Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (41 2024)


Meeste microplastics in milieu door slijtende banden, plastic afval en plastic korrels uit industrie

Er komen steeds meer heel kleine stukjes plastic in het milieu terecht. Deze microplastics komen vooral van banden die slijten, plastic afval en plastic korrels die de industrie als grondstof gebruikt. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Microplastics zijn schadelijk voor het milieu. Ze komen voor het grootste deel (80 procent) terecht in de bodem, maar ook in de lucht en het water. Het RIVM onderzocht welke maatregelen op korte termijn effectief kunnen zijn om de uitstoot te verminderen. Waar mogelijk minder plastic gebruiken ligt het meest voor de hand. 

Lees verder

Zeegras breidt zich weer verder uit in de Waddenzee

Het grootste herstelde droogvallend zeegrasveld ter wereld bij Griend is in 2024 met ruim 400 ha verder gegroeid tot 1668 ha. Zeegras heeft zich bij Ameland verder versterkt en ook in de nieuwe proefvelden bij Ballastplaat en de Waardgronden groeiden de ingezaaide plantjes.

Lees verder

Nederlanders: meer zorgen om klimaat dan inflatie

Zorgen om het klimaat en milieu, migratie en asiel, democratie en defensie waren voor Nederlanders de belangrijkste redenen om te gaan stemmen bij de Europese verkiezingen van juni 2024. In andere EU-landen waren dat de kosten voor levensonderhoud.

Lees verder

Met de ‘Dag voor de Leefomgeving: VTH in actie’ eindigt vandaag het interbestuurlijk programma Versterking, VTH-stelsel (IBP VTH)

Met de ‘Dag voor de Leefomgeving: VTH in actie’ eindigt vandaag het interbestuurlijk programma Versterking, VTH-stelsel (IBP VTH). Directeur Magdeleen Sturm blikt terug op behaalde en niet behaalde resultaten. ‘Hebben we garanties dat het straks goed doorgaat? Dan zeg ik: nee. Maar de kans dat het gaat lukken is nu wel een stuk groter.’

Lees verder

SER: Meer aandacht voor perspectief nodig in klimaatbeleid

In het Nederlandse klimaatbeleid en beleid voor landgebruik is nog te weinig aandacht voor het bieden van perspectief aan bedrijven en werkenden. Dit staat in een advies van de Sociaal-Economische Raad (SER). Het polderorgaan, waarin vakbonden en ondernemersorganisaties samen adviezen opstellen voor het kabinet, pleit voor een sterkere inzet op bijvoorbeeld scholing en aandacht voor de schaarste aan personeel.

Lees verder

Bijeenkomsten

Nieuws over de Omgevingswet

  • Nog veel verwarring bij gemeenten over nieuwe Omgevingswet (nos.nl)
    De nieuwe regels rond de Omgevingswet zijn nog niet overal duidelijk. Volgens de Nederlandse Vereniging van Gemeenten (VNG) zijn ze niet gebruiksvriendelijk genoeg. De druk op gemeenten is sinds de invoering op 1 januari toegenomen. Wie een vergunning wil voor een verbouwing, of om bijvoorbeeld een rij bomen te kappen, heeft sinds begin dit jaar te maken met de nieuwe Omgevingswet. Die is in de plaats gekomen van 26 verschillende wetten over bijvoorbeeld geluid, bodem, milieu en veiligheid.
  • Impressie bodemvragen aan het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) kwartaal 3 van 2024
    Het volledige programma voor de Noord-Nederlandse Bodemdag op donderdag 14 november 2024 in Leeuwarden is af!
    Dit volledige programma met lezingen en workshops vind je in de bijgesloten PDF.
  • Nederlandse isolatiemarkt zoekt creatieve oplossingen voor vleermuisbescherming – PONT Klimaat (klimaatweb.nl)
    De Rijksoverheid streeft naar het isoleren van 2,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen en gebouwen voor 2030. Het doel: minder CO2-uitstoot en een lagere energierekening. Dit wordt echter bemoeilijkt door de bescherming van vleermuizen onder de Habitatrichtlijn. De richtlijn stelt dat ecologisch onderzoek voorafgaand aan isolatie verplicht is. In 2023 oordeelde de Raad van State dat een isolatiebedrijf deze zorgplicht niet nakwam waardoor, nu een jaar later, de isolatieopgave spaak loopt.

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

  • ‘Bevoordeel bouw natuurinclusieve woningbouwprojecten’ (binnenlandsbestuur.nl)
    Natuurinclusieve en klimaatadaptatieve woningbouwprojecten moeten sneller dan reguliere bouwprojecten van de grond kunnen komen. Daar zal het ministerie van LVVN, samen met provincies en gemeenten, voor moeten zorgen. Dat is de uitkomst van een dinsdag in de Tweede Kamer aangenomen motie, van de hand van VVD en GroenLinks/PvdA. Die motie verzoekt om een rijkshandreiking voor de decentrale overheden, met oog op een nieuwe beoordelingsmethodiek ten faveure van bouwprojecten die natuurkwaliteit toevoegen aan een gebied. Staatssecretaris Rummenie had de motie ontraden, tijdens een eerder Kamerdebat.
  • In 2023 was er veel regen, én dus meer stikstofdepositie (binnenlandsbestuur.nl)
    Het jaar 2023 was een regenachtig jaar. Het was zelfs het natste jaar sinds het begin van de neerslagmetingen in 1906, volgens meteorologisch instituut KNMI. Al die nattigheid was ook de reden dat er vorig jaar iets meer stikstofdepositie op de kwetsbare natuurgebieden belandde dan in het jaar ervoor. Dat schrijft onderzoeksinstituut RIVM in zijn nieuwste stikstofmonitoring.
  • Onderzoek: eten riviervissen plastic afval? (h2owaternetwerk.nl)
    Eten riviervissen plastic afval in de Waal en zo ja welke kwalijke gevolgen heeft dat? Voor het eerst zijn de gevolgen van plasticvervuiling van de grote rivieren op riviervissen onderzocht. Het lijkt mee te vallen.

Nieuws over de energietransitie

  • Onderzoek CE Delft: bodemenergie onmisbare schakel in energietransitie (binnenlandsbestuur.nl)
    Bodemenergie Nederland heeft CE Delft gevraagd om voor- en nadelen van bodemenergie in kaart te brengen ten opzichte van andere warmte- en koudetechnieken. Hierbij wordt gekeken naar vier gebouwtypen, zowel nieuwbouw als bestaande bouw. De vergelijking wordt in een maatschappelijke kosten-/batenanalyse (mkba) weergegeven. Het onderzoek, dat plaatsvond in 2023, laat zien dat energie uit eigen bodem een onmisbare schakel is in het energiesysteem van kantoren, verzorgingstehuizen, woningen en appartementencomplexen.
  • Martha van den Hengel (Mensen Maken de Transitie): ”Ook in wijken en steden kan de energietransitie steeds sneller gaan’ – Duurzaam Ondernemen (duurzaam-ondernemen.nl)
    Voor het eerst produceert Nederland meer energie uit groene dan uit fossiele bronnen, blijkt uit cijfers van het CBS. De enorme versnelling die er de afgelopen 10 jaar heeft plaatsgevonden in de aanleg van zonnepanelen en windmolens, stemt hoopvol. Zo’n versnelling is ook mogelijk voor de energietransitie die de komende jaren in wijken en steden moet gaan gebeuren.
  • Advies gasleveringszekerheid voor het gasjaar 2025-2026 – PONT Klimaat (klimaatweb.nl)
    Vandaag is het onlangs ingediende advies over gasleveringszekerheid 2025-2026 van Gasunie Transport Services (GTS) (100% dochter van Gasunie) aan het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) bekend gemaakt. GTS concludeert hierin dat er voor het komende gasjaar voldoende gasaanbod is, maar waarschuwt voor mogelijke tekorten in scenario’s waarin een koude winter samenvalt met een lage beschikbaarheid van gas. De analyse biedt daarnaast een vooruitblik tot 2030. Nederland is met de sluiting van het Groningenveld voor een groot deel afhankelijk van gasimport en goed functionerende Europese markten. Het voldoende vullen van de gasopslagen, het handhaven van voldoende connectiecapaciteit met buurlanden en diversificatie van het gasaanbod zijn cruciale maatregelen voor een stabiele gaslevering in de komende jaren.
  • TenneT: overvol stroomnet boven Noordzeekanaal – PONT Klimaat (klimaatweb.nl)
    Netbeheerder TenneT heeft aangekondigd dat de maximale capaciteit is bereikt voor de teruglevering van stroom aan het net voor energieproducenten.

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

Nieuws over (grond)water

Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

  • Terugblik op 60 jaar Spooldersluis (rijkswaterstaat.nl)
    Nu we toewerken naar de renovatie van de Spooldersluis, blikken we terug op de bouw en opening, 60 jaar geleden. Buurtbewoonster Henny Wildeman: ‘Het bouwterrein was voor ons als kinderen een groot zwemparadijs.’
  • Overijsselse politiek koerst af op beperkingen voor windturbines (binnenlandsbestuur.nl)
    Na een drukbezochte inloopavond, bijna 110 insprekers en een politiek debat verspreid over twee avonden, neemt de Overijsselse politiek volgende week woensdag een besluit over aanpassingen in het provinciale beleid voor windenergie. Een ruime meerderheid in de Provinciale Staten lijkt het voorstel van het college te steunen, bleek woensdag tijdens de afsluitende commissievergadering over dit veelbesproken onderwerp. Dat betekent dat Overijssel naar verwachting zo’n negentig windturbines krijgt, vooral in vier voorkeursgebieden. Daarbuiten mogen alleen turbines komen in clusters van minimaal vier stuks, al geldt een uitzondering voor bedrijventerreinen.

Provincie Gelderland

Provincie Groningen

Provincie Fryslan

  • Wetterskip Fryslân werkt niet meer mee aan gaswinning (binnenlandsbestuur.nl)
    Wetterskip Fryslân werkt niet langer mee aan gaswinning in Friesland en in de Groningse gemeente Westerkwartier. Na berichtgeving van radioprogramma Argos meldt nu ook het waterschap de waterstand niet meer te verlagen als gasbedrijven dat vragen om naar gas te kunnen boren. Volgens het waterschap is het landschap uitgeput en kan het geen boringen meer aan.
  • Provincie Fryslân wil 9 miljoen euro herinvesteren in regionale ontwikkeling – RTV NOF Nieuws
    Het beëindigen van een actieve bijdrage van de provincie Fryslân aan het project Holwerd aan Zee en het beschikbaar houden van het geld voor de Regio Deal. Dat zijn de voorstellen die Gedeputeerde Staten van Fryslân voorlegt aan Provinciale Staten. Op 12 juni 2024 heeft de stuurgroep Holwerd aan Zee unaniem besloten dat het project Holwerd aan Zee niet haalbaar is. Er is, onder andere, geen zicht op voldoende middelen om het project te bekostigen. Daarnaast is geen partij bereid om het eigendom, beheer en onderhoud op zich te nemen. Dit unanieme besluit van de stuurgroep kon eerder al rekenen op de steun van Gedeputeerde Staten. Zij adviseren nu aan Provinciale Staten de actieve provinciale bijdrage aan het project te beëindigen en het geld voor de regio beschikbaar te houden.

Provincie Drenthe

Provincie Flevoland

Provincie Utrecht

  • Gemeente Zeist organiseert inloopbijeenkomsten over wateroverlast door grondwater – De Zeister Krant
    De gemeente Zeist organiseert op drie verschillende avonden in oktober een inloopbijeenkomst over wateroverlast door grondwater. Aanwezigen kunnen met de gemeente in gesprek gaan met medewerkers van de gemeente en het waterschap over hun situatie.
  • Provincie Utrecht zet belangrijke stap in aanpak netcongestie | provincie Utrecht (provincie-utrecht.nl)
    De vraag naar elektriciteit, maar ook de duurzame opwek van energie is in de provincies Utrecht, Gelderland en Flevoland de afgelopen jaren enorm gegroeid. Het huidige stroomnetwerk in deze provincies is sterk verknoopt en loopt tegen zijn grenzen aan. Hierdoor is er sprake van netcongestie. De netcapaciteit moet daarom zo snel mogelijk worden uitgebreid met nieuwe infrastructuur zoals stations en kabelverbindingen. Op 2 oktober 2024 is het Provinciaal Inspanningsplan (PIP) Uitbreiding transformatorstation Breukelen-Kortrijk 380-150 kV door Provinciale Staten vastgesteld. Een belangrijke stap naar meer ruimte op het stroomnet voor verdere verduurzaming, woningbouw en economische ontwikkeling in deze drie provincies.

Provincie Noord-Holland

  • Rijk blokkeert zonnepark IJsselmeer (binnenlandsbestuur.nl)
    Het plan om een tot twee miljoen zonnepanelen te plaatsen op het IJsselmeer wordt niet verder onderzocht, bevestigt de provincie Noord-Holland. De rijksoverheid is van plan het te beëindigen, zeiden ambtenaren van meerdere ministeries onlangs in een overleg waar ook de Noord-Hollandse gedeputeerde Rosan Kocken (energie en natuur, GroenLinks) bij was.
  • Onderzoek Deltares: oorsprong dinoterb in water blijft onduidelijk (h2owaternetwerk.nl)
    De oorsprong van de zeer zorgwekkende stof dinoterb in Noord-Hollandse wateren blijft vooralsnog onduidelijk. In opdracht van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) heeft Deltares uitgebreid onderzoek verricht, maar dat heeft geen duidelijke bron opgeleverd. Wel enkele opties, die nog onderzocht moeten worden.

Provincie Zuid-Holland

Provincie Zeeland

Provincie Noord-Brabant

Provincie Limburg

  • Alle informatie over wateroverlast bij elkaar – Waterschap Limburg
    Ons klimaat verandert. Hevige regenbuien komen in Limburg steeds vaker voor. Dit kan zorgen voor wateroverlast in uw omgeving. De overheden in Limburg werken samen aan maatregelen om wateroverlast te verminderen. Toch is wateroverlast nooit helemaal te voorkomen. Zelf kunt u ook verschillende dingen doen om u voor te bereiden. Zoals René en Riane doen. Zo worden we samen waterweerbaar.
  • Eerste woningscan pilot Water Adviesteams in Limburg – Provincie Limburg
    Op vrijdag 4 oktober heeft de eerste woningscan plaatsgevonden in Bunde. Deze woningscan is onderdeel van een pilot binnen het Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL). Met een woningscan helpt WRL inwoners om hun woning beter te beschermen tegen wateroverlast en de schade te beperken. Binnen de pilot zijn in negen Limburgse gemeenten 1.000 woningen geselecteerd voor een gratis woningscan.
  • Startsein gegeven voor realisatie dijkversterking en –verlegging Arcen – Provincie Limburg
    De realisatiefase van de dijkversterking en -verlegging in Arcen gaat nu echt van start. Dit bekrachtigden minister Barry Madlener, wethouder Marij Pollux, gedeputeerde Michael Theuns en waterschapsbestuurder Jeroen Achten met hun handtekening onder de realisatieovereenkomst. In Arcen wordt 5,1 kilometer dijk versterkt en verlegd met alle denkbare mogelijke type keringen. Door de dijkverlegging wordt het oorspronkelijk tracé ingekort tot 4,8 kilometer. In 2028 zijn alle werkzaamheden afgerond.

Caribisch Nederland

  • Eilanders aan het woord: Justin Simmons en Sarah van der Horn van Saba – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
    In het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn de gevolgen van klimaatverandering voelbaar. Het wordt warmer, periodes van droogte nemen toe en als er regen valt, dan valt er veel meer in kortere tijd. Bovendien worden orkanen krachtiger. Hoe moeten de eilanden zich hieraan aanpassen? Wat gebeurt er om de eilanden en eilandbewoners voor te bereiden op de toekomst? In de rubriek ‘Eilanders aan het woord’ vertellen bewoners van verschillende eilanden en met verschillende expertises over hoe zij tegen klimaatverandering en klimaatadaptatie aankijken.