maandag 30 september 2024

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (40 2024)

Hoe bepaal je welke stresstesten in 2025 nodig zijn?

In 2025 begint de nieuwe ronde stresstesten. De werkregio’s binnen het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DRPA) hebben een eigen verantwoordelijkheid voor het doorlopen van de nieuwe DPRA-cyclus. Hierbij krijgen ze veel vrijheid bij het actualiseren van de stresstesten. Om bij deze afweging te helpen, lanceerde de Werkgroep Stresstesten in juli een ‘beoordelingskader kwaliteit stresstesten’. Hoe gebruik je dit beoordelingskader en wat kun je ermee?

Lees verder

Bodemdierendagen 2024: 10 voor de bodem

Ook dit jaar gaan weer duizenden mensen in het hele land op zoek naar bodemdieren. De Bodemdierendagen zijn dit jaar van 20 september tot en met 7 oktober.

Dichtbij huis is er een vergeten jungle vol dieren. Kleine dieren, maar onmisbaar voor een gezonde bodem en dus voor ons. Zoek mee en ontdek wie er onder jouw voeten leven. Sinds kort kan dat ook in andere landen dan Nederland. En geef je waarneming door op de site van bodemdierendagen.nl.

Lees verder

T103A en T104: ‘altijd toepasbaar’ is ‘algemeen toepasbaar’

Op 28 juni 2024 zijn nieuwe Omgevingswet toetsen beschikbaar gesteld. Voor de toetsen T103a ‘Beoordeling kwaliteitsklassen van baggerspecie bij toepassen in een oppervlaktewaterlichaam’ en T104 ‘Beoordeling kwaliteitsklassen van grond bij toepassen in een oppervlaktewaterlichaam’ is per abuis een andere term gebruikt dan die in de regelgeving is opgenomen. De term ‘altijd toepasbaar’ is gebruikt, echter dit moet ‘algemeen toepasbaar’ zijn. Dit heeft geen consequentie voor de juistheid van de toetsing.

Lees verder

PFAS-onderzoeksprogramma RIVM

Het RIVM doet onderzoek naar manieren om ervoor te zorgen dat mensen in Nederland minder in aanraking komen met PFAS(Per- en polyfluoralkylstoffen). Dit onderzoeksprogramma loopt van 2023 tot en met 2026.

Het doel van het programma is om goed in beeld te krijgen hoe we de blootstelling van de Nederlandse bevolking aan PFAS(Per- en polyfluoralkylstoffen) kunnen verminderen. Daarvoor onderzoeken we hoeveel en op welke manieren mensen PFAS binnenkrijgen. Ook onderzoeken we hoeveel PFAS er in het milieu zitten. We richten ons op alle inwoners van Nederland, maar bekijken ook of we regionale verschillen kunnen meenemen in het onderzoek.

Lees verder

Inspectie: dijkversterking verloopt te traag met maar 37 kilometer per jaar

De voortgang van de dijkversterking blijft achter bij het gemiddeld benodigde tempo. Dat constateert de Inspectie Leefmilieu en Transport (ILT) in een beoordeling. In 2050 moeten alle primaire keringen in Nederland aan nieuwe wettelijke normen voldoen, terwijl dat nu nog maar voor slechts 38 procent van de ‘normtrajecten’ het geval is.

Lees verder

Bijeenkomsten

• BRO regiorondes
  Graag herinneren we je aan de BRO Regioronde in oktober. Je bent van harte uitgenodigd. In 2025 komt er namelijk een nieuw verplicht onderdeel bij in de Basisregistratie Ondergrond: Milieukwaliteit. Dat vraagt jouw inzet en actie. Tijdens de bijeenkomsten staat dit onderwerp daarom centraal, maar we praten je ook bij over de andere registratieobjecten in de BRO. Schrijf je snel in!

Nieuws over de Omgevingswet

• Per drietrapsraket richting omgevingsplan (binnenlandsbestuur.nl)
  Gemeenten hebben tot 2032 de tijd om hun omgevingsplan af te ronden. Stadskanaal wilde daar niet op wachten en greep de Crisis- en herstelwet aan voor een omgevingsplan 1.0 voor het hele gemeentelijke grondgebied. Afgelopen april kwam het zonder één wijziging door de raad.
• Nog veel Omgevingswetvrees bij gemeenten (binnenlandsbestuur.nl)
  De Omgevingswet moet korte metten maken met de verkokering bij gemeenten en initiatiefnemers tegemoetkomen. Lukt dat al een beetje? In samenwerking met NEPROM bevroeg Binnenlands Bestuur project- en gebiedsontwikkelaars over hun eerste ervaringen met gemeenten sinds de invoering van de Omgevingswet.
• PBL-onderzoek is zuinig over het idee van ‘een straatje erbij’ (binnenlandsbestuur.nl)
  Het is een gevleugelde uitdrukking geworden de laatste jaren: een ‘straatje erbij’ als belangrijke oplossing voor het slepende woningtekort. Het idee is om een klein stukje landbouwgrond af te snoepen aan de rand van woonkernen en op die locaties kleinschalige nieuwbouw te ontwikkelen. Dit wijkt af van de huidige beleidsvoorkeur om vooral binnen de bebouwde kom te bouwen.

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Biologische landbouw blijft groeien (binnenlandsbestuur.nl)
  De totale oppervlakte aan biologische landbouwgrond in Nederland is het afgelopen jaar met 9,5 procent gegroeid. Dat meldt branchevereniging Bionext op basis van de jaarcijfers van toezichthouder Skal Biocontrole.
• Telen van planten biedt kansen voor veenherstel (h2owaternetwerk.nl)
  Venen en moerassen zijn grotendeels verdwenen uit Nederland, met name door drooglegging voor de landbouw. In de Natuurherstelwet staat veenherstel opgenomen. Dat is in veel gevallen mogelijk en het telen van de juiste planten kan hier een belangrijke rol in spelen. Dat stelt Renske Vroom, die op dit onderwerp promoveerde aan de Radboud Universiteit.
• Waterexperts slaan alarm over exponentieel groeiende beverpopulatie (h2owaternetwerk.nl)
  Waterexperts van het Expertisenetwerk Waterveiligheid slaan alarm over de groei van het aantal bevers in ons land en de waterveiligheid. De populatie van de dijkgravende bever groeit exponentieel en dat geeft steeds meer problemen voor waterkeringbeheerders.

Nieuws over Circulaire economie

• Duurzaam innoveren: windmolenwieken als secundair bouwmateriaal (rijkswaterstaat.nl)
  Op de A58-trajecten Sint Annabosch-Galder en Eindhoven-Tilburg bevindt zich living lab InnovA58, een innovatieproject voor de bouw & infra en voor een duurzame leefomgeving. Kansrijke concepten worden in de praktijk op het innovatieterrein getest. Bij succes worden ze toegepast in andere projecten van Rijkswaterstaat en de samenwerkingspartners.
• Gebrek aan emissieloos materiaal stevige belemmering voor waterkwaliteitsprojecten (h2owaternetwerk.nl)
  Emissieloos materieel is de komende jaren slechts beperkt beschikbaar, zeker als het gaat om groot materieel zoals graafmachines. Dat vormt een sterke belemmering voor waterschappen om op tijd een deel van de projecten voor de verbetering van de waterkwaliteit uit te voeren.

Nieuws over de energietransitie

• Innovatief waterstofsysteem verlicht druk op stroomnet en versnelt energietransitie – TW.nl
  De energietransitie vormt een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Nederland streeft ernaar om in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn, en daarvoor zijn duurzame energiebronnen zoals zon en wind cruciaal. Echter, de wisselvalligheid van deze energiebronnen – afhankelijk van weersomstandigheden en tijdstippen – zorgt voor een uitdaging in de betrouwbaarheid van onze energievoorziening. Een innovatief project, geleid door onderzoekers van hogeschool Saxion, biedt nu een mogelijke oplossing: lokale waterstofproductie.

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Boeren met bomen als belangrijkste bondgenoot – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
  Met zijn boerderij Boer in Natuur experimenteert Wilco de Zeeuw met verschillende vormen van boslandbouw. Boeren met bomen biedt veerkracht bij droogte, hitte en wateroverlast. Het is Wilco’s ambitie om op termijn met boslandbouw meer voedsel te produceren dan de gangbare biologische boer, en om meer biodiversiteit te creëren op de boerderij. Een diversiteit aan gewassen en een gezonde bodem vormen hiervoor de basis.
• Hoe kun je duurzaam en toch goed boeren op het veen? – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
  Het veengebied kent grote uitdagingen. Zo daalt de bodem door de eeuwenlange ontwatering, waarbij het veen afbreekt en veel CO2 uitstoot. Ook de biodiversiteit en de waterkwaliteit staan onder druk. Het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) doet in het project KIEM onderzoek naar vernieuwende en duurzamere verdienmodellen voor boeren. Het project krijgt financiering vanuit LIFE-IP Klimaatadaptatie.

Nieuws over (grond)water

• De lozer gaat nog veel te vaak vrijuit (binnenlandsbestuur.nl)
  De Omgevingswet geeft gemeenten meer mogelijkheden om te  sturen op de waterkwaliteit. Maar schadelijke lozingen van afvalwater op het riool blijven vaak buiten beeld. Kunnen waterschappen de verantwoordelijkheid voor deze indirecte lozingen niet beter overnemen?
• Madlener wil waterdoelen halen zonder ze te halen (binnenlandsbestuur.nl)
  De doelen van de Kaderrichtlijn Water halen zonder ze te halen. Dat is eenvoudig gezegd de insteek van minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat, als eindverantwoordelijke voor de Nederlandse uitvoering van deze Europese richtlijn die over drie jaar afloopt. Dat blijkt uit recente Kamerbrieven van zijn hand en een commissiedebat afgelopen dinsdag in de Tweede Kamer.
• Klimaat bedreigt groene ambities waterschappen (binnenlandsbestuur.nl)
  Waterschappen werken steeds duurzamer, zo blijkt uit de door Arcadis opgestelde Klimaatmonitor over het jaar 2023. Maar het extreem natte najaar kostte de gemalen extra inzet, waardoor het stroomgebruik met 8 procent steeg. Het is nog maar de vraag of waterschappen aan de strenger wordende Europese regels ten aanzien van energie-efficiëntie kunnen voldoen.
• Nieuwe methodes medicijnresten verwijdering onderzocht. ‘Ze zijn allemaal beter dan wat we nu hebben’ (h2owaternetwerk.nl)
  De afgelopen vijf jaar zijn vijftien nieuwe methodes getest om medicijnresten en andere microverontreinigingen te verwijderen uit het afvalwater. Dit gebeurde in het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater. ‘Waterbeheerders hebben nu echt iets te kiezen.’ 

Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• Overijsselse politiek verbiedt zonneparken op landbouwgrond (binnenlandsbestuur.nl)
  In de provincie Overijssel komen geen zonneparken meer op landbouwgrond. De partijen uit de Provinciale Staten steunen het voorstel van het college om in principe geen zonnevelden meer toe te staan in het groen. Tijdens de Statenvergadering van 9 oktober wordt hier nog over gestemd, maar woensdagavond bleek tijdens een commissievergadering al dat iedereen het eens is.

·         Plaagplantenplaag in Overijssels moerasgebied: ‘We zien krabbenscheer, fonteinkruid en kranswieren verdwijnen’ (h2owaternetwerk.nl)
Exotische waterplanten vormen een bedreiging voor de waardevolle moeras-natuurgebieden van de Wieden-Weerribben in de Kop van Overijssel. Ze overwoekeren de oorspronkelijke waterplanten, bedreigen het onderwaterleven en zijn hinderlijk voor de pleziervaart. Met een grondig aanvalsplan wordt de komende 5 jaar de plaagplantenplaag bestreden. Doel: de Wieden-Weerribben volledig vrij maken van exoten

Provincie Gelderland

• Schuimprobleem op zuivering Weurt opgelost: PFAS bleek de boosdoener (h2owaternetwerk.nl)
  Al een paar jaar zocht Waterschap Rivierenland naar de oorzaak van het vele schuim op de afvalwaterzuivering in Weurt. Uit recent onderzoek blijkt nu dat die hoogstwaarschijnlijk ligt in de lozing van PFAS-houdend afvalwater door een bedrijf in de buurt. In dat water zijn ‘extreem hoge’ PFAS-waarden gemeten.
• Vitens: erg hoog grondwater droeg bij aan Gelderse drinkwaterincidenten (h2owaternetwerk.nl)
  Vitens heeft het onderzoek afgerond naar het waarom van drie recente drinkwaterincidenten in Gelderland waarbij grootschalige kookadviezen zijn afgegeven. Zij zijn naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt door technische gebreken die aan het licht kwamen door plotseling zeer hoge grondwaterstanden. Het waterbedrijf wil met aanpassingen in de werkwijze beter inspelen op weersextremen.

Provincie Groningen

• Coalitie Groningen valt door tegenstem BBB over windpark | Binnenland | Telegraaf.nl
  De coalitie in de provincie Groningen is gevallen nadat de BoerBurgerBeweging tegen een plan voor 24 windturbines in de Eemshaven-West had gestemd. De ChristenUnie vindt dat zij de belofte die de coalitie deed over een betrouwbare overheid nu niet kan nakomen, zei fractievoorzitter Fredric Geijtenbeek.
• Groningse politiek in beraad over weg naar nieuw provinciebestuur | Groningen | AD.nl
  In het provinciehuis van Groningen worden donderdagavond de voorzitters van de veertien Statenfracties verwacht om zich te beraden op de val van de coalitie. “Het is aan de Staten om te bepalen wie de kar moet trekken bij de vorming van een nieuw provinciebestuur”, aldus een woordvoerder.

Provincie Fryslan

• Groot gebied tussen Follega en Woudsend aangewezen voor gaswinning. Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren zijn faliekant tegen – Leeuwarder Courant (lc.nl)
• VIDEO: Eerste slimme vislift in Fryslân: “Het vergroot het leefgebied van de vissen” – RTV NOF Nieuws
  Bij de Bouwepet, een natuurgebied Bûtefjild bij Gytsjerk, is de allereerste slimme vispassage van Fryslân geplaatst. Deze speciale vislift helpt vissen om gemakkelijker te zwemmen tussen verschillende wateren. In Gytsjerk hebben de vissen nu de overhang tussen de Bouwepet en het Ottema-Wiersmareservaat.
• Na acht jaar groen licht voor zonnepark bij Leeuwarder vliegbasis – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
  Er komt een zonnepark op de vliegbasis van Leeuwarden. Dat hebben de Provinciale Staten besloten. Initiatiefnemers uit de omliggende dorpen zijn acht jaar bezig geweest om het van de grond te krijgen.
• Provincie Fryslân vindt in Engeland mogelijke oplossing voor redding weidevogelkuikens – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
  De provincie Fryslân wil weidevogelkuikens redden door roofvogels alternatief voedsel aan te bieden. BoerenNatuur Fryslân zal de proef uitvoeren in samenwerking met de Bond van Friese Vogelbeschermingswachten (BFVW).

Provincie Drenthe

• Gasballon op rioolwaterzuivering Echten (h2owaternetwerk.nl)
  Op rioolwaterzuivering Echten is een grote ‘gasballon’ geplaatst met een inhoud van 1.500 kuub. Deze gasballon is bedoeld als een buffer tussen de zogeheten slibgisting en de nieuwe groengasinstallatie die Waterschap Drents Overijsselse Delta bouwt op de rwzi.
• Bezwaar bewoners Lhee gebruik bestrijdingsmiddelen lelieteelt afgewezen – Dagblad van het Noorden (dvhn.nl)
• Drents parlement: Geen jachtvliegtuigen op Groningen Airport Eelde en geen nieuwe munitiedepots in Drenthe – Dagblad van het Noorden (dvhn.nl)

Provincie Flevoland

• ‘Miljardentekort voor aanleg Lelylijn (binnenlandsbestuur.nl)
  Het kabinet komt miljarden tekort om de Lelylijn aan te leggen. Voor het spoortraject is 3 miljard euro gereserveerd maar afhankelijk van de route die het kabinet kiest, kost het project zelf tussen 8 miljard en 21,4 miljard euro. De meest waarschijnlijke variant kost 13,8 miljard euro, waar nog onderhoudskosten bij komen, meldt staatssecretaris Chris Jansen (Infrastructuur) aan de Tweede Kamer.
• Flevoland zet plannen landelijk gebied door, ook bij bezuinigingen kabinet – NH Nieuws
  Of het Rijk nu met veel of weinig geld over de brug komt, de provincie is vastbesloten om door te gaan met het Flevolands Programma Landelijk Gebied. Het liefste met een prominente rol voor de landbouw.
• De Lelylijn is een waardevolle investering voor Flevoland (nieuws.nl)
  De provincie Flevoland laat weten dat de grootschalige miljardeninvestering in de Lelylijn niet alleen betere bereikbaarheid, werkgelegenheid, woningen en leefbaarheid in Noordelijk Nederland biedt, maar tevens grote kansen creëert voor Flevoland. Volgens de provincie zal vooral de Noordoostpolder profiteren van de nieuwe treinverbinding.

Provincie Utrecht

• Stichtse Rijnlanden keert 381,12 euro rente uit op obligaties uit 1638 en 1765 (h2owaternetwerk.nl)
  Obligaties uit 1638 en 1765, uitgegeven om herstel van de Lekdijk te financieren, leveren nog altijd rente op. Donderdag overhandigde dijkgraaf Jeroen Haan van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden 381,12 euro aan de Amsterdamse effectenbeurs Euronext.
• Utrecht maakt van boerengrasland natuur, omwonenden blijven kritisch – RTV Utrecht
  De gemeente kan verder met het ontwikkelen van Natuurgebied Zuilen. Eerder was de politiek in een commissievergadering uiterst kritisch over het plan. Uiteindelijk schaarden de coalitiepartijen zich achter het voorstel van het college en dus kreeg het plan een ruime meerderheid in de raad.

Provincie Noord-Holland

• Paddenstoelenwalhalla Noord-Holland lijdt onder stikstofoverschot – NH Nieuws
  De zomer is officieel voorbij en op landgoed Elswout in Overveen verschijnen de eerste herfstige taferelen. De regenval van de afgelopen dagen heeft gezorgd voor paddenstoelen in overvloed. Toch hebben de zwammen het door het stikstofoverschot zwaar te verduren, zegt paddenstoelenexpert Alfons Vaessen. 
• Solar Magazine – TenneT meldt nieuwe problemen voor teruglevering op stroomnet Noord-Holland
  TenneT meldt nieuwe problemen voor de teruglevering van stroom in Noord-Holland. Het hoogspanningsnet van TenneT heeft in Noord-Holland ten noorden van het Noordzeekanaal de maximale capaciteit bereikt.
• Provincie Noord-Holland investeert een miljoen euro in energiecoöperaties | Al het nieuws uit Weesp (weespernieuws.nl)
  De provincie Noord-Holland heeft aangekondigd een miljoen euro beschikbaar te stellen ter ondersteuning van energiecoöperaties. Deze subsidie is bedoeld voor groepen mensen die gezamenlijk energieprojecten organiseren en financieren, waaronder zaalhuur voor informatiebijeenkomsten, aanschaf van materialen, en inhuur van deskundigen. Elk burgercollectief kan maximaal 20.000 euro aanvragen.

Provincie Zuid-Holland

• Schieland en de Krimpenerwaard meet verboden insecticide imidacloprid in water kassengebied Bleiswijk (h2owaternetwerk.nl)
  Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard heeft in een kassengebied bij het Zuid-Hollandse Bleiswijk tijdens waterkwaliteitsmetingen de insecticide imidacloprid aangetroffen.
• CDA tekent oproep doorgaan met programma landelijk gebied | Al het nieuws uit Alphen aan den Rijn (rodi.nl)
  Ook Tea Both-Verhoeven van het CDA Zuid-Holland ondertekende deze gezamenlijke oproep om door te gaan met het NPLG en hiervoor weer de benodigde middelen beschikbaar te stellen. Zij zal tijdens de eerstvolgende vergadering van Provinciale Staten mondelinge vragen stellen over wat het besluit om met het NPLG te stoppen betekent voor Zuid-Holland.
• Voorburgs Dagblad | Provincie Zuid-Holland mag niet dwingen meer sociale huur te bouwen

Provincie Zeeland

• Erfgoed Deal voor project Landfront Vlissingen, pilotlocatie Koudekerke | Provincie Zeeland
  Het project Landfront Vlissingen heeft een Erfgoed Deal toegewezen gekregen vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Met het project willen de Provincie Zeeland en de Gemeente Veere het militair erfgoed Landfront Vlissingen opknappen en inzetten voor het verbeteren van de waterhuishouding op Walcheren. 
• ‘Straatje erbij’ levert Zeeland groot deel van de woningbehoefte op – Omroep Zeeland
  Straatje erbij: een klein straatje erbij bouwen aan de randen van dorpen en steden, om aan de woningopgave te voldoen. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zou het in Zeeland een succes zijn. Bouwen volgens dit principe levert volgens onderzoek 73 procent van het aantal woningen op, dat tot 2030 in de provincie gebouwd moet worden.

Provincie Noord-Brabant

• Brabant zet stap in energietransitie (nieuws.nl)
  De provincie Noord-Brabant zet in de nieuwe Uitvoeringsagenda Energie 2024-2027 in op een versnelling van de energietransitie. Zo wil de provincie het energieverbruik verminderen en de overstap van fossiele naar hernieuwbare energiebronnen stimuleren.

Provincie Limburg

• Zelfsluitende kering in Steyl is in gebruik genomen (h2owaternetwerk.nl)
  In het Limburgse Steyl is de 134 meter lange zelfsluitende waterkering met een hoogte van 3 meter klaar en in gebruik genomen. Het concept wordt voor het eerst als waterkering toegepast in de uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
• Nereda gaat mobiel: water op maat produceren (h2owaternetwerk.nl)
  Op de rioolwaterzuivering in Weert van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) wordt deze maand de eerste afvalwaterzuivering Nereda Verdygo Package Plant (NVPP) opgeleverd. De NVPP, een coproductie van Royal HaskoningDHV, SBE Eijsden en WBL, is de mobiele versie van de Nereda techniek. Wat zijn de ambities met deze mobiele afvalwaterzuivering?

Caribisch Nederland

• Eerste bezoek Staatssecretaris Szabó aan Bovenwindse eilanden | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
  Staatssecretaris Zsolt Szabó bezoekt van 29 september tot en met 5 oktober de Bovenwindse eilanden Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius. Het is de tweede reis van de staatssecretaris naar het Caribisch deel van het Koninkrijk. Het bezoek staat in het teken van een brede kennismaking met de eilanden, economische ontwikkeling en gesprekken met bestuurders en ondernemers.