maandag 11 november 2024

Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (46 2024)

Verzamelbesluit Omgevingswet bodem en water 2025 gepubliceerd in Staatsblad

Het Verzamelbesluit Omgevingswet IenW bodem en water 2025 is op 7 november 2024 gepubliceerd in het Staatsblad. Met dit Verzamelbesluit zijn voor de onderwerpen bodem en water een aantal juridisch-technische correcties en diverse inhoudelijke verduidelijkingen en wijzigingen doorgevoerd. De wijzigingen treden in werking per 1 januari 2025.

Lees verder

Een gezonde berm zorgt voor een veilig wegdek

Rijkswaterstaat zorgt voor een groot deel van de snelwegen, tunnels, rivieren en bruggen in Nederland. Dat ze gaten in de weg repareren of verouderde viaducten een opknapbeurt geven, weet bijna iedereen. Maar dat Rijkswaterstaat een van de grootste natuurbeheerders van Nederland is, is minder bekend.

Lees verder

‘Wij kijken liever: hoe kun je daar wél bouwen?’

Voor het kabinet-Schoof zijn de elementen ‘water en bodem’ niet langer sturend in onze ruimtelijke ordening, maar moet er slechts ‘rekening worden gehouden met’. Het lijkt een afzwakking van de klimaat-adaptieve ambities. Hoe kijken experts daarnaar? In het derde deel van een serie van vijf Fahid Minhas, directeur van de brancheorganisatie van project- en gebiedsontwikkelaars NEPROM.

Lees verder

Omgevingsdiensten: ‘Goed toezicht kost geld’

De roep om een gezonde leefomgeving groeit. Maar tegelijk wordt de beschikbare ruimte steeds schaarser, en neemt de overlast van bedrijven toe. Daarom is een goede vergunningverlening, toezicht en handhaving nu belangrijker dan ooit. ‘Maak van handhaven geen taboe en besef dat goed toezicht geld kost’, waarschuwt Ruben Vlaander, voorzitter Omgevingsdienst NL, in een essay in Binnenlands Bestuur.

Lees verder

Zie ook: Provincies willen meer tijd en geld voor omgevingsdiensten.

We verbruiken 18 kilo zand per wereldburger per dag, en dus dreigt een zandtekort

Een 1 met 27 nullen erachter. Zoveel zandkorrels zijn er naar schatting op aarde. Toch dreigt er een wereldwijd zandtekort. En daar kunnen we dicht bij huis ook serieus last van gaan krijgen.

Lees verder

Bijeenkomsten

• BRO’tje 14 november
• Netwerk Ruimte bespreekt actuele onderwerpen | Informatiepunt Leefomgeving
  Milieuzonering, opslag van verpakte gevaarlijke stoffen, omzetten van de bruidsschatregels over water én houtstook door particulieren. Deze 4 actuele thema’s zijn de hoofdonderwerpen van de bijeenkomst van het netwerk Ruimte op 21 november.

Nieuws over de Omgevingswet

• Wat vindt u van iplo.nl? | Informatiepunt Leefomgeving
  In november voert IPLO een kort gebruikersonderzoek uit. Tijdens uw bezoek aan iplo.nl krijgt u dan de mogelijkheid om anoniem een rapportcijfer en aanvullende feedback te geven.

Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik

• Eerste resultaten zeegrasherstel in Zuidwestelijke Delta veelbelovend
  Het gaat goed met het zeegrasherstel in de Zuidwestelijke Delta. Dat concludeert Rijkswaterstaat op basis van de voorlopige resultaten in de Grevelingen en het Veerse Meer. Meer dan twee derde van de eerder aangeplante zeegrasvelden is hier flink gegroeid.

Nieuws over Circulaire economie

• Criminaliteit met kunststofafval is verdienmodel | Nieuwsbericht | Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)
  Nederland speelt een grote rol in de wereldwijde handel in kunststofafval. Tijdens elke stap in de handelsketen van kunststofafval vinden criminele handelingen plaats. Dit blijkt uit een speciale bijdrage van de Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT-IOD) in het vandaag gepubliceerde Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2024 dat in opdracht van de Strategische Milieukamer is gemaakt.

Nieuws over de energietransitie

• Géén slingers: onze netcongestie bestaat nu vijf jaar
  Ballonnen en slingers zullen niet te zien zijn, maar de netcongestie in ­Nederland viert dit jaar zijn lustrum. Het was eind november 2019 dat de Tweede Kamer een eerste hoorzitting hield over de krapte op het stroomnet in de landelijke gebieden. Nieuw aan te leggen zonnevelden en windparken, nota bene door de overheid van subsidie voorzien via de ­Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE), kregen een ‘njet’ te horen van de regionale netbeheerders.
• Waterschappen en netbeheerders sluiten congestiedeal
  De waterschappen hebben dinsdag een congestiedeal gesloten met de netbeheerders en het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Dit is de eerste van meerdere congestiedeals, onder aanvoering van bestuurlijk aanjager en oud-D66-politicus Gerard Schouw. Op dit moment werkt hij ook aan overeenkomsten met onder meer de openbaarvervoersector en de datacenters.
• Afspraken over netcongestie: slim malen en stroom delen
  De waterschappen zijn de eerste partij die met het Rijk en de netbeheerders afspraken hebben gemaakt over netcongestie. Deze ‘sectordeal’ moet ervoor zorgen dat ze, ondanks de groeiende vraag naar elektriciteit, hun werk kunnen blijven doen. Tegelijk wordt van de waterschappen ook verwacht dat ze zelf met oplossingen komen.

Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling

• Verzekeraars kunnen veel doen om klimaatschade bij bedrijven te verminderen – Klimaatadaptatie
  Verzekeraars kunnen een belangrijke rol spelen bij het verminderen van klimaatschade, door informatie te delen met bedrijven en op tijd te waarschuwen voor extreem weer. Dat blijkt uit het eerste artikel van Vylon Ooms’ onderzoek naar de rol van verzekeraars bij het stimuleren van klimaatadaptatie. Ooms promoveert aan het Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) aan de Vrije Universiteit (VU) en is beleidsadviseur Klimaat bij het Verbond van Verzekeraars.
• Oude kaarten helpen gemeenten bij klimaatadaptatie
  Vloeivelden, rabatbossen, natuurlijke laagtes. Ons landschap zit vol oude relicten die richting kunnen geven aan hoe we vanwege klimaatverandering moeten omgaan met ruimtelijke opgaven. De nieuwe kaart ‘Leven met water’ van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kan overheden daarbij helpen.
• Komt er een nieuw akkoord over klimaatfinanciering tijdens de Finance COP? ‘De druk is enorm’
  Lukt het om een nieuw langetermijndoel voor internationale klimaatfinanciering vast te stellen? Het is de belangrijkste vraag op de COP29, de 29e Klimaatconferentie van de Verenigde Naties die in Baku, Azerbeidzjan wordt gehouden. “Het bereiken van een financieringsakkoord is essentieel om de doelen van het akkoord van Parijs te kunnen halen”, zegt beleidsadviseur klimaatfinanciering en wetenschapper Pieter Pauw.

Nieuws over (grond)water

• Waterschappen blij met Europese richtlijn stedelijk afvalwater
  De Unie van Waterschappen is blij met de nieuwe richtlijn voor stedelijk afvalwater van de Europese Unie, omdat deze extra nadruk legt op de bewaking van de waterkwaliteit. Volgens bestuurslid Sander Mager is Nederland grotendeels al goed op weg, maar moet er ook nog veel gebeuren. Onder meer het zuiveren van medicijnresten gaat veel extra geld en stroom kosten.
• Waterschap Rijn en IJssel begint proef met Kaumera voor sterkere dijken
  Waterschap Rijn en IJssel gaat onderzoeken of de nieuwe stof Kaumera de stabiliteit van de dijken kan versterken. Dit doet het samen met Bureau Waardenburg en het kennisprogramma Lumbricus. De proef gaat in het voorjaar van 2025 van start, heeft plaats op de Bevermeerdijk in Angerlo en duurt tot 2029.
• ‘Lessen uit het verleden worden tastbaar in ons erfgoed’
  Waterschap Rivierenland is druk bezig het erfgoed in haar beheersgebied te inventariseren. Dat is volgens het waterschap niet alleen van academisch belang, want kennis van historisch erfgoed kan helpen bij het maken van keuzes rondom ruimtelijke inrichting en het verkrijgen van draagvlak voor die keuzes.
• Project om steden beter bestand te maken tegen droogte krijgt NWO-subsidie
  Hoe maken we onze steden beter bestand tegen de droogte? Op die vraag hoopt het project ‘Thirsty cities’ de komende vier jaar een antwoord te vinden en praktische handvatten voor overheden, bedrijven en burgers te ontwikkelen.

Nieuws uit de regio

Provincie Overijssel

• Nog meer dan twintig jaar zandwinning bij Vriezenveen: waarom de plas geen toekomst heeft als recreatiegebied | Twenterand | tubantia.nl
  Gaat het er nog komen? Een recreatiegebied met zandstrand aan de Rusluieweg in Vriezenveen? Nog voor het begin van de zandafgraving, in 2013, lagen er op het gemeentehuis in Twenterand al tekeningen hoe dat recreatieterrein eruit zou kunnen zien. Al lijkt niemand zich dat meer te herinneren.
• Huisarts ziet gevolgen gif in zijn praktijk: vage klachten monden uit in ernstige ziekten | Hof van Twente | tubantia.nl
  Het groeiende aantal hectares met lelieteelt leidt ook tot een toename van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Omwonenden maken zich zorgen. Ze vrezen ziek te worden door deze middelen. De Diepenheimse huisarts De Vries vindt die angst terecht.
• Klap voor noordelijke provincies en Overijssel: voorlopig geen nieuw onderzoek naar Nedersaksenlijn – Oost
  Het kabinet gaat voorlopig geen nieuw onderzoek uitvoeren naar de komst van de Nedersaksenlijn en de Lelylijn. Dat onderzoek is essentieel voor de spoorlijnen die het noorden met Oost-Nederland en het westen moeten verbinden. Provinciale bestuurders en de stichting Nedersaksenlijn reageren teleurgesteld.
• Provincie Overijssel laat boeren en politici in Raalte verbijsterd achter: ‘Ons gevoel is dat ze dit bewust laten liggen’ | Raalte | destentor.nl
  Gefronste wenkbrauwen bij zowel veehouders als politici in Raalte: het uitblijven van de grondwaterevaluatie in het Boetelerveld roept vragen op. Waarom kan een belofte van zeven jaar geleden niet worden waargemaakt door de provincie Overijssel?

Provincie Gelderland

• Gelderland koopt grond om woningbouw te versnellen
  De provincie Gelderland gaat zelf grond kopen om woningbouw te versnellen. De provincie wil hier volgend jaar een bedrag van ongeveer 50 miljoen euro voor vrijmaken. Gelderland heeft nu al 4 miljoen euro beschikbaar om nog dit jaar grond te kopen voor een bouwproject met meer dan 250 woningen in een nader te bepalen gemeente.
• Gelderland gaat grondmarkt op voor grootschalige woningbouwprojecten – Nieuwe Oogst

Provincie Groningen

• Programma over ruim 60 jaar gaswinning in Groningen – Over NOS
  Aan het eind van het jaar waarin de gaswinning uit het grootste gasveld van Europa is stopgezet, presenteert Winfried Baijens een programma over verleden, heden en toekomst van het Groningse gas en de Nederlandse energievoorziening. In dorpshuis ‘Houtstek’ in Slochteren, aan de rand van die grootste Europese gasbel, spreekt Winfried met gasten. Reportages en archiefbeelden vertellen over deze regionale én nationale geschiedenis. Daarnaast komen belangrijke vragen aan de orde, zoals: lukt het om er niet alleen deze winter, maar ook in de jaren daarna, warmpjes bij te zitten? En: hoe afhankelijk zijn we nu van andere landen voor onze energievoorziening?
• Energieconferentie Groningen verbindt lokale initiatieven voor een duurzame toekomst – Eemskrant.nl | Nieuws uit de regio Eemsdelta

Provincie Fryslan

• Omringdijk Vlieland officieel storm klaar
  Met de onthulling van een speciale dijksteen is de vernieuwde Omringdijk op Vlieland op donderdag 7 november 2024 officieel storm klaar verklaard. Deze dijk ligt tegen de achtertuinen aan van de huizen aan de Dorpsstraat en moet het dorp beschermen tegen hoogwater van de Waddenzee.
• Gaswinning uit het gasveld Fryslân Follega Woudsend heeft geen draagvlak: doe het niet! – Lemsternijs
• Succesvol natuurherstel in Friese meren De Fluezen en De Morra versterken biodiversiteit en waterkwaliteit | Fryslan
  In de Friese meren De Fluezen en De Morra is een omvangrijk natuurherstelproject succesvol afgerond. Met een investering van ruim €1,75 miljoen, mede gefinancierd door Europese POP3-subsidies en de provincie Fryslân, zijn er in de afgelopen vier jaar belangrijke ecologische stappen gezet om de biodiversiteit en waterkwaliteit in deze Natura 2000-gebieden te versterken. Het project levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan de natuurdoelen in Fryslân, maar ondersteunt ook klimaatdoelen door extra waterberging en grondwatervasthouding.
• Zo bouwt Heeg een droomwijk op slap veen voor de eigen inwoners: ‘Dit wordt een blauwdruk voor de hele gemeente’ – Leeuwarder Courant

Provincie Drenthe

• Rietoevers van het Zuidlaardermeer op de schop voor betere waterkwaliteit – RTV Drenthe
  De rietoevers van het Zuidlaardermeer worden momenteel opnieuw ingericht. Dat moet voor een verbeterde waterkwaliteit zorgen. Daarnaast geeft een meer geleidelijke overgang van nat naar droog de roerdomp en andere rietvogels een beter leefgebied.
• Urgenda biedt boeren in Groningen en Drenthe 1000 euro per hectare als ze rekening houden met de natuur. ‘Tijd om aan ons voedselsysteem te werken’ – Dagblad van het Noorden
• ‘Drenthe moet werk maken van voorzieningen en woningen’ – RTV Drenthe
  Vergrijsde dorpen met nog minder voorzieningen en geen jongeren? Volgens onderzoeker Maarten Koreman zijn we in Drenthe hard die kant op aan het gaan.

Provincie Flevoland

• Omroep Flevoland – Nieuws – Waterschap checkt vergunningen vanwege vervuiling water
  Het waterschap Zuiderzeeland houdt vergunningen van bedrijven tegen het licht om te controleren of ze het oppervlaktewater niet te veel vervuilen. Dat is nodig omdat de kwaliteit van het water niet voldoet aan de Kaderrichtlijn Water, legt heemraad Jo Caris uit in het programma Over Flevoland Gesproken.
• Omroep Flevoland – Nieuws – Mysterieuze vissterfte in Zuigerplas: ‘Ze liggen op wandelpaden en tussen struiken’
  Ze drijven op het water, zinken naar de bodem en liggen soms zelf op wandelpaden en tussen de struiken: in het Lelystadse Zuigerplasbos liggen al drie weken her en der dode vissen verspreid over het natuurgebied. Wat is daar aan de hand?
• Omroep Flevoland – Nieuws – Lees hier alles over de Floriade-verhoren terug
  Een onderzoekscommissie van de gemeenteraad in Almere houdt deze weken een raadsenquête over de Floriade. De raad heeft daartoe opdracht gegeven omdat ze wil weten hoe de wereldtuinbouwtentoonstelling van 2022 zo kon mislukken.

Provincie Utrecht

• Provincies willen broedende ganzen schieten, maar jagers zien het niet zitten – RTV Utrecht
  Ganzen veroorzaken voor tientallen miljoenen euro’s aan landbouwschade. De provincie Utrecht wil daarom samen met Noord- en Zuid-Holland, Flevoland en Zeeland het afschieten van broedende koppels toestaan. Dat staat in een gezamenlijk conceptplan. Jagers zijn er geen voorstander van. “Dit is echt een allerlaatste redmiddel.”
• Een toekomst met minder afval: provincie Utrecht versnelt op circulariteit | provincie Utrecht
  De manier waarop we met grondstoffen omgaan is voor de toekomst niet houdbaar. Daarom geeft de provincie Utrecht circulariteit een impuls met een ambitieus plan voor de komende tien jaar. In de Middellangetermijnstrategie Circulaire samenleving 2025-2035 werkt de provincie aan het verminderen van afval en het stimuleren van herbruikbare grondstoffen. Gedeputeerde Circulaire samenleving Has Bakker: “We moeten nu al anders gaan denken en doen om de uitputting van grondstoffen te voorkomen.”
• Wolf doodgereden op provinciale weg in Leersum: ‘Het gebeurde net voor ons’ – RTV Utrecht
• Opgeknapte Domtoren kan weer jaren mee

Provincie Noord-Holland

• Medemblik weigert opgeven plan zonnevelden IJsselmeer
  Een kleine meerderheid in de gemeenteraad van Medemblik in Noord-Holland weigert het plan op te geven voor zonne-atollen in het IJsselmeer. Vijftien van de 29 raadsleden steunden donderdag een motie van lokale partij Morgen! om opnieuw in gesprek te gaan met klimaatminister Sophie Hermans. Zij maakte begin oktober bekend dat het rijk de noodzakelijke steun niet geeft aan het ambitieuze project van 2,5 miljoenen zonnepanelen in het IJsselmeer in combinatie met de aanleg van een nieuw natuurgebied. Ook de provincie Noord-Holland wil door.
• Waternet plaatst putdeksels ter ere van 750 jaar Amsterdam
  Amsterdam heeft een speciaal putdeksel onthuld dat refereert aan het 750-jarig bestaan van de stad. Het door kunstenaar Alex Fischer ontworpen deksel heeft deze week een plek gekregen op het Waterlooplein. Wethouder Melanie van der Horst en kinderburgemeester Rüya onthulden het putdeksel.
• Waterschap zet peil omhoog voor proef in Amsterdamse binnenstad
  Wat gebeurt er als er veel regen valt in de binnenstad van Amsterdam? Kan gemaal Zeeburg al dat extra water snel genoeg wegpompen? Om een antwoord op deze vragen te vinden, heeft Waterschap Amstel Gooi en Vecht (AGV) een proef gedaan met een tijdelijke peilverhoging van 10 centimeter.

Provincie Zuid-Holland

• Gemeente wil haar damherten houden, maar ziet af van rechtszaak
  De gemeente Hoeksche Waard heeft besloten geen rechtszaak aan te spannen tegen de provincie Zuid-Holland om de damherten die in het poldergebied leven te beschermen. Een motie daartoe haalde geen meerderheid, ondanks dat wel een meerderheid van de raad tegen het geplande afschieten is. Ook steunt de gemeente wel de rechtszaak die al door dierenorganisaties is begonnen. Een petitie tegen het afschot is door ruim 8000 mensen getekend.
• Natuurherstel op de Korte Nieuwendijk | Omroep Archipel – Streekomroep voor Goeree-Overflakkee met nieuws en informatie
• “Ideale omstandigheden’ voor warmtetransitie Zuid-Holland
• Als laatste provincie raakt ook in Zuid-Holland het stroomnet vol – Nederlands Dagblad. De kwaliteitskrant van christelijk Nederland
  Zuid-Holland is de enige provincie waar nog ruimte op het stroomnet is, maar die situatie verandert. Netbeheerder Stedin kondigde dinsdag aan dat in en om Rotterdam sprake is van netcongestie. Dat betekent dat het elektriciteitsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt. Grootverbruikers die een aansluiting aanvragen of willen uitbreiden, komen voortaan op een wachtlijst terecht.

Provincie Zeeland

• Zeeland en Noord-Brabant staken juridisch verzet tegen bouw Antwerpse plasticfabriek – NRC
• Vlaanderen, Noord-Brabant en Zeeland komen tot afspraken inzake grensoverschrijdende stikstofproblematiek – Brabant
  De provincies Noord-Brabant en Zeeland gaan met Vlaanderen in overleg om uit de impasse te kunnen komen rondom grensoverschrijdende stikstofproblematiek. Dit moet niet alleen leiden tot een oplossing voor de nieuw te bouwen ethaankraker (Project One van Ineos), maar ook een opening voor de lange termijn bieden om afspraken met de Vlaamse overheid en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur te maken over het beschermen van de natuur en economie in relatie tot de grensoverschrijdende stikstofproblematiek.
• Via deze gigakabel krijgt Zeeland stroom van zee – Omroep Zeeland
  Netbeheerder Tennet gaat Zeeland als eerste aansluiten op de nieuwe windparken IJmuiden Ver en Nederwiek die gebouwd worden op de Noordzee. De nieuwe stroomverbindingen zijn ongekend groot met een vermogen van 2 gigawatt. Volgens TenneT is dit nog nooit vertoond.

Provincie Noord-Brabant

• ZLTO kritisch op stikstofdoelen per natuurgebied in Noord-Brabant – Nieuwe Oogst
  ZLTO zet grote vraagtekens bij de nieuwe stikstofdoelen per Natura 2000-gebied die provincie Noord-Brabant wil toevoegen aan de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof (BOS). ‘De BOS legt eenzijdig de maatregelen bij de Brabantse landbouwbedrijven neer.’
• Provincie stelt stikstofdoelen per Natura 2000-gebied – Brabant
  Om Brabant open te houden en ruimte te bieden voor wonen en ondernemen heeft de provincie per Brabants Natura 2000-gebied het stikstofdoel bepaald.
• Brabant past extra maatregelen toe tegen stikstofuitstoot – Vroege Vogels – BNNVARA
  De provincie Noord-Brabant neemt extra maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Op termijn hoopt de provincie daarmee meer ruimte te kunnen bieden voor onder meer woningbouw, (landbouw-)bedrijven en de aanleg van wegen.

Provincie Limburg

• Stand van zaken werkzaamheden stuw Borgharen
  De aanvaring half oktober 2024 door een schip tegen de stuw bij Borgharen heeft nieuwe schade veroorzaakt aan de bodem rondom de stuw. Deze schade wordt de komende tijd zoveel mogelijk hersteld.
• Limburg overweegt provinciale energiemaatschappij op te zetten – Nederlands Dagblad. De kwaliteitskrant van christelijk Nederland
  De provincie Limburg overweegt een eigen energiemaatschappij op te zetten. Niet om zelf energiecontracten aan te bieden en zo winst te maken, maar om energie betaalbaar te houden voor alle Limburgers en om de overstap naar duurzame energie te versnellen. De zogeheten Provinciale Energiediensten Maatschappij (PEM) moet hierbij organisatorische en financiële ondersteuning bieden.
• Provincie vraagt aandacht voor betere verdeling cultuurgelden – L1 Nieuws

Caribisch Nederland

• Bewoners Bonaire geëvacueerd na grote brand bij de vuilstort
  Bij een grote brand op de vuilstortplaats Lagun op Bonaire komt sinds dinsdagavond een dikke, schadelijke zwarte rook vrij. Omwonenden binnen een straal van een kilometer zijn geëvacueerd. Het gaat om zo’n dertig tot veertig mensen.
• Brandende vuilstort bedreigt milieu en gezondheid op Bonaire: ‘Ook Den Haag heeft deze afvalramp jarenlang genegeerd’ – NRC
• Enorme brand op giftige vuilnisbelt Bonaire: ’Grootste milieuramp van Nederland’ | Binnenland | Telegraaf.nl