Week-nieuwsbrief RWS Bodem en Ondergrond (51 2024)

1. Monitor RES: snelle groei zon en wind op land, maar ‘pijplijn’ met nieuwe plannen droogt op
Het vermogen van wind- en zonneparken is het afgelopen jaar snel gegroeid. Daarmee is de verwachte stroomopwekking in 2030 door bestaande wind- en zonneparken op land 17 procent hoger dan vorig jaar: 30 TWh. Dat is een kwart van de huidige totale elektriciteitsopwekking. Maar de ‘pijplijn’ met nieuwe plannen droogt op. Nieuwe plannen worden bemoeilijkt door netcongestie, onzekerheid over afstandsnormen voor windturbines en strengere regels voor zonneparken. Om doorgroei na 2030 mogelijk te maken is het belangrijk om nu goed na te denken over behoud van draagvlak en een integratie met andere ruimtelijke claims, zoals woningbouw en natuur. Dit concludeert het PBL in de Monitor RES 2024: een voortgangsanalyse van de Regionale Energiestrategieën (RES’en). Op verzoek van het ministerie van Klimaat en Groene Groei heeft het PBL voor de vijfde keer de ontwikkeling van de RES’en gemonitord.
Lees verder
Zie ook: RES-doel voor 2030 bijna binnen, maar wat daarna?
 
2. Vernieuwde VTH-handreiking beschikbaar
Er is een bijgewerkte versie van de handreiking ‘De Omgevingswet: de Rijksoverheid doet mee met vergunningverlening, toezicht en handhaving’. Deze vervangt de versie van januari 2024 en is bedoeld om medewerkers bij gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten beter te ondersteunen.
Lees verder
 
3.  Verruiming Julianakanaal: het weer als grote uitdager
In augustus 2024 klonk het startsignaal van de werkzaamheden in het droge Julianakanaal. Sindsdien werkt Rijkswaterstaat met volle inzet aan de verdieping en verbreding van dit kanaal. Hoe staat het er nu voor? En voor welke uitdagingen staan de aannemers? 
Lees verder
 
4. Nationale aanpak helpt DPRA-werkregio’s om tot concrete doelen te komen
In 2025 begint de nieuwe cyclus van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA). Hoe kom je als werkregio tot concrete doelen? De ‘Nationale aanpak concrete doelen biedt hierbij houvast. Aan het woord zijn Pieter den Besten van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Gert Dekker van Adviesbureau Ambient.
Lees verder
 
5. Wereld Droogte Atlas is wake-up call voor wereldleiders
De Verenigde Naties en de Europese Unie publiceerden vorige week de Wereld Droogte Atlas, die vandaag in Saoedi-Arabië wordt voorgesteld tijdens de COP16. De atlas is een wake-up call voor wereldleiders en brengt de risico’s van droogte – en mogelijke oplossingen – mondiaal in kaart. ‘Het belangrijkste is het droogte-watervraagstuk echt in systemische samenhang te bekijken.’
Lees verder
 
6. Bijeenkomsten
 
Bijeenkomsten
EmConSoil webinars January 2025 – emconsoil
Thursday, January 9 12:30 – 13:30 – Webinar PFAS remediation
Thursday, January 16 12:30 – 13:30 – Webinar Risk assessment of PFAS
Thursday, January 23 12:30 – 13:30 – Webinar PFAS in animal and vegetable products
Thursday, January 30 12:30 – 13:30 – Webinar Mixture toxicity
Regionale bijeenkomsten krijgen vervolg vanaf 2025 – Klimaatadaptatie
Kennis in de Regio X klimaatbestendige stad keert terug. Na het succes van de eerdere bijeenkomsten, is het plan om de komende drie jaar 21 sessies te organiseren. Je kunt als regio helpen bij de organisatie en daarmee jouw omgeving extra onder de aandacht brengen.
 
7. Nieuws over de Omgevingswet
Kwaliteitscontrole verbouwingen blijft nog bij gemeenten
De kwaliteitscontrole van de verbouw van woningen verschuift vooralsnog niet naar de private sector. Eerder dit jaar gebeurde dat wel al met de kwaliteitscontrole van nieuwbouw van woningen en bedrijfshallen. Dat de verbouw daar niet bij komt, meldt minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting in een Kamerbrief.
Het voorkeursrecht onder de Omgevingswet: wat zijn de belangrijke aandachtspunten voor gemeenten – PONT Omgeving
Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn de bepalingen over het voorkeursrecht niet meer te vinden in de Wet voorkeursrecht gemeenten (‘Wvg’) maar in de Omgevingswet. Dit heeft tot een aantal inhoudelijke wijzigingen geleid.
 
8. Nieuws over Biodiversiteit en duurzaam bodemgebruik
Akkoord vangstmogelijkheden visserij in 2025 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
De lidstaten van de Europese Unie (EU) hebben een akkoord gesloten over de vangstmogelijkheden voor de zeevisserij in 2025. De overeenkomst maakt duidelijk hoeveel de vissers in de EU-lidstaten per visbestand mogen vangen.
Vijfjarig onderzoek naar effect van windparken op ecosysteem Noordzee
De grootschalige bouw van windparken op de Noordzee heeft effect op het ecosysteem van diezelfde zee, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Maar hoe en waarom precies nog niet. Het nieuwe onderzoeksproject NO-REGRETS gaat daar de komende vijf jaar naar op zoek en Deltares speelt daarbij een belangrijke rol.
 
9. Nieuws over Circulaire economie
..
 
10. Nieuws over de energietransitie
Belangrijke mijlpalen voor grote energie-infrastructuurprojecten in 2024 | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
De verbouwing van het energiesysteem in Nederland is in volle gang. Bij verschillende grote energie-infrastructuurprojecten is de bouw dit jaar afgerond of van start gegaan. Bij de ruim 60 grote energieprojecten die in voorbereiding zijn is belangrijke voortgang geboekt, zodat de bouw van deze projecten zo snel als mogelijk van start kan gaan. Tegelijkertijd neemt de complexiteit ook toe. Bijvoorbeeld door gebrek aan ruimte en complexe vergunningverlening. Vandaag is het nieuwe overzicht van alle lopende grote energie-infrastructuurprojecten in Nederland gepubliceerd.
‘Te weinig gekeken naar belastbaarheid stroomnet’
Het is een treffende zin in het rapport-Schouw over oplossingen voor de netcongestie, dat kortgeleden verscheen: ‘De nuchtere constatering is dat we met een gigantische elektriciteitscrisis te maken hebben.’
 
11. Nieuws over klimaatverandering, -adaptatie en Bodemdaling
Steeds minder groen in de stad
Grotere steden raakten de afgelopen vijf jaar verder versteend. Van de 1.104 wijken in de G32-gemeenten is meer dan de helft (54 procent) versteend. In de vier grootste steden geldt zelfs meer dan 70 procent van de wijken als versteend, zo blijkt uit onderzoek van Sweco en Natuur & Milieu.
Vind snel inspirerende voorbeelden met de vernieuwde voorbeeldenkaart! – Klimaatadaptatie
Ben je op zoek naar voorbeelden van klimaatadaptatie? Bekijk dan de vernieuwde voorbeeldenkaart op dit kennisportaal! De filters zijn flink uitgebreid, verouderde voorbeelden zijn weggehaald en de kaart zelf is in een nieuw jasje gestoken. Door deze update kun je inspirerende voorbeelden van klimaatadaptatie in Nederland nog makkelijker vinden!
Nieuwe Bijsluiter DPRA-stresstesten kijkt ook naar dreigingen op bovenregionaal niveau – Klimaatadaptatie
De nieuwe Bijsluiter voor de volgende ronde stresstesten van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) is klaar. Nieuw hierin is onder andere de aandacht voor hoe verschillende schaalniveaus samenhangen en voor de gevolgen van klimaatdreigingen. De volgende ronde stresstesten start in 2025.
Nieuwe Gevoelstemperatuurkaart helpt bij volgende ronde stresstesten – Klimaatadaptatie
 in de Klimaateffectatlas is vernieuwd. De kaart laat zien hoe hoog de gevoelstemperatuur in de buitenruimte op een tropische middag kan worden. Je kunt de kaart bijvoorbeeld gebruiken om zicht te krijgen op probleemlocaties en om te monitoren of de gevoelstemperatuur sinds 2012 veranderd is door verkoelende maatregelen.
 
12. Nieuws over (grond)water
Rijncommissie buigt zich over PFAS-problematiek in de Rijn
De internationale Rijncommissie gaat zich buigen over de meetmethoden, normstellingen en emissiebronnen van PFAS in de Rijn.
Dat is besloten op een vergadering van de Rijncommissie afgelopen week in Luxemburg, waarin afgevaardigden van alle landen bijeenkwamen. De Internationale Commissie ter bescherming van de Rijn is een samenwerkingsorgaan van Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Nederland en Zwitserland.
Nederlandse Watersector zoekt Europese steun voor waterweerbaarheid
Op 4 december organiseerden de Unie van Waterschappen en Vewin een Waterlunch in Brussel. Acht Europarlementariërs van uiteenlopende politieke partijen gingen in gesprek over de uitdagingen en kansen binnen de Nederlandse watersector. Centrale thema’s waren de impact van Europese regelgeving en de Water Resilience Strategy, een strategisch plan om waterbeheer en -bescherming in Europa te versterken.
 
13. Nieuws uit de regio
Vanuit of over de regio nog de volgende berichten:
Provincie Overijssel
Overijssel investeert € 2 miljoen in weidevogels, natuur en veiligheid – Provincie Overijssel
De provincie Overijssel wil € 2 miljoen investeren in het aanpakken van problemen door wilde dieren. Dit geld wordt gebruikt om onder meer de weidevogels zoals de grutto te beschermen, schade aan landbouwgewassen te beperken en verkeersongelukken met wilde dieren te verminderen.
Steenwijkerland wil forse impuls voor platteland: ‘Kansrijke pilots van boeren nú verzilveren’ – Regio Online
‘De agrarisch ondernemers in Weerribben-Wieden tonen lef en durven met hun vernieuwende plannen voor de toekomst van het platteland ook buiten gevestigde kaders te denken. De gemeente is trots op haar boeren.’
Boete van 1,6 miljoen voor regionaal treinvervoer Overijssel
De provincie Overijssel heeft vervoersmaatschappij Keolis een boete opgelegd omdat treinen niet op tijd kwamen of zelfs helemaal niet reden. Keolis moet ruim 1,6 miljoen euro betalen. Het bedrijf, dat in Overijssel de regionale Blauwnet-lijnen Zwolle-Enschede en Zwolle-Kampen verzorgt, heeft tevergeefs beroep aangetekend.
Provincie Gelderland
Aandelen Dodewaard overgenomen door staat en overgedragen aan COVRA | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
De staat heeft vandaag de aandelen van de voormalige kerncentrale Dodewaard overgenomen. De aandelen zijn daarop meteen overgedragen aan COVRA. Het door GKN opgebouwde vermogen wordt in de toekomst gebruikt om de kerncentrale te ontmantelen. COVRA is het enige bedrijf in Nederland dat radioactief afval verzamelt, verwerkt en opslaat.
‘Vaker de uiterwaarden in om recreatie in Gelderland meer te spreiden’ – Omroep Gelderland
Duiven wil ook na 2030 doorgaan met de uitgifte van nieuwe bedrijfsterreinen; onderzoek gaat nu van start | Duiven | AD.nl
Gratis boompjes ophalen: ‘Ik doe het voor de insecten’ – Omroep Gelderland
Provincie Groningen
Defensie blijft vliegveld Eelde onderzoeken als plek voor jachtvliegtuigen – Provincie Groningen
Defensie heeft nog 5 locaties in onderzoek voor de uitbreiding van jachtvliegcapaciteit. Eén daarvan is Groningen Airport Eelde (GAE). De provincie Groningen is uiterst teleurgesteld dat GAE, ondanks de in mei al aangegeven overwegingen die een no-go ondersteunen, nog mee gaat voor verder onderzoek in het NPRD. Samen met de provincie Drenthe en de gemeenten Tynaarlo, Noordenveld, Midden-Groningen en Groningen heeft de provincie Groningen dit duidelijk gemaakt bij de Staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman. Voor meer informatie over ons standpunt zie de brief aan Provinciale Staten. Voor meer informatie over het onderzoek, de redenen voor deze keuze en het vervolg kunt u terecht op de website van defensie.
Ondergrondse aanleg 110 kV hoogspanningsverbinding Vierverlaten – Brillerij – Provincie Groningen
In 2025 start de procedure voor het aanleggen van de ondergrondse 110 kilovolt (110 kV) hoogspanningsverbinding tussen Vierverlaten en Brillerij. De provincie is bevoegd gezag voor het ondergronds aanleggen van deze 110 kV hoogspanningskabel. Dit gebeurt in twee gemeenten: Groningen en Westerkwartier. Hiermee wordt invulling gegeven aan de ambitie van de provincie om meer energie infrastructuur ondergronds aan te leggen, om het unieke Groninger landschap zoveel mogelijk te behouden.
Provincie Fryslan
Reacties op kabinetsbesluit gaswinning bij Ternaard: ‘Dit is een stap in de goede richting’
Het kabinet heeft aangekondigd gaswinning in de Waddenzee bij Ternaard te willen voorkomen en zoekt daartoe het gesprek met de Nederlands Aardolie Maatschappij (NAM). Overheden en betrokken partijen als de Waddenvereniging reageren voorzichtig positief.
Veel belangstelling voor emissievrije natuurherstel Fochteloërveen – Omrop Fryslân
In het Fochteloërveen wordt zo’n dertig kilometer aan nieuwe kaaidijken aangelegd. Bij de werkzaamheden moet zo goed als geen stikstof en CO2 worden uitgestoten. Deze nieuwe werkwijze door lokale bedrijven is donderdag officieel begonnen. Vanuit andere delen van Nederland is er veel belangstelling voor.
Provincie moet afschieten van damherten verdedigen voor de rechter – Omrop Fryslân
De provincie Fryslân moet in de rechtbank uitleggen waarom zij damherten wil afschieten bij Katlijk. Twee natuurorganisaties hebben beroep aangetekend tegen het verlenen van een vergunning aan de Faunabeheereenheid Fryslân.
Provincie Drenthe
Zorgboerderij De Naoberhoeve tekent met Staatsbosbeheer voor meer biodiversiteit
Echten – Staatsbosbeheer heeft vrijdag met Zorgboerderij de Naoberhoeve in Echten een samenwerkingsovereenkomst getekend voor het vergroten van de biodiversiteit op en rond het boerenland. De boerderij nabij het dorp Echten werkte al biologisch-dynamisch en kiest nu daarnaast voor natuurinclusieve landbouw.
Nationaal park, Natura 2000 en Geopark: wat zijn de verschillen? – RTV Drenthe
In Drenthe hebben we een flink aantal natuurgebieden die een beschermde status hebben, zoals Natioale Parken, Natura 2000-gebieden en een Geopark.
De week van Drenthe: Boeren worstelen met drugscriminaliteit en komen er straaljagers op vliegveld Eelde? – RTV Drenthe
Provincie Flevoland
Omroep Flevoland – Nieuws – Almere zegt vaarwel tegen ‘giftige’ kunstgrasvelden
Alle kunstgrasvelden in Almere met rubberkorrels zijn vervangen door veilige, gezonde en milieuvriendelijke nieuwe velden. Dat meldt de SP-fractie in de stad, en initiatiefnemer van het plan. De vervanging van de “giftige” voetbalvelden werd afgelopen zaterdag gevierd op het sportcomplex van voetbalclub AS’80.
Bouwen met cultuurbeleid aan vitale samenleving
De cultuurnota ‘Bouwen aan de culturele samenleving in Flevoland’ is door Provinciale Staten vastgesteld, waardoor extra budget beschikbaar komt voor cultuur in de breedte. Hierbij gaat het om 200.000 euro structureel en bijna 2.500.000 euro voor de komende 4 jaar.
Omroep Flevoland – Nieuws – Gemeenteraad Urk trekt met tegenzin de knip om dwarsliggende projectontwikkelaar uit te kopen
Omroep Flevoland – Nieuws – Tijdelijke subsidieregeling om energieslurpende apparaten te vervangen
Provincie Utrecht
Defensie wil windturbines provincie Utrecht niet
Het ministerie van Defensie ziet geen ruimte voor de plaatsing van windturbines op de militaire oefenterreinen Vlasakkers en Leusderheide langs de A28 in de provincie Utrecht. Na onderzoek stelt het ministerie dat als er wel windturbines worden geplaatst, Defensie zou worden beperkt in de activiteiten op de oefenterreinen.
Eerste traject van Sterke Lekdijk klaar
Het eerste van de zes trajecten van het project Sterke Lekdijk van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is afgerond. Het gaat om het kortste traject: in de uiterwaard Salmsteke bij Lopik. Hier is een twee kilometer stuk van de dijk versterkt, onder meer met een innovatief filterscherm tegen piping.
Provincie Noord-Holland
Natuurlijk Noord-Holland: het tropisch regenwoud van de polder is maar 20 centimeter hoog – NH Nieuws
Tussen de sloten en plassen van de Eilandspolder liggen weilanden en rietkragen. Boswachter Chris Rost van Landschap Noord-Holland vaart ons in deze aflevering van Natuurlijk NH behoedzaam aan land. Tussen het gemaaide riet gaan we op onze knieën zitten en kijken we bovenop de bulten mos die daar groeien. “Dit veenmos is de basis geweest voor het veen waar half Noord-Holland uit bestaat.”
Provincie Noord-Holland past geurbeleid voor fabrieken en bedrijven aan | Al het nieuws uit Uitgeest
De provincie Noord-Holland past de beleidsregel ‘beoordeling geurhinder inrichtingen provincie Noord-Holland’ aan op het punt van de zogenoemde hedonische weegfactor in de vergunningverlening voor fabrieken en andere bedrijven, waarvoor de provincie bevoegd gezag is. De hedonische factor wordt gebruikt om, naast de objectieve sterkte van een geur, de mate van hinderlijkheid van een geur mee te wegen.
Provincie Zuid-Holland
Provincies kwaad over dunne Rhine Corridor
De provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant vinden het een ‘gemiste kans’ dat het kabinet voorlopig slechts twee in plaats van vier buisleidingen wil aanleggen tussen Rotterdam en Limburg. De zogeheten Delta Rhine Corridor, die tot in Duitsland moet doorlopen, is in eerste instantie nu alleen bedoeld voor ondergronds transport van waterstof en CO2.
Katwijk moet plannen voor woonwijk aanpassen
De gemeente Katwijk moet opnieuw kijken naar plannen voor de aanleg van de nieuwe woonwijk Valkenhorst, heeft de Raad van State bepaald. De gemeente wil in een gebied tussen Katwijk, Leiden en Wassenaar tot 5600 woningen bouwen en er bedrijven en voorzieningen vestigen.
Provincie Zeeland
Het Zeeuwse Landschap nieuwe eigenaar van de Hedwigepolder | Provincie Zeeland
Het Zeeuwse Landschap is sinds vandaag officieel eigenaar en beheerder van de Hedwigepolder in Oost-Zeeuws-Vlaanderen. Vandaag ondertekenden Provincie Zeeland en Het Zeeuwse Landschap de koopakte in bijzijn van de notaris.
Provincie Zeeland wil vervoer gevaarlijke stoffen over spoor beperken – Omroep Zeeland
De provincie wil dat gevaarlijke stoffen als ammoniak en waterstof zo min mogelijk per trein worden vervoerd om de risico’s voor mensen die in de buurt van het spoor wonen te beperken. De stoffen moeten zoveel mogelijk via leidingen of over open water worden vervoerd.
Grote zorgen over ammoniaktreinen in Zeeland: ‘Als het misgaat, ben je kansloos’ | Zeeuws nieuws | pzc.nl
Provincie Noord-Brabant
Provincies kwaad over dunne Rhine Corridor
De provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant vinden het een ‘gemiste kans’ dat het kabinet voorlopig slechts twee in plaats van vier buisleidingen wil aanleggen tussen Rotterdam en Limburg. De zogeheten Delta Rhine Corridor, die tot in Duitsland moet doorlopen, is in eerste instantie nu alleen bedoeld voor ondergronds transport van waterstof en CO2.
Waterschap Brabantse Delta bespaart drinkwater door hergebruik effluent
Op de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Bath heeft het waterschap Brabantse Delta een drinkwaterbesparing van 30.000 kubieke meter per jaar gerealiseerd. Dit is te danken aan een circulaire oplossing waarbij gezuiverd afvalwater wordt ingezet in plaats van drinkwater.
Provincie Limburg
Keersluis Limmel mogelijk eerder ingezet
Na de aanvaring bij stuw Borgharen raakte de bodem bij onder meer de oostelijke opening beschadigd. Deze is gevuld met beton, maar het definitieve herstel vindt plaats in het laagwaterseizoen. Om de krachten op de bodem te beperken wordt van de oostelijke opening alleen de klep ingezet. De schuif blijft op de bodem. Dit heeft als effect dat de naastgelegen keersluis Limmel eerder dicht kan gaan dan normaal.
Ergernis over berg grind in natuurgebied Grensmaas
Bij zowel inwoners van Meers als bij Natuurmonumenten leeft ergernis over de opslag van een reusachtig bult grind van Rijkswaterstaat in de uiterwaarden van het natuurgebied Grensmaas bij Meers.
Caribisch Nederland
–