maandag 4 november 2024

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (45 2024)

‘Water en bodem sturend geen vrijblijvend evangelie’  

Het kabinet-Schoof wil minder rigide vasthouden aan water en bodem als sturende factoren in de ruimtelijke ontwikkeling. Terecht?

Voor het kabinet-Schoof zijn de elementen ‘water en bodem’ niet langer sturend in onze ruimtelijke ordening, maar moet er slechts ‘rekening worden gehouden met’. Het lijkt een afzwakking van de klimaat-adaptieve ambities. Hoe kijken experts daarnaar? In het eerste deel van een serie van vijf dijkgraaf Kees Jan de Vet van waterschap Brabantse Delta.

Lees verder

Zie ook interview 2: ‘Misschien was die term ‘sturend’ onhandig gekozen’

Nieuwe NAS geeft duidelijkheid over maatregelen nu en in de toekomst

In de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS) staat hoe Nederland zich aanpast aan het veranderende klimaat. In 2026 verschijnt de nieuwe NAS. Hoe komt deze strategie tot stand en waarom is de nieuwe NAS urgenter dan ooit? Chantal Oudkerk Pool, projectleider namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vertelt er alles over.

Lees verder

PBL: bouw niet te veel extreem kleine (flex)woningen

Het aandeel woningen in Nederland van vijftig vierkante meter of minder nam de afgelopen jaren toe. Flexwoningen, die worden ingezet als tijdelijke verlichting van de woningnood, vormen een toenemend deel van deze groei. Deze zijn vaak maar twintig vierkante meter of minder. De meeste Nederlanders wonen echter liever niet zo klein, waarschuwt het PBL, en grootschalige woonprojecten met kleine woningen bleken in het verleden ook niet altijd een succes.

Lees verder

Waterschappen zoeken juridische mogelijkheden om bodemdaling in veenweiden aan te pakken

Waterschappen kunnen een belangrijke rol spelen bij het bestrijden van bodemdaling in veenweidegebieden. Maar gemeenten en provincies hebben eveneens verantwoordelijkheden in zulke gebieden. Daarom liet STOWA de juridische mogelijkheden van waterschappen bij het aanpakken van bodemdaling onderzoeken.

Lees verder

Groeisucces zeegras in Grevelingen en Veerse Meer

In de Grevelingen en het Veerse Meer is in de afgelopen jaren zeegras geplant in het kader van een zeegrasherstelproject. En met succes! Uit de voorlopige resultaten blijkt dat meer dan 2/3 van de proeflocaties in de Grevelingen en het Veerse Meer het goed doen.

Lees verder

Podcast en bijeenkomsten

• Podcast Toekomst bestendige nazorg
  Het Programma Afbouw Nazorg wil afbouwinitiatieven zodanig versnellen en uitbreiden dat in 2030 alle niet-noodzakelijke nazorg is afgebouwd. Ook wil het programma bijdragen aan betere benutting van nazorglocaties voor maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw en energietransitie. Deze podcast is bedoelt voor iedereen die in dit werkveld werkzaam is.

Bijeenkomsten

• SoilveR: Webinar series on  ‘Integration of Soil Health in decision-making processes at various scales’ – 5 november
  SOILveR, plans to organize in 2025 a webinar series on the integration of Soil Health in decision-making processes at various scales. The stimulation of healthy soils, soil health assessment as well as sustainable soil management will be tackled.

The assessment and management of Soil health in relation to the proposal for a European Soil Monitoring framework directive raises questions that we aim to address in this webinar series:

• Uitnodiging BRO’tje 14 november
  Hoe krijg je het voor elkaar om de BRO te laten landen in je organisatie? Er zijn veel afdelingen en projecten die te maken hebben met de ondergrond bij een overheid. De BRO kent bovendien heel veel verschillende registratieobjecten. Hoe zorg je dat iedereen z’n werk doet? Het meest belangrijke voor BRO-coördinatoren is het borgen van de processen.
• Dag van de Omgevingswet 2024 (18 november 11.30-17.00, Utrecht)
  Het is inmiddels een bekend fenomeen: de jaarlijkse Dag van de Omgevingswet. De ideale gelegenheid om praktijkervaringen en inzichten met hét netwerk van Nederland te delen.

Nieuws over de Omgevingswet

• Nieuwe woningen brengen doorstroom op gang (binnenlandsbestuur.nl)
  Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijst op het grote belang van nieuwbouwwoningen voor het op gang brengen van de doorstroming op de woningmarkt. Een nieuwe woning kan leiden tot het op de markt komen van twee of drie andere woningen, heeft het statistiekbureau becijferd.

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Superkolonie van plaagmieren ontdekt op de Waalsdorpervlakte (h2owaternetwerk.nl)
  Op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag is een superkolonie van de exotische plaagmier ontdekt. Het EIS Kenniscentrum Insecten stelt dat dit de eerste keer is dat deze mierenkolonie in de Nederlandse natuur is aangetroffen. Volgens drinkwaterbedrijf Dunea hebben de insecten geen effect op de drinkwaterwinning.
• Verdroogde heidevennen door herstelmaatregelen opgeknapt (h2owaternetwerk.nl)
  Een halve eeuw geleden was het slecht gesteld met de heidevennen in Nederland. Door verzuring, vermesting en verdroging waren karakteristieke plantensoorten als oeverkruid en waterlobelia bijna verdwenen. Inmiddels gaat het met in elk geval het oeverkruid weer een stuk beter, zo blijkt uit het cijfers van het Compendium voor de Leefomgeving (CLO).

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Gonzende gevels: hoe kleine geveltuinen veel insecten aantrekken – Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl)
  Kleine geveltuinen helpen bij het vergroten van de biodiversiteit in een stad, ontdekte milieuwetenschapper Joeri Morpurgo. Mini-stadstuintjes met veel planten en een grote diversiteit aan planten blijken een oase voor insecten. “We hebben in steden vet veel steen, dus trek die tegels eruit en zet er planten in. Gebruik geen gif en kijk wat er aan komt waaien”, adviseert Joeri.

Nieuws over (grond)water

• Duitse regering: geen beperking PFAS-lozingen in Rijn (h2owaternetwerk.nl)
  De Duitse minister van milieu zegt geen maatregelen te kunnen nemen voor inperking van lozingen van afvalwater met PFAS in de Rijn. Dat blijkt uit de beantwoording van de brief die de Nederlandse drinkwaterbedrijven in september stuurden naar de Duitse regering in Berlijn. Daarin deden ze het klemmende verzoek om grenzen te stellen aan Duitse chemische industrie voor lozingen van industrieel afvalwater met PFAS de Rijn.
• Onderzoek: minder gewassen verbruiken wereldwijd meer water (h2owaternetwerk.nl)
  De meeste gewassen zijn de afgelopen decennia minder water gaan verbruiken, maar toch is de totale ‘watervoetafdruk’ van de gewasproductie toegenomen. Dat blijkt uit een analyse van de Universiteit Twente. De onderzoekers becijferden dat nu bijna 7 biljoen kubieke meter nodig is, ongeveer 2400 liter per persoon per dag.
• Tuinbouwsector zet in op innovaties om waterkwaliteit te verbeteren (h2owaternetwerk.nl)
  Greenports Nederland, een landelijke netwerkorganisatie van regionale tuinbouw-clusters, overheden en onderwijs/kennisinstellingen, stelt een prijzengeld van in totaal 20.000 euro beschikbaar voor twee innovaties, die bijdragen aan het verbeteren van de waterkwaliteit.
• Verkenning waterbuffering voor klimaatbestendig waterbeheer – PONT Omgeving
  Het klimaat verandert snel. Wereldwijd worden de extremen steeds duidelijker: zware regenval wordt intenser en periodes van droogte langer. Ook in Nederland, bekend om zijn watermanagement met molens, dijken en droogmakerijen, zijn de effecten van klimaatverandering merkbaar. Perioden van hevige regen en droogte wisselen elkaar af en dit patroon zal naar verwachting verder versterken. Ons watersysteem is ontworpen om water snel af te voeren, maar zal in de toekomst steeds vaker op de proef worden gesteld door piekbelastingen tijdens stormen en overstromingen. Tegelijkertijd groeit de behoefte aan het vasthouden van water om droge periodes te overbruggen.

Nieuws uit de regio

Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:

Provincie Overijssel

• ‘Woest aantrekkelijke’ uitkoopdeal: vooral boeren uit Overijssel en Gelderland melden zich | Home | destentor.nl
  Overijssel telt de meeste melkveehouders die willen stoppen met hun bedrijf, op de voet gevolgd door Gelderland. Deze bedrijven hebben zich bij het ministerie gemeld voor een uitkoopregeling.
• Ontwerp-projectbesluit voor Natuurherstel Engbertsdijksvenen interne maatregelen ter inzage – Provincie Overijssel
  Engbertsdijksvenen is een Natura 2000-gebied en krijgt daarom speciale bescherming vanwege de bijzondere natuurwaarden. De provincie Overijssel heeft hiervoor een ontwerp-projectbesluit opgesteld met interne maatregelen. Dit besluit ligt ter inzage van 5 november tot en met 16 december 2024.
• Deventer, woningcorporaties en provincie Overijssel werken samen aan natuurvriendelijk isoleren – Provincie Overijssel
  Deventer heeft als eerste gemeente in Overijssel van de provincie een gebiedsgerichte omgevingsvergunning voor isolatiewerkzaamheden gekregen. Deze geldt voor de hele bebouwde kom van de gemeente Deventer. Dit betekent dat huiseigenaren die hun huis willen isoleren, zelf geen vergunning hoeven aan te vragen bij de provincie. Dat scheelt tijd, maar ook geld. Duur onderzoek naar beschermde diersoorten in huis komt hiermee te vervallen voor particulieren die willen isoleren.

Provincie Gelderland

• Niet over tien jaar, maar volgend jaar al laag met grond over staalslakken in Eerbeek – Omroep Gelderland
  De voormalige afvalstort in Eerbeek wordt mogelijk toch al op korte termijn afgedekt. Dat moet een eind maken aan het weglekken van kalk en metalen naar het grondwater. Die stoffen komen uit zogenoemde staalslakken die op de stort liggen. Bas Schalk, directeur van de stortplaats, zegt dat het afdekken sneller mogelijk is dan eerder werd gedacht. “Dit is geen nieuw plan, maar we gaan het wat versnellen.”
• Onrust in grensstreek om Duitse windmolens: ‘Nederland wordt belemmerd’ – Omroep Gelderland
  Duitsland maakt het makkelijker windmolens te plaatsen dichterbij Nederlandse huizen. Bezorgde inwoners van onder meer Berg en Dal zien die Duitse windjoekels niet zitten en slepen de Duitse overheid zo nodig voor de rechter. “Het moet in Duitsland doordringen dat Nederlanders dit niet willen.”

Provincie Groningen

• Aardbeving met kracht van 2,2 in Groningen: ‘Twee zware dreunen’ (nos.nl)
  In de omgeving van het Groningse dorp Garsthuizen is vanmiddag een aardbeving geweest. De beving had een kracht van 2,2 meldt het KNMI.
  Bij RTV Noord kwamen rond 16.15 uur tientallen meldingen binnen van mensen die de aardbeving hadden gevoeld. “Het huis trilde nogal. Nog geen tien tellen later liep onze WhatsApp-groep in het dorp vol met meldingen”, aldus een inwoner van het naastgelegen Startenhuizen.
• Tien bedrijven in Groningen schoner, tien stoten meer schadelijke stoffen uit. Provincie wordt strenger met vergunningen – Dagblad van het Noorden (dvhn.nl)

Provincie Fryslan

• Fries experiment houdt wolf op afstand: “Enorm effectief, ik kan weer rustig slapen” – Omrop Fryslân (omropfryslan.nl)
  Schapenhouder Henry Hoiting uit Appelscha raakte in het verleden meer dan 150 schapen kwijt door aanvallen van de wolf. Ten einde raad begon hij een experiment om het gevaar te bezweren. En zie: het werkt.
• Kleinere zandkorrels in de Waddenzee zijn vooralsnog niet toe te schrijven aan gaswinning – Leeuwarder Courant (lc.nl)

Provincie Drenthe

• Waarom de wolf de proef van schapenhouder Henry uit Appelscha ‘niet gezellig’ vindt en weg blijft – Dagblad van het Noorden

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Raadsenquête Floriade morgen van start – waarom ging het mis?
  Een onderzoekscommissie van de Almeerse gemeenteraad begint maandag met de eerste verhoren voor de raadsenquête Floriade. In 2,5 week worden vijftien getuigen ondervraagd over waarom de wereldtuinbouwtentoonstelling in 2022 voor Almere op een financieel debacle van ruim 100 miljoen euro is uitgedraaid.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Landschapsbeheer Flevoland wil meer boeren voor bescherming weidevogels
  Landschapsbeheer Flevoland wil met meer boeren in de provincie om tafel om ze te betrekken bij de bescherming van de weidevogels. Dat zegt de nieuwe directeur Erik van Beurden in Het Gesprek. Het aantal weidevogels zoals de grutto en kievit, blijft hard dalen en dat baart Landschapsbeheer zorgen. Boeren kunnen helpen door de nesten te beschermen, zodat ze tijdens het maaien niet vernield worden.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Gemeentes en provincie: komst Defensie naar Flevoland ‘zeer waarschijnlijk’
  Het is zeer waarschijnlijk dat Defensie in de toekomst ook in Flevoland komt. Iedere provincie of regio zal zijn steentje moeten bijdragen. Dat schrijven de colleges van burgemeester en wethouders van Dronten en Zeewolde in een brief aan hun gemeenteraden.

Provincie Utrecht

• Provincie Utrecht neemt nieuw elektrisch werkschip in gebruik | provincie Utrecht
  De provincie Utrecht heeft donderdag 31 oktober een nieuw, duurzaam werkschip in gebruik genomen. Het werkschip, genaamd de Eem Surveyor, wordt gebruikt voor inspectie en schouw van de Utrechtse vaarwegen, het opvolgen van meldingen en calamiteiten en het uitvoeren van incidenteel klein onderhoud, zoals het vrij bevaarbaar houden van de vaarwegen.
• Provincie Utrecht organiseert informatiebijeenkomsten windenergie | Gemeente Nieuwegein
  De provincie Utrecht werkt samen met de gemeenten aan betaalbare én duurzame energie voor al haar inwoners, voor nu en in de toekomst. Er is gezamenlijk afgesproken dat er in 2030 voldoende schone stroom wordt opgewekt. 
• Gratis bloembollenactie in provincie Utrecht: ‘Plant jij voor mij?’ | Utrecht | AD.nl
• Vergroening experiment voor basisscholen in de provincie Utrecht – Al het nieuws uit Nieuwegein

Provincie Noord-Holland

• Provincie werkt aan droog houden Zeeweg (N510) Bergen – Provincie Noord-Holland
• Nieuw Legmeerbos officieel geopend – Provincie Noord-Holland
• Provincies Noord- en Zuid-Holland verlengen samenwerking met stichting Circulair West – Provincie Noord-Holland
  Noord- en Zuid-Holland verlengen tot 2027 hun samenwerking met de non-profitstichting Circulair West. Deze stichting zet zich in voor een economie die efficiënt omgaat met haar materiaalstromen, concurrerend is en duurzaam produceert.
• Samenwerking beheerorganisaties Noord-Hollandse bruggen en viaducten van start | Al het nieuws uit Uitgeest
  Diverse gemeenten, Rijkswaterstaat, ProRail, de Voervoerregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland werken samen aan de renovatie en vervanging van bruggen en viaducten in Noord-Holland. De samenwerking ‘Samen Slimmer Renoveren en Vervangen’ (SSRV) is nodig omdat de ruim 14.500 bruggen en viaducten in Noord-Holland ouder worden en tussen nu en het einde van de eeuw gerenoveerd of zelfs volledig vervangen moeten worden.

Provincie Zuid-Holland

• Zuid-Holland schrapt windmolens bij Valkenburgse Meer (binnenlandsbestuur.nl)
  Er komen geen windmolens rond het Valkenburgse Meer in de gemeente Katwijk, meldt de provincie Zuid-Holland maandag. Het besluit maakt een einde aan een jarenlange discussie over de turbines bij de recreatieplas tussen het dorp Valkenburg, Leiden en Wassenaar.
• Gouda wil zijn ziel terug: ‘Het water moet weer gaan stromen’ (h2owaternetwerk.nl)
  Historische waterlinten verdienen het om weer zichtbaar te worden. Daarom moeten Middeleeuwse vaarroutes in ere worden hersteld, zegt het Goudse Watergilde. “We moeten als stad de rivier benutten.”

Provincie Zeeland

• Rechter oordeelt: Nut jacht op reeën in Zeeland niet goed aangetoond | Zeeuws nieuws | pzc.nl
  De jacht op ree ligt voorlopig stil in Zeeland. Drie natuurorganisaties hebben van de rechtbank in Middelburg gelijk gekregen. De provincie Zeeland heeft onvoldoende gemotiveerd waarom het doden van de hertachtigen zou helpen voor de verkeersveiligheid.
• Provincie vraagt 15 miljoen aan Rijk voor verbetering kwaliteit van leven, wonen en werken in Zeeland – Omroep Zeeland
  De gemeente Sluis heeft namens de dertien Zeeuwse gemeenten en de provincie Zeeland een nieuwe aanvraag ingediend voor een Regio Deal van het Rijk. De bedoeling is dat er 15 miljoen euro naar de Zeeuwse gemeenten gaat. In totaal is er 244,3 miljoen euro door het Rijk te verdelen over de Nederlandse provincies.

Provincie Noord-Brabant

• Scale-Up Plant Netwerk voor versnelling van plantaardige voedsel-innovaties – Brabant
  Met een eeuwenoude basis in de landbouw en voedselproductie is Brabant anno 2024 uitgegroeid tot een hub van innovatie en kansen. Een nieuwe ontwikkeling is de verschuiving van traditionele eiwitten naar plantaardige alternatieven, waarbij bestaande productiekennis en -infrastructuur worden benut. Brabant blijkt de ideale regio voor bedrijven om hun activiteiten in nieuwe, plantaardige voedselontwikkeling te starten en op te schalen. Dit is door de provincie georganiseerd in het Scale-Up Plant netwerk. Het VARTA Valorisatielab van Charl Goossens is zo’n scale-up.
• Veel goede ideeën voor schonere lucht in Brabant – Brabant
  Brabant heeft veel goede ideeën voor schonere lucht in haar provincie. Samen hebben Brabantse overheden in totaal ongeveer 740 maatregelen opgenomen in het Schone Lucht Akkoord (SLA). Deze maatregelen zijn in diverse stadia van uitvoering.
• Provincie krijgt begroting rond, maar onzekerheid door koers kabinet – Omroep Brabant
  Het zijn roerige tijden voor het provinciebestuur. Het kabinet neemt een hoop beleid op de schop en dat geeft onzekerheid voor langlopende dossiers. Gedeputeerde Staten presenteren vrijdag de begroting voor het komende jaar. Die is misschien wel netjes sluitend, maar dat neemt niet weg dat er nog heel veel op ons afkomt.

Provincie Limburg

• Drinkwatervoorziening Limburg vraagt om strenger beleid (binnenlandsbestuur.nl)
  De kwaliteit van drinkwaterbronnen in Limburg is nu al onvoldoende en er liggen nieuwe risico’s in het verschiet. Dat constateert de Zuidelijke Rekenkamer op basis van een onderzoek naar de drinkwatervoorziening in Limburg.
• Minister Madlener: bakenbomen langs de Maas mogen blijven (h2owaternetwerk.nl)
  Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat heeft besloten dat de bakenbomen langs honderd kilometer rivieroever van de Maas mogen blijven. Rijkswaterstaat was van plan om de bomenrijen te laten verdwijnen.

Caribisch Nederland

• Santokhi versterkt Caribische banden en pleit voor duurzaamheid – Curacao.nu
  De Surinaamse president Chan Santokhi is afgelopen week teruggekeerd naar Suriname na een intensieve diplomatieke missie naar Aruba, Curaçao, en Colombia. Tijdens zijn reis werden belangrijke samenwerkingsverbanden gesmeed met Caribische buurlanden, waarbij Surinames inzet voor internationale milieubescherming centraal stond, zo meldt de Communicatiedienst Suriname.
• Caribische gulden-app laat zeeleven ontdekken – Curacao.nu
  De nieuwe Caribische gulden-app biedt gebruikers de kans om meer te leren over het zeeleven en cultureel erfgoed van Curaçao en Sint-Maarten. Deze app, die samen met de introductie van de herontworpen Caribische gulden is gelanceerd, vertelt de verhalen achter de zeedieren en iconische locaties die op de nieuwe bankbiljetten zijn afgebeeld.