provincie Drenthe

• Stormloop op gebiedsfonds Pottendijk: ‘Verbaasd hoe snel het ging’ – RTV Drenthe
  Cor Leeman van Gebiedsfonds Pottendijk vat het kernachtig samen: het liep storm. Omwonenden wisten de weg naar het fonds snel te vinden. Binnen twee maanden waren twee van de drie beschikbare potjes leeg. Bij elkaar een bedrag van ruim 4,5 ton. “We waren echt verbaasd over hoe snel het allemaal is gegaan.”
• Natuurclubs naar rechter om afschieten reeën in Drenthe te voorkomen – RTV Drenthe
  Provincie Drenthe heeft tot 31 december 2029 ontheffing verleend om reeën af te laten schieten, om te voorkomen dat de dieren worden aangereden. Dinsdag stapten natuurclubs Fauna4life en Animal Rights naar de bestuursrechter in Groningen om dit te voorkomen.
• Coalitie provincie vertrouwt verduurzamingsplan lelietelers, oppositie tegen – RTV Drenthe
• ‘Omwonenden lelieteelt maken goede kans bij de rechter’ – RTV Drenthe

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – LTO: ‘Flevolandse landbouw in het gedrang door grote projecten’
  De landbouwsector komt in het gedrang door grootschalige ontwikkelingen in Flevoland. Dat stelt Arnold Michielsen, de provinciale voorzitter van landbouworganisatie LTO, in het programma Over Flevoland Gesproken. Hij doelt op de plannen voor een superkazerne van Defensie in Zeewolde, maar ook op woningbouwprojecten en andere ontwikkelingen die ten koste gaan van agrarische grond.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Staatssecretaris: ‘Doden gezonde konikpaarden Oostvaardersplassen zoveel mogelijk voorkomen’
  Staatssecretaris Jean Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur wil in gesprek met de provincie en Staatsbosbeheer over de konikpaarden in de Oostvaardersplassen. Het doden van gezonde dieren moet worden beperkt en als dat niet lukt, moet gekeken worden naar passende opvang, zegt Rummenie.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Rijkswaterstaat: ‘Brug Markerwaarddijk aan vervanging toe’
  De brug bij de Markerwaarddijk moet vervangen worden, zegt Rijkswaterstaat. Er worden daarom al regelmatig controles uitgevoerd, maar vrijdag werd de Houtribbrug voor het eerst aan een speciaal soort inspectie onderworpen, waarbij scheuren werden ontdekt in het staal van de draagconstructie. Snel ingrijpen was noodzakelijk.

Provincie Utrecht

• Utrecht deelt eerste lessen voor het ontwikkelen van klimaatbestendige, natuurinclusieve en gezonde wijken – Klimaatadaptatie
  Klimaatbestendige, natuurinclusieve en gezonde wijken: welke gemeente wil dat nu niet? Maar het blijkt vaak lastig om zulke wijken ook echt te realiseren. De provincie Utrecht heeft daarom samen met zeven gemeenten in een pilot onderzocht wat er nodig is om dit voor elkaar te krijgen. De eerste lessen uit deze pilot heeft de provincie gebundeld in een lessenbundel, ook om andere gemeenten te helpen.
• Maatregelen Vollenhoventunnel (A28); tunneldeel mogelijk door hoge grondwaterstand omhooggeduwd
  Een deel van de Vollenhoventunnel in de A28, ter hoogte van de Utrechtseweg in Zeist, is afgelopen week enkele millimeters omhooggekomen. Op dit moment is de aanname dat door de extreem hoge grondwaterstand een tunneldeel omhoog is gekomen.

Provincie Noord-Holland

• Samenwerking versneld verduurzamen bruggen en viaducten in Noord-Holland van start | Transport Online
  De provincie Noord-Holland wil het renoveren en vervangen van haar bruggen en viaducten zo duurzaam mogelijk doen. Daarom sluit de provincie zich aan bij de coalitie ‘Duurzame Bruggen en Viaducten’. Alle deelnemende overheden in de coalitie willen dezelfde duurzaamheidseisen aan de markt stellen wanneer zij aan de slag gaan met de renovatie of vervanging van een brug of viaduct. Ook willen zij nieuwe technieken die al bewezen duurzaam zijn, standaard inzetten bij de renovatie en vervanging. Door dit te doen moet het voor de markt aantrekkelijker worden om te investeren in vernieuwende technieken. Het startschot voor de samenwerking is vandaag gegeven door het gezamenlijk ondertekenen van de intentieverklaring.
• Aantal weidevogels blijft dalen: zelfs in de Eilandspolder was vroeger alles beter | Noordhollands Dagblad

Provincie Zuid-Holland

• Zuid-Holland wil voorrang warmtenetten bij aansluiting op vol net – Nederlands Dagblad. De kwaliteitskrant van christelijk Nederland
  De provincie Zuid-Holland vindt dat warmtenetten met voorrang aangesloten moeten worden op het volle elektriciteitsnet. In vrijwel heel Zuid-Holland is sinds kort sprake van netcongestie, wat betekent dat grootverbruikers van elektriciteit bij een aanvraag op een wachtlijst komen. “De regelgeving loopt achter de feiten aan”, zei gedeputeerde Berend Potjer (energie) tijdens het jaarlijkse Energieontbijt in het Kunstmuseum in Den Haag. “We kunnen warmtenetten nu niet uitrollen omdat sprake is van netcongestie, terwijl ze juist een oplossing kunnen zijn.”
• 2,4 miljoen euro subsidie beschikbaar voor Zuid-Hollandse boeren – Nieuwe Oogst
  Zuid-Hollandse agrariërs die hun bedrijf willen verduurzamen, kunnen daarvoor de komende twee maanden subsidie aanvragen bij de provincie. Er is in totaal bijna 2,4 miljoen euro beschikbaar, waarvan meer dan de helft voor jonge boeren.
• Provincie investeert €2,7 miljoen in Westduinpark – Provincie Zuid-Holland
  De provincie Zuid-Holland en de gemeente Den Haag bundelen hun krachten om het Westduinpark, een van de belangrijkste duingebieden van Europa, te beschermen en te versterken. Met een subsidie van €2,7 miljoen van de provincie en een bijdrage van €1 miljoen van de gemeente worden cruciale herstelwerkzaamheden uitgevoerd. “Met dit extra geld kunnen we de unieke natuur in onze duinen écht herstellen,” zegt stadsecoloog Martin van den Hoorn.

Provincie Zeeland

• Zeeland bewust niet geïnformeerd over PFAS in waterbuffels | Deze verhalen mag je niet missen | pzc.nl
  De provincie Zeeland en Het Zeeuwse Landschap zijn bewust niet geïnformeerd over Zeeuwse buffels die te veel PFAS in hun lijf hadden. Omdat de dieren niet meer werden afgevoerd naar het slachthuis, was er geen enkel risico dat hun vlees bij iemand op tafel zou komen.
• Natuurorganisatie keert zich tegen zonnepark bij Ellemeet: ‘In strijd met de Kustvisie’ | Schouwen-Duiveland | pzc.nl
  Het verzet tegen een zonnepark met 2900 panelen op een akker aan de Nieuweweg bij Ellemeet groeit. De Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland heeft zich in het kamp van de tegenstanders gevoegd. Volgens voorzitter Gert-Jan Buth druist het plan van camping De Zeeuwse Kust in tegen landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid.
• Zeeland ‘niet vleugellam’ door verbod intern salderen met ongebruikte stikstof – Nieuwe Oogst
  Onzeker, maar niet vleugellam. Dat is in het kort de reactie van de Zeeuwse stikstofgedeputeerde Wilfried Nielen (BBB) op de uitspraak van de Raad van State van 18 december 2024.

Provincie Noord-Brabant

• Drinkwatercrisis dreigt, dringend actie nodig om tekorten te voorkomen – Omroep Brabant
  Brabant stevent af op een drinkwatercrisis als geen actie wordt ondernomen. In West-Brabant is het al bijna een jaar lang code rood omdat daar de drinkwaterreserves opraken. Brabant Water kan niet meer garanderen dat overal genoeg water uit de kraan komt als het bijvoorbeeld zeer droog is. En ook de rest van de provincie stevent af op die situatie. De provincie en waterbedrijf Brabant Water zoeken naar oplossingen.
• Sanering grootste drugsafvallozingsput gaat nieuwe fase in – Brabant
  In 2023 werden al 400 bomen gekapt in het beschermde Natura-2000 gebied de Brabantse Wal in Halsteren om 4.250 m3 door drugsproductieafval sterk vervuilde grond te kunnen afgraven met een gat van circa 2000 m2 en 8 meter diep als gevolg. Nu wordt gestart met de grote schoonmaak van het onderliggende ruim 6.000 m3 sterk met chemische stoffen verontreinigd grondwater. Schoon grondwater is niet alleen van belang voor de natuur, maar is in Brabant ook van groot belang voor de drinkwatervoorziening. Drugsafvallozingen zijn slecht nieuws. Slecht nieuws voor mensen, dieren en planten. Het is dus belangrijk om dit soort lozingen zo snel mogelijk op te sporen en te stoppen. Hulp door meldingen van omwonenden en recreanten blijkt hierbij vaak van groot belang.

Provincie Limburg

• Ook komende jaren 7×24-uursbediening van sluizen en bruggen op de Maas en Limburgse en Brabantse kanalen – Provincie Limburg
  De nachtelijke bediening van sluizen en bruggen op de Maas en de Limburgse en Brabantse kanalen is op 1 januari 2025 voor een periode van 6 jaar verlengd tot en met 2030. Dit geeft schippers en verladers meer flexibiliteit en maakt plannen van transport voor hen makkelijker en efficiënter.
• Hoogwatergolf heeft Limburg verlaten: crisisorganisatie opgeheven – L1 Nieuws
  Waterschap Limburg verwacht de komende dagen geen problemen meer door hoogwater in de Maas en de beken en zijrivieren. Het blijft de komende dagen droog en koud. Daarom is de crisisorganisatie opgeheven.
• Brandweer Noord- en Midden-Limburg krijgt eigen droneteam – L1 Nieuws
  Na Zuid-Limburg krijgen ook de brandweermensen in de Veiligheidsregio Limburg-Noord voortaan hulp van drones.

Caribisch Nederland

Curaçao stemt in met protocol voor luchtvaarttoezicht – Curacao.nu

Inwoners van Bonaire en Greenpeace winnen Issue Award 2025 – Duurzaam Ondernemen
De inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland zijn uitgeroepen tot winnaar van de Issue Award 2025. Met hun rechtszaak tegen de Nederlandse Staat vragen zij op krachtige wijze aandacht voor klimaatverandering en koloniale ongelijkheid. Tijdens het Issuecongres op 23 januari, zal de prijs officieel worden overhandigd aan de inwoners van Bonaire en Greenpeace.